मुस्ताङ, ताप्लेजुङ र संखुवासभाका नाका अस्थायी रुपमा खुल्ला गरिने

जोमसोम : हिमाल जिल्ला मुस्ताङसहित ताप्लेजुङ र संखुवासभाका सीमावर्ती नाका अस्थायी रुपमा खुल्ला गरिने भएको छ । उत्तरी छिमेकी देश चिनको स्वाशितक्षेत्र तिब्बतबाट नेपालमा सहायता सामग्री ल्याउन मुस्ताङको उत्तरी कोरलानाका ,ताप्लेजुङको ओलाङचुङगोला र संखुवासभाको किमाथाङ्का नाका अस्थायी रुपमा खुल्ला गरिने जनाइएको छ ।

मुस्ताङसहित तीन जिल्लामा अस्थायी रुपमा नाका खुल्ला गर्न परराष्ट्र मन्त्रालयको ¬(उत्तरपूर्व एशिया महाशाखा)ले २०७६ चैत्र १६ गते संम्वन्धित स्थानीय प्रशासनलाई पत्र पठाएको थियो ।  काठमाडौंस्थित चिनियाँ दुताबासको कुटनीतिक नोट प्राप्त भएकाले गृह मन्त्रालयले सो अनुसार सहजीकरण गर्न गराउन सम्बन्धित स्थानीय प्रशासनलाई परिपत्र गरेको जिल्ला प्रशासन कार्यालय मुस्ताङले बताएको छ ।

मन्त्रालयको परिपत्र अनुसार उत्तरी सीमावर्ती जिल्ला मुस्ताङ ,ताप्लेजुङ र संखुवासभा जिल्लामा स्थानीय प्रशासनको स्वीकृतिमा अबदेखि आवश्यकता र औचित्यताको आधारमा अस्थायी रुपमा नाका खोल्न सहज भएको छ ।

मुस्ताङमा बर्सेनि असार र भदौ महिनामा अन्तरदेशिय व्यापार मेलाको लागि कोरलानाका सीमित समयका लागि दुई पटक खुल्ला हुने गर्छ ।चिन पक्ष र सीमावर्ती गाउँपालिकाको आपसी समन्वयमा बर्सेनि मेला आयोजना हुने गरेको छ ।  मेला आयोजना गर्दा स्थानीय प्रशासनलाई समेत जानकारी गराइने गरिन्छ । मुस्ताङको उत्तरी कोरलानाकामा असार र भदौ महिनामा लाग्ने अन्तरदेशिय मेला बाहेक अन्य समयमा कोरलानाकाको ढोका पुरै बन्द रहन्छ । 

सरकारले सीमावर्ती तीन जिल्लालाई अस्थायी रुपमा नाका खोल्ने अधिकार दिएपछि सीमावतीक्षेत्रका बासिन्दालाई थप राहत पुगेको छ ।तर, सरकारले सहायता सामाग्री भन्ने जनाएपनि सहायता सामाग्रीको स्पष्ट खाका चित्रण नभएको मुस्ताङकी प्रमुख जिल्ला अधिकारी हिरादेवी पौडेलले जानकारी दिईन् ।‘चिनसंग सीमाना जोडिएका तीन जिल्ला अस्थायी रुपमा खुल्ला गर्ने भनीएको छ । अस्थायी रुपमा भन्नाले विगत वर्षमा पनि अस्थाई रुपमै खोलिन्थ्यो,निरन्तर खुलेको थिएन,'प्रजिअ पौडेलले भनीन्,'मन्त्रालयले अस्थायी भनेपनि यो वा त्यो भन्ने तोकिएको छैन ,सहायता सामाग्री भन्नाले चिनिया सहयोग होकी भन्ने हाम्रो ठम्याइ छ ।'

उत्तरी छिमेकी देश चिनले सीमावर्ती जिल्लालाई बर्सेनि खाद्यान्न ,कृषि उपकरण र स्वास्थ्य सामग्री लगायतमा सहयोग पुर्‍याउने गरेको छ । तर चीनपक्षले यसरी दिने राहत सामाग्री सीमावर्ती क्षेत्रमा ल्याएर हस्तान्तरण गथ्र्यो ।यसर्थ चिनले दिने सहायता सामग्रीका लागि अस्थायी रुपमा खोल्नैपछ भन्ने बाध्यता देखिदैन । चिन पक्षले सहायता सामग्री ल्याउन कुटनीतिक रुपमा अस्थायी नाका खोल्न नेपालसँग सहमती गरेपनि व्यापारिक प्रयोजनका लागि अस्थायी रुपमा नाका खोल्न पाउने होकी भन्ने आशय झल्किन्छ ।

मुस्ताङतर्फ उत्तरी कोरलानाका आसापासको लोमान्थाङ र लोघेकर दामोदरकुण्ड गापाका स्थानीयले बर्सेनि बर्खायाममा अतिआवश्यक सामाग्री खाद्यान्न ,लत्ता कपडा ,मेशिनरी औजार र किराना सामग्री मेला लाग्ने बेला किनमेल गर्छन् । सीमावर्तीक्षेत्रका बासिन्दा चीनको तिब्बतीक्षेत्रमा जाँदा नागरिकताको देखाएपछि प्रवेश दिइने गथ्र्यो । मेला गर्दा तिब्बत पक्षले सीमावर्ती स्थानीय तहसँग समन्वय गर्ने गरेको पाइएको छ ।यसवर्ष विश्वप्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको कारण उत्तरी कोरलानाकाको ढुङ्वासेनमा अन्तरदेशिय मेला लाग्न सकेन । कोरोनाका कारण मेला स्थगित भएपछि उपल्लो मुस्ताङमा चिनिया सामानको अभाव देखिएको छ ।

यस्तै , नेपालतर्फ पश्मिना ,यार्सा गुम्बा लगायतका सामग्री निर्यात हुन्थ्यो । लोघेकर दामोदरकुण्ड गापाका अध्यक्ष लोप्साङ छोम्फेल बिष्टले सरकारले मुस्ताङसहित तीन जिल्लामा अस्थायी नाका खोल्न पाउने निर्णय स्वागतयोग्य भएको बताए । 

उनले बर्सेनि असार र भदौंमा लाग्ने व्यापारिक मेला अब आवश्यकता र औचित्यताका आधारमा नाका खोल्न सहज भएको जनाए । अस्थायी नाका खोल्ने निर्णयले स्थानीय प्रशासनको अनुमतीमा दशै/तिहारमा भेडा/च्याङ्ग्रा खरिद गर्न सजिलो हुने अध्यक्ष बिष्टले उल्लेख गरे ।

मुस्ताङबाट निर्वाचित प्रदेश सांसद इन्द्रधारा बिष्टले सरकारले चीनसँग समन्वय गरेर अस्थायी रुपमा नाका खोल्न पाउने प्रावधानले उत्तरी कोरलानाका दिर्घकालिन रुपमा नाका खोल्न पूर्व संकेत भएको बताए ।