काठमाडौं : नेपालले तल्कालका लागि बिजुली भारत निर्यात गरेको छ । लगातरको वर्षाका कारण कुलेखानी जलाशययुक्त अयोजना भरिएको र तराईमा बाढीका कारण बिजुली आपूर्ति अवरोध भएपछि बढी भएको भारत निर्यात गरिएको हो । विगत तीन दिनयता दैनिक एक सय ५० बिजुली निर्यात गरिएको ऊर्जामन्त्री वर्षमान पुनले जानकारी दिए । यससँगै नेपालले इनर्जी बैंकिङको सुरुवात गरेको मन्त्री पुनले बताए ।
मन्त्रालयमा मंगलाबार आयोजना गरिएको पत्रकार सम्मेलनमा मन्त्री पुनले भने, ‘बाढीले तराईमा बिजुलीको माग घटेकाले यो समयमा हामीलाई बढी भएको बिजुली भारत पठाएको हौं ।’ कुसाहा–कटैया प्रसारणबाट ११० मेगावाट र रक्सौल–परवानीपुरबाट ५० मेगावाट गरी कुल १५० मेगावाट बिजुली निर्यात भएको मन्त्री पुनले बताए । उनका अनुसार यी दुई प्रसारण लाइनका विभिन्न सातवटा विन्दुबाट बिजुली भारत पठाइएको हो । बुधबारदेखि भने तराईमा विद्युत् आपूर्ति नियमित भइ माग बढेपछि भारत निर्यात रोकिनेछ ।
बाढीका कारण तराईमा विद्युत्को माग घटेपछि नेपालले विगत तीन÷चार दिनदेखि दैनिक १५० मेगावाट बिजुली भारत निर्यात गरेको पनि उल्लेख छ । नेपालले बढी हुँदा बिजुली निर्यात गर्ने र आवश्यक पर्दा ल्याउने गरी गरिएको इनर्जी बैंकिङको सदुपयोग भएको ऊर्जा सचिव दिनेश घिमिरेले बताए ।
घिमिरेले भने आवश्यकताअनुसार भारतबाट ल्याउने र बढी हुँदा पठाउने सर्तअनुसार नै हामीलाई बढी भएको बेला पठाएको हो । अब तराईका क्षेत्रमा बिजुली आपूर्ति हुन थालेपछि हामीलाई नै नपुगेर उतैबाट ल्याउनुपर्ने भएकोले निर्यात गर्न नसकिने जानकारी पनि घिमिरेले दिए । नेपालले यस अघि पनि सीमा क्षेत्रबाट बिहारमा बढी भएको बिजुली पठाउने र आवश्यक पर्दा ल्याउने गरिरहेको छ ।
मन्त्री पुनका अनुसार लगातारको वर्षाले जलाशययुक्त आयोजना कुलेखानीको सतह १५ सय २७ मिटर पुगेको छ । यसको क्षमता १५ सय ३० मिटर मात्रै हो । यो आयोजना भरिएपछि ९२ मेवागाटको यो आयोजना २४ सै घण्टा पूर्णक्षमतामै सञ्चालन भइरहेको छ । कुलेखानी भरिएपछि यसबाट हुने पूर्ण क्षमताको बिजुली उत्पादनले पनि हामीलाई धेरै भएको समयमा बिजुली निर्यात गर्न सहयोग पुगेको उल्लेख छ ।
विद्युत् आपूर्ति अवरुद्ध भएका क्षेत्रमा बुधबारसम्म मर्मत सकेर सञ्चालनमा ल्याइने भएको छ । १२ सय मेगावाट माग भइरहेको बिजुलीमा माग घट्दा निर्यात भए पनि अब माग बढेसँगै निर्यात नहुने पनि मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।
रानीजमरा कुलरियाको र सिक्टा सिँचाइ सञ्चालनमा
राष्ट्रिय गौरवको आयोजना रानीजमरा कुलरिया सिँचाइ आयोजना सञ्चालनमा आएको छ । कैलालीमा रहेको यो सिँचाइ आयोजना आंशिक रूपमा सञ्चालनमा आएको मन्त्री पुनले जानकारी दिए । यो आयोजनाको मुल नहरमा पानी छोडिएको र यसबाट १४ हजार तीन सय हेक्टर जमिनमा सिँचाइ सुविधा पुग्ने मन्त्री पुनले जानकारी दिए । योसँगै सिक्टा सिँचाइ आयोजनाको पनि पश्चिमी मुल नहर मर्मत गरेर पानी छोडिएको छ । यो आयोजनाले पाँच सय हेक्टरमा सिँचाइ सुविधा दिने भएको छ ।
रानी जमराको प्रधानमन्त्री केपी ओलीले औपचारिक उद्घाटन गर्ने तयारी भए पनि वर्षातको कारण रोकिएको हो । यो आयोजनाको इन्टेकमा जडान गर्नुपर्ने आठवटा गेटमध्ये हाल तीनवटा गेटको जडान कार्य सम्पन्न भएको छ । सम्पन्न भएको तीनवटै गेटको सफल सञ्चालन परीक्षण भएकोले यसबाट १४ हजार हेक्टर जमिनमा सिँचाइ सुविधा पुग्न थालेको पनि मन्त्रालले जानकारी दिएको छ । यो आयोजना अन्तर्गत हालसम्म आठ किमि मुल नहर निर्माण कार्य सकिएको छ । यो आयोजनासँगै ४.७ मेगावाट क्षमताको बिजुली उत्पादन गर्ने गरी पावर हाउस निर्माणको काम पनि भइरहेको उल्लेख छ ।
यो आयोजनाको आव २०७५÷७६ मा ५.५ किमि नहरका ँगै विभिन्न १० वटा संरचना बनेको छ । यसलाई लम्कीतर्फ विस्तार गरेर ६ हजार हेक्टरमा सिँचाइ सुविधा पु¥याउने लक्ष्य पनि आयोजनाको छ । यो आयोजबाट १४ हजार तीन सय हेक्टरमा सिँचाइ सुविधा पुग्ने भएको छ । यो आयोजबाट ३८ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा सिँचाइ सुविधा पुग्नेछ
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
