८४ वर्षमा पनि सक्रिय अम्बिका: बलियो मनले जितिन्छ रोग

८४ वर्षमा पनि सक्रिय अम्बिका: बलियो मनले जितिन्छ रोग

ठूलो रोग लागेको थाहा पाउनेबित्तिकै धेरैको मनोबल खस्किन्छ । निराशाले वर्चस्व लिन्छ । परिवार र आफन्तका लागि समेत बोझ बन्ने पीर लाग्छ । तर, नेपालकी सम्भवतः पहिलो महिला उद्यमी एवं द्वारिकाज होटलकी अध्यक्ष अम्बिका श्रेष्ठले आफूमा क्यान्सर पत्ता लाग्दा पनि त्यसलाई सामना गर्ने निश्चय गरिन् । उनको आशावादी चरित्रले रोगभन्दा बलियो साबित हुन पुगिन् । हुन त अहिले पनि उनी मधुमेहको औषधि सेवन गर्छिन् । उच्च रक्तचाप छ, हातखुट्टा दुख्छ, हर्नियाको समस्या छ । तर ८४ वर्षको उमेरमा पनि उनको दैनिकीमा रत्तिभर परिवर्तन आएको छैन र अनुहारमा निराशका भाव झल्किँदैन ।

बलियो मन र आशावादी
उनको भनाइमा स्वास्थ्य मजबुत बनाउने हो भने चाहेको सबै काम सजिलै सकिन्छ । सचेत हुँदाहुँदै पनि समस्या आउन सक्छन् तर आशाले रोगलाई हराउँछ । क्यान्सरविरुद्धको लडाइँको श्रेय आफ्नो त्यही ‘आशा’लाई दिन्छिन् उनी । द्वारिकाज होटेलको फूलबारीको पारिलो घाममा चियाको चुस्की लाउँदै उनले भनिन्, ‘रोगसँग लड्ने क्षमता राखेका कारणले नै आज म यहाँ छु र अझै जित्छु भन्ने आत्मविश्वास छ ।’

जन्मजात नै उनी कमजोर थिइन् । उनको स्वास्थ्य बलियो बनाउन अभिभावकले धेरै मेहनत गरे । रगत कम उत्पादन हुने उनको समस्या थियो । स्वास्थ्य राम्रो बनाउन उनी दैनिक योग अभ्यासमा लागिन् । तर पनि विवाहपछि उनको स्वास्थ्य झन् खस्कियो । त्यसको कुनै प्रवाह नगरी सकभर कामलाई निरन्तरता दिइरहिन् । ‘सुत्यो भने शरीर झनै शिथिल हुन्थ्यो । त्यसैले म ज्वरो आउँदा पनि कहिल्यै आराम गरेर बसिनँ’, श्रेष्ठले अनुभवको पोको खोलिन्, ‘सानोतिनो काम गरिरहन्थेँ ।’ मिर्गौलामा देखिएको पत्थरी शल्यक्रिया गरी निकाल्दा चिकित्सकबाट लापरबाही भयो ।

पिसाब थैलीको ट्युब नजोड्दा उनको पिसाब मेसिनले निकाल्नुपर्ने भयो । भारत पुगी अर्को शल्यक्रिया गरेर ट्युब जोडिन् । तर आराम नगर्ने उनको बानीले फेरि हर्नियाको समस्या निम्त्यायो । चार वर्षपहिले उनको फियोमा क्यान्सर भयो । त्यो पनि शल्यक्रिया गरेर फालिन् । ‘म हिँडिरहन्छु, मैले क्यान्सरलाई जितेँ’, ढुक्क हुँदै उनले भनिन्, ‘म कहिल्यै रोइनँ । कहिल्यै निराश भइनँ । छोरी नातिहरूले मलाई बुझेको हुनाले म खुसी छु ।’ त्यसैले ८४ वर्षमा पनि सक्रिय उनी अस्वस्थ भएको अनुभव गर्दिनन् । खुट्टा दुखे पनि उनका पाइला रोकिएका छैनन् ।

स्वास्थ्य नै धन
स्वस्थ नभए सफलता टाढिन्छ । त्यसैले उनका लागि स्वास्थ्य नै धन हो । आफ्नो लागि मात्र होइन, परिवार र समाजका लागि स्वस्थ हुनुपर्छ । रोगी हुँदा आफूसँगै परिवारका सदस्यलाई थप समस्या आइपर्छ कि भन्ने पीरले मन कमजोर हुन्छ । त्यस्तै आफू स्वस्थ हुँदा परिवार पनि खुसी र स्वस्थ हुने उनको कथन छ । छोराछोरीले राम्रो काम गर्न थालेपछि आफू स्वतन्त्र होइन्छ र समाजसेवाका लागि समय दिन सकिन्छ । उनका लागि राम्रो लाउने, राम्रो खाने र सुविधा लिनुमात्र जीवन होइन । जीवन अरूका लागि पनि समर्पित गर्नुपर्छ । त्यसबाट खुसी मिल्छ, खुसीले मनोबल बढाउँछ र जति मनोबल बढ्यो त्यति नै रोग हराउने गर्छ । बाँचुन्जेल अरूलाई पनि बचाउनुपर्छ । बेरोजगार र बेसहारा महिलालाई उद्यमी बनाउन वर्षौंदेखि लागेकी छन् उनी ।

खनपानमा ध्यान
धेरै खाने बानी उनको छैन । कुनै दिन धेरै खानु प¥यो भने अर्को दिन सन्तुलित खाना खाई शारीरिक अभ्यास गर्छिन् । दैनिक एक चम्चा बेसार खान्छिन् । शरीरभित्र भएका सानातिना घाउ निको पनि पार्छ भन्ने उनको विश्वास छ । रुघा लाग्दा ज्वानोपानी खान्छिन् । भान्सामै औषधि भएकाले सामान्य समस्याका लागि अस्पताल जान हतार गर्न नहुने उनी बताउँछिन् । पोलेको र काटेको औषधि उनका लागि घिउकुमारी र सयपत्री फूलको रस हो।

सक्रिय जिन्दगी
काममा सफलता पाउन सक्रियता, लगन र निरन्तरता आवश्यक पर्छ । भारतको सिक्किममा जन्मेकी श्रेष्ठले दार्जिलिङमा विद्यालय शिक्षा पूरा गरिन् । पटना युनिभर्सिटीबाट वाणिज्यशास्त्रमा स्नातकसम्मको अध्ययन गरेकी उनको नेपालका व्यापारिक घरानाका द्वारिकादास श्रेष्ठसँग विवाह भयो । श्रीमान्को मृत्युपछि उनले कामलाई निरन्तरता दिइन् थप सक्रियताका साथ । सफल महिला उद्यमीका रूपमा उनले विभिन्न राष्ट्रिय सम्मान प्राप्त गरेकी छन् । दर्जनभन्दा बढी सामाजिक संस्थासँग उनी आबद्ध छिन् । ट्राभल एजेन्सीबाट सुरु भएको उनको व्यावसायिक जीवनमा धेरै कठिनाइ आए । तर, त्यसलाई सफलताको सिँढीमा परिणत गर्न सफल भइन् उनी । त्यसबाट प्राप्त सन्तोष उनको सुख र स्वस्थ जीवनको कारण बन्यो ।

महिला सचेतना
प्राकृतिक रूपमै महिलाको स्वास्थ्य संवेदनशील हुन्छ । त्यसैले उनीहरूले विशेष ख्याल गर्नुपर्छ । विवाहपछि झनै स्वास्थ्यको ख्याल गर्नुपर्ने उनको तर्क छ । घरमा सबैले खाएपछि बचेको खानुपर्ने लगायतका परम्परागत बाध्यताले, अरूको स्याहारमा समय खर्चनुपर्नेलगायत कारणले महिलाको स्वास्थ्य कमजोर बन्छ । घर र अफिसको काम राम्ररी गर्न र अरूको हेरचाह गर्न पनि महिलाले आफ्नो ख्याल विशेष रूपले गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ ।

सरसफाइ
सरसफाइ उनका लागि विशेष प्राथमिकताको विषय हो । जाडो होस् या गर्मी, उनी दैनिक नुहाउँछिन् । जति बेला पनि चिरिच्याट्ट हुने उनको स्वभाव छ । सरसफाइको अभावमा अनेकौं रोग लाग्नेमा उनी सचेत छिन् । दैनिक केही समय शारीरिक अभ्यासका लागि छुट्याउँछिन् । करिब १५ मिनेट पूजा गर्छिन् । हतारले स्वास्थ्य बिग्रनेमा सचेत उनी कतै छिटै निस्कनु छ भने छिटै उठ्छिन । सुत्नुअघि समाचार, लेख र कामसँग सम्बन्धित विषयवस्तु अध्ययन गर्ने उनको बानी छ । अनुशासनले पनि स्वस्थ हुन सकिने उनको अनुभव छ ।


प्रतिक्रिया दिनुहोस !

लोकप्रिय

Unity

working together is no longer optional-it is a matter of compulsion

Annapurna Media Network has announced the Unity for Sustainability campaign which comes into force from January 1, 2022. The main aim of this campaign is to 'lead the climate change dialogue' working closely with all the stakeholders on sustainable development mode, particulary focusing on climate-change issues.