'हुँदा' सबै 'नहुँदा' एक्लै !
सन्धिखर्क : सन्धिखर्क नगरपालिका–२ भद्रीखोला निवासी २५ वर्षीया पुनम वादी (पासवान) सन्धिखर्क जिल्ला अस्पतालको प्रसुति वार्डमा अलपत्र अवस्थामा छन्। न उनीसँग सरकारले दिने सुविधा पाउन नेपाली नागरिकता छ, न बस्ने बाँस न त खाने गाँस नै।
जेठाजु र देवरले श्रीमान्को हत्या गरेपछि उनको मायाको चिनोलाई धर्तीमा टेकाउने समयमा बिरामी परेपछि आर्थिक अभावमा परेकी उनलाई अरूले सहयोग गरेर अस्पतालमा भर्ना गरेका हुन्।
११ वर्षअघि उनको १४ वर्षको कलिलो उमेरमा कपिलवस्तु बहादुरगञ्ज सुरानियानिवासी शंकर पासवानसँग प्रेम विवाह भयो। एक छोरा र दुई छोरी जन्मिए। तर श्रीमान् शंकरले हेला गर्ने, खान नदिने गर्दै वास्ता गर्न छाडें पुनमलाई।
मान्छेको मन न हो, त्यो कुरा पुनमको श्रीमान्लाई चित्त बुझेन। अनि अनेक शंका गर्न थाले श्रीमान् नै। गाली गर्न थाले। त्यो कुरा बाहिरी समाजसम्म पुग्यो। दुईपटक गाउँ भेला भयो। गाउँलेले ‘यस्तो हुनै सक्दैन ऊ भारत छ भाउजूलाई पैसा पठाइदिनु के नराम्रो कुरा भयो र ?’ भनेर सम्झाए। तर शंकरको मनमा शंकाले जरा गाडिसकेको थियो।
दाइले भाउजुलाई वास्ता गर्न छाडेको थाहा पाएपछि उनका देवर प्रेम पासवानले भारतबाट केही रकम पठाइ दिन थाले। भाउजूलाई उनले ‘चिन्ता नगर्नुस्, छोराछोरी राम्रोसँग पाल्नुस्’ भनेर सम्झाउन थाले।
मान्छेको मन न हो, त्यो कुरा पुनमको श्रीमान्लाई चित्त बुझेन। अनि अनेक शंका गर्न थाले श्रीमान् नै। गाली गर्न थाले। त्यो कुरा बाहिरी समाजसम्म पुग्यो। दुईपटक गाउँ भेला भयो। गाउँलेले ‘यस्तो हुनै सक्दैन ऊ भारत छ भाउजूलाई पैसा पठाइदिनु के नराम्रो कुरा भयो र ?’ भनेर सम्झाए। तर शंकरको मनमा शंकाले जरा गाडिसकेको थियो।
अन्ततः भारतबाट देवरलाई झिकाएर उनीहरूलाई गाउँ निकाला गरे। गाउँ निकाला गर्दा उनीहरू छोराछोरी छोडेर भारततर्फ लागे। ‘भारत गएर हामी चार÷पाँच महिनासम्म पवित्र रूपमा देवर भाउजुको रूपमा बस्यौं’, पुनमले अन्नपूर्णसँग भनिन्, ‘तर यो कुरा कसैले पनि पत्याउन सक्ने अवस्था थिएन। त्यसपछि हामी श्रीमान् र श्रीमतिका रूपमा अगाडि बढ्यौं।’
छोराछोरीले दुःख पाएको थाहा पाएर नेपाल फर्किए उनीहरू। छोराछोरी लिएर सन्धिखर्क–५ बलेबाङ खोलामा बालुवा गिट्टीको काम गर्न थाले। उनका अनुसार, अर्का साइला जेठाजु पनि हामीनजिकै काम गर्थे।
पुनमका पहिलाका पतिले सन्धिखर्क–१० बिहारको इट्टाभट्टामा काम गर्थे। ‘उहाँले मसँग फेरि आएर छोराछोरीले दुःख पाए, अब मिलेर फेरि पति पत्नी भएर बसौं भनेर प्रस्ताव गर्नुभयो’, उनले सुनाइन्, ‘तर त्यो समय अत्यन्तै ढिलो भएको थियो। किन कि निजका भाइको पेटमा बच्चा बनेको अबस्थामा मैले मान्ने कुनै कुरै थिएन।’
पुनमले प्रस्ताव नमानेपछि मेरा पति (पहिलो) र निजको भाइ कृष्ण पासवानले आफ्नै भाइ मारेर मलाई श्रीमती बनाउने मनसाय राखे। दुई भाइले मेरा पतिलाई मार्ने योजना बनाए।
‘अन्ततः साँझ एक्कासि हामी बस्ने प्लास्टिकको छाप्रोमा आई उनीहरूले चक्कु प्रहार गरे, लिभरले हाने। उहाँ गुहार माग्दै भाग्नुभयो’, गहभरि आँसु झार्दै पुनमले भनिन्, ‘पछि जंगलबाट घाइते अवस्थामा जिल्ला अस्पताल ल्याउने क्रममा उहाँको मृत्यु भयो।’
२०७४ माघ २५ गते बिहान बज्रपात परेको कालो दिन सम्झँदै उनले भनिन्, ‘शंकर र कृष्ण दुई भाइले बिहानैदेखि खुकुरी उदाउने चक्कुमा साँध लगाउने गर्नुभएको थियो। मैले सोधे, के काट्नु हुने हो र ?’
पुनमले सोधपुछ गर्दा ‘भरे भाले काट्ने हो’ भनेर भनेपछि आफूलाई पनि एक÷दुई सयको मासु राखिदिन अनुरोध गरिन्। दिउँसोदेखि ‘भाइ–भाइ झगडा गर्ने कि तु मरेगा, कि हम मरेगा’ भन्दै जिस्कने हाँस्ने अनि सामान्य रूपमा लड्ने गर्न थाले।
यी सबै दृष्यले शंका लागेर जिल्ला प्रहरी र पाली प्रहरीलाई फोन गर्दा जिल्ला प्रहरी कार्यालय आउनुहोस् भनेर प्रहरीले अनुरोध ग¥यो। घटनाप्रति प्रहरीले हेलचेक्र्याई देखाएको पुनमको भनाई छ।
‘अन्ततः साँझ एक्कासि हामी बस्ने प्लास्टिकको छाप्रोमा आई उनीहरूले चक्कु प्रहार गरे, लिभरले हाने। उहाँ गुहार माग्दै भाग्नुभयो’, गहभरि आँसु झार्दै पुनमले भनिन्, ‘पछि जंगलबाट घाइते अवस्थामा जिल्ला अस्पताल ल्याउने क्रममा उहाँको मृत्यु भयो।’
प्रेमको हत्या गर्ने दुवै दाजुभाइ २० वर्ष कैदको भुक्तानका लागि कारागार चलान भइसकेका छन्। निज पुनम अहिले एक छोरा र दुई छोरीका साथ भद्रीखोलामा भाडा तिरेर बसेकी छन् । उनी अब न घर जान सक्छिन्। न उनीसँग सरकारले दिने सुविधा पाउन नेपाली नागरिकता छ। न बस्ने बाँस छ न त खाने अन्न नै।
‘दानीलाई हानी हुँदैन। सेवा नै धर्म हो, मरेर कसैले लिएर जाने होइन, प्रत्यक्ष रूपमा पुण्य कमाउने काममा विगत वर्षजस्तै यसपटक पनि सहयोगको अपेक्षा गरेको छु’, अभियानकर्ता बिसीले भने।
केही दिनअघि पुनम बिरामी परेर मरणाशन्न अवस्थामा पुगिन्। बिरामी भएको खबर सन्धिखर्कका समाजसेवी सहयोगी बिसीले थाहा पाए। समाजसेवामा वर्षौंदेखि लागेका दीनदुःखीको सेवामा तल्लीन बिसीले जिल्ला अस्पतालको प्रसुति कोठा नं.–१ मा भर्ना गरेका छन्।
बिसीले भने, ‘जिल्ला अस्पतालबाट हुन सक्ने सबै सुविधा पाउँदा पनि अन्य औषधि खरिद, विभिन्न परीक्षणलगायत डेरामा रहेका बालबच्चाको निम्तिसमेत व्यवस्थापन गर्नुपर्ने अवस्था भएकोले सामाजिक सञ्जालमार्फत सहयोग मागेका छौं।’
‘दानीलाई हानी हुँदैन। सेवा नै धर्म हो, मरेर कसैले लिएर जाने होइन, प्रत्यक्ष रूपमा पुण्य कमाउने काममा विगत वर्षजस्तै यसपटक पनि सहयोगको अपेक्षा गरेको छु’, अभियानकर्ता बिसीले भने। सहयोगका लागि ९८५७०२८२१३ मा प्रत्यक्ष सम्पर्क गर्न सकिने उनको भनाई छ।