गुराँसले रंगिए पनि सुनसान घोडेपानी (फोटो फिचर)

बेनी : बसन्त ऋतुको सुरुवातसँगै म्याग्दीको उच्च पहाडि क्षेत्रका वनपाखा रंगिबिरंगी लालीगुराँसले रंगिएका छन् ।  पाखाभरी ढकमक्‍क फुलेका लालीगुराँस यसपाली विश्वव्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोभिड-१९ (कोरोना) भाइरसको त्रास र लकडाउनका कारण पर्यटन नआउँदा खिन्न देखिएका छन्।

अन्नपूर्ण गाउँपालिकाको घोडेपानी, पुनहिल, मोहरेडाँडा, फुलबारी, खोप्रा, बयली, मालिका गाउँपालिको सोले, बेनी नगरपालिका-३ भकिम्लीको स्वर्गाश्रम, धवलागिरी गाउँपालिकाको जलजला, देउराली, मंगलाको टोड्के, झाँक्रीपानी, रघुगंगाको रुइसेमा गुराँसको ठूला जंगल छन् । 

नेपालमा पाइने ३२ प्रजातीकामध्ये घोडेपानी क्षेत्रको जंगलमा रातो, सेतो, गुलाबी, चिमालीलगायत ८ प्रकारका गुराँस पाइने अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एक्याप)ले जनाएको छ । पृष्ठभुमिका हिमाल र लालीगुराँसको जंगलको प्राकृतिक सौन्दर्यलाई कोरोनाका कारण पर्यटकले अवलोकन गर्न नपाउने भएका छन् । 

'कोरोना नफैलिएको भए यतिबेला स्वदेशी र विदेशी पर्यटकको ओइरो लाग्थ्यो,' घोडेपानीका होटल व्यवसायी टेकसर बुद्धुजाले भने, 'कोरोना त्रासले हामीले गाउँमा पनि पर्यटक आउन रोक लगाएका छौं । सुनसान छ । यसपालिको गुराँस अभागी भए ।'

घोडेपानीका अर्का होटल व्यवसायी शुलिल पुनका अनुसार गुरासँको सौन्दर्यमा रमाउन चैत, बैशाख महिनामा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको चहलपहल हुन्थ्यो । दैनिक पाँच सय जनाको हाराहारीमा पर्यटक आउँथे । 

स्थानीयलाई पर्यटक नआएकाले चिन्ता भन्दा पनि पर्यटकसँगै कोरोना भित्र्ने त्रास छ । गाउँबाट बाहिर नजाने र बाहिरबाट आउनेलाई रोक लगाइएको घोडेपानी टोल सुधार समितिका बिरेन गर्बुजाले बताए । 

'कोरोना रोकथामका लागि सरकारले गरेको लकडाउन घोषणालाई प्रभावकारी बनाउन स्थानीय स्तरमा पनि कडाई गरेका हौं,' उनले भने ।  अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्गमा पर्ने घोडेपानी कास्कीको घान्द्रुक र बिरेठाटी भएर म्याग्दी भित्रने नाका समेत हो । 

समुन्द्री सतहदेखि दुई हजार आठ सय मिटर उचाइमा अवस्थित घोडेपानीमा ४५ घरधुरीको बसोबास छ । अधिकांश घर पर्यटक स्तरका होटल हुन् । पर्यटक नआउँदा होटलहरु रित्तै छन् ।

घोडेपानी नजिकको पर्यटकीय स्थल पुनहिल भ्रमणमा अन्नपूर्ण गाउपालिकाले चैत पहिलो हप्तादेखिनै रोक लगाएको छ । यो वर्ष चैतको पहिलो सातासम्म हिमपात भएकाले गुराँस फुल्न केही ढिलाई भएको छ ।

घोडेपानीको लालीगुराँसको जंगलको पृष्ठभुमिमा धौलागिरि, अन्नपूर्ण, माछापुच्छ्रे, निलगिरि हिमालको साथै सुर्योदयको अवलोकन गर्न सकिन्छ । अन्नपूर्ण चक्रिय पदमार्गको प्रमुख पर्यटकीय केन्द्र मानिने घोडेपानी क्षेत्रको गुराँसको जंगललाई समेटेर समुदाय स्तरमा अन्नपूर्ण धौलागिरि सामुदायिक पदमार्ग सञ्चालन भएको छ । 

घोडेपानीका बासिन्दाले गुराँस बचाउनका लागि गुराँसको रुख नकाट्ने नियम बनाएका छन्् । जथाभावी रुपमा काठ, दाउराका लागि रुख काट्दा गुराँसको जंगल मसिएपछि यस्तो नियम बनाएका हुन् । एक्यापको सहयोगमा तारबार लगाएर जंगलको घेराउ गरिएको घोडेपानीका बासिन्दा समेत रहेका अन्नपूर्ण गाउपालिकाका अध्यक्ष डमबहादुर पुनले बताए ।