वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन नगरी ढुंगा उत्खनन
गुलरिया : बाढीको जोखिम न्यूनीकरण गर्न नदी च्यानलाईज गर्ने भन्दै वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकननै नगरी नदीबाट ढुंगा उत्खनन गरिएको छ । विपद् व्यवस्थापन समिति तथा नगरपालिकाको निर्णयपश्चात् ठाकुरबाबा नगरपालिकाले वडानं ५ स्थित वनकट्टी घाटमा रहेको ढुंगा उत्खनन गरेको हो ।
प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामबहादुर कुरुम्बाङको अध्यक्षतामा वैशाख ३० गते बसेको विपद् व्यवस्थापन समितिको बैठकले बाढीबाट जोखिमयुक्त जलाशयहरू च्यानलाइज गर्ने निर्णय गरेको थियो । बर्दिया बाढीग्रस्त जिल्ला रहेकाले बबई तथा कर्णाली नदीको बाढीले यहाँका अधिकांश भूभाग डुबान तथा कटानमा पर्ने गरेका छन् ।
विपद् व्यवस्थापन समितिको बैठकले बाढीको जोखिम क्षेत्रका नदीहरूलाई च्यानलाइज गर्ने निर्णय गरिएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी कुरुम्बाङले बताए । उनले भने, ‘विपद्लाई मध्यनजर गर्दै हामीले त्यस्तो निर्णय गरेका हौं ।’ नदीजन्य पदार्थ बिक्री वितरणका लागि नभई बाढीबाट जोखिम घटाउन भएको उनले स्पष्ट पारे ।
समितिले नदीको सतह हाराहारी र मुनि रहेका बस्ती उच्च जोखिममा रहने हुँदा स्थानीय तहले आआफ्नो क्षेत्रमा प्राविधिक अध्ययन प्रतिवेदनका आधारमा बबई, भादा, औरही नदी व्यवस्थापन आयोजनासँग समन्वय गरी जोखिमयुक्त क्षेत्रमा नदी च्यानलाइज गर्ने निर्णय गरेको छ । त्यसैगरी गटेरुवा नदीको कोठियाघाट, लालपुरघाट आसपास क्षेत्रमा समेत च्यानलाइज गर्न स्थानीय तहले जिल्ला समन्वय समिति बर्दियासँग समन्वय गरी गर्ने निर्णय गरेको छ ।
ठाकुरबाबा नगरपालिकाका मेयर घननारायण श्रेष्ठ भन्छन्, ‘हामीले नगरपालिकाका प्राविधिकको अध्ययनले दिएको प्रतिवेदनअनुसार नदीलाई व्यवस्थित पार्न त्यसो गरेका हौं । वनकट्टी घाटमा रहेको ८० हजार घनमिटर नदीजन्य पदार्थ हटाउनुपर्ने प्राविधिकको प्रतिवेदन छ ।’ वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन गर्ने प्रक्रिया अघि बढेको तर सम्पन्न भइनसकेको श्रेष्ठले बताए । नदीबाट निकालिएका ढुंगाहरू नगरपालिकाको विभिन्न आयोजना प्रयोगका लागि बिक्री गरिएको उनको भनाइ छ ।
स्थानीय तहमा रहेका नदीजन्य पदार्थ वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन गरी समन्वय समितिमार्फत टेन्डर आव्हान गरी उत्खनन गर्नुपर्ने प्रावधान रहेको जिल्ला वन कार्यालय बर्दियाका वन अधिकृत शिव सापकोटाले बताए । कुनै पनि प्राकृतिक स्रोतको उत्खनन गर्दा प्रारम्भिक वातावरणीय प्रभाव तथा वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन गर्नुपर्ने कानूनी प्रावधान छ ।