किन लगाउने हरियो चुरा र मेहन्दी ?
लमजुङ : मस्र्याङ्दी गाउँपालिका-६ बाहुनडाँडाकी कामना घिमिरेले साउनको पहिलो दिन दुबै हातमा हरियो चुरा लगाइन्। बेसीशहर-१० की श्रीकला भण्डारी र शेराकुनाकी अनिशा श्रेष्ठले चुरासँगै हातमा मेहन्दी लगाएर सजिइन्।
स-साना बालिका, युवती, अधबैंसे नारी हुन् या बृद्ध महिला, यतिबेला सबैको नाडीमा काँचका हरिया चुरा सजिएको देख्न पाइन्छ। साउन लागेलगत्तै हिन्दु महिलामा छुट्टै उत्साह र उमंग छाएको छ। रातो, पहेंलो र हरियो चुरापोते तथा कपडामा सजिएका महिलाको मन्दिर र बाटोघाटोमा चहल-पहल देखिन्छ।
पछिल्ला वर्षमा साना बालिका र किशोरीमा समेत मेहेन्दी र हरियो चुरा लगाउने 'क्रेज' बढ्दो छ। धेरैले धार्मिक विश्वासमा यसो गरेका छन् भने कतिले चाहिँ फेसनका रुपमा। खासगरी साउनको सोमबार शिवजीको व्रत र पूजा गर्ने चलन रहेकाले साउनका सबै दिनलाई उत्तिकै महत्वको रुपमा लिइन्छ।
बेसीसहरको एक चुरापसलमा भेटिएकी कामनाले हरियो चुरा लगाउँदा यही हुन्छ भन्ने थाहा नभएको बताइन्। आफ्नो नाडीको चुरा खेलाउँदै भनिन्, 'खै साउनमा हरियो चुरा लगाउँदा चिताएको पुग्छ भन्छन्, मैले पनि लगाएँ।' हरियो चुरा लगाउँदा जीवनमा हरियाली छाउने विस्वास रहेको उनको भनाई थियो।
कतिपयले हरियो चुरा लगाइसकेपछि चुकाउनु या फुटाउनु हुँदैन भनेर यो महिनाभर होसीयारी अपनाउने गर्दछन्। कहिल्यै हरियो चुरा नलगाउने नारीले समेत चुरा लगाएर बजाउँदै हिँड्दा खुब रमाइलो हुने बताएका छन्।
नारीमा यो महिना चुरा लगाउने सोख र होड चलेपछि चुरा पसको पनि व्यापार फस्टाएको छ। बेसीसहरस्थित सवनम फेन्सी एण्ड होससेलका प्रोप्राइटर सवनम मियाले मध्यअसारदेखि नै हरियो चुराको बिक्री बढेको बताए।
साउनमा हरियो, पहेंलो र रातो चुरापोते एवं कपडा लगाउनुको पनि आफ्नै अर्थ छ। हरियोलाई प्रेम र वातावरणको, रातोलाई सौभाग्यको एवं पहेंलोलाई पवित्रताको प्रतीकको रुपमा लिइन्छ। यसकारण पनि साउन महिनामा हरियो, पहेंलो रातो सम्मिश्रण गरी लगाउने चलन बसेको संस्कृतिविदहरु बताउँछन।
चुरापोते र कपडासँगै साउन महिनामा हातभरि मेहन्दी लगाउने चलन पनि छ। हत्केलामा जति बढी गाढा मेहन्दीको रंग राख्यो, उति नै बढी श्रीमानको माया पाइन्छ भन्ने धार्मिक विश्वास गर्नेहरु पनि उत्तिकै छन्।