‘चिनियाँ चाहना नेपालमा राजनीतिक स्थायित्व'

चिनियाँ उपप्रधानमन्त्री वाङ याङको जारी नेपाल भ्रमणबारे उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री कृष्णबहादुर महरासँग सन्तोष घिमिरेले गरेको कुराकानी :
चिनियाँ उपप्रधानमन्त्रीसँगको द्विपक्षीय वार्ता कस्तो रह्यो ?
इतिहासकालदेखिकै नेपाल र चीन असल निकट छिमेकी मुलुक हुन् । उपप्रधानमन्त्री विजयकुमार गच्छदारले नेतृत्व गर्नुभएको नेपाली पक्ष र उपप्रधानमन्त्री वाङ्ले नेतृत्व गर्नुभएको चिनियाँ पक्षबीच दुई मुलुकबीचको सम्बन्धलाई अझै विस्तार गर्नुपर्छ भन्नेबारे विस्तारमा कुराकानी भयो । दुई देशबीच पूर्वाधार विकास, नेपालको पुनर्निर्माण, केरुङ-काठमाडौं र काठमाडौं-पोखरा रेल निर्माणका सम्बन्धमा सकारात्मक रूपमा सोचिदिन हामीले चिनियाँ पक्षलाई आग्रह गरेका छौं ।

नेपालले आवश्यक गृहकार्य गरेर चाँडै यसका लागि ठोस प्रस्ताव चीनसँग राख्नेछ । नेपालको स्वास्थ्य, शिक्षा, खानेपानी, पूर्वाधार विकासका क्षेत्रमा सहयोग बढाइदिन हामीले आग्रह गर्‍यौं । नेपाललाई आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोग दिने, ग्यास र तेलको अन्वेषणका लागि अनुसन्धान गर्ने र नेपालमा चिनियाँ लगानी भिर्‍याउन पहल गर्ने विषयमा छलफल भए । ती विषयमा तीन सम्झौता पनि आजै भए ।

नेपालले कुन विषयमा बढी जोड दियो ?
विगतमा नेपालबाट चीनतर्फ भएका उच्चस्तरीय भ्रमण र वाचा गरेका सम्झौता कार्यान्वयनबारे छलफल भयो । मूलतः हामीले पारवहन यातायात सम्झौताको प्रोटोकललाई टुंगो लगाउन अन्तिम गृहकार्यको चरणमा रहेको बतायौं । नेपाल चीनसँग भएको पारवहन सम्झौता लागू गर्न चाहन्छ भन्ने प्रतिबद्धता जनायौं ।

चीनसँग हामीले बेल्ट एन्ड रोड अवधारणामा सहकार्य गर्न समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर गरिसकेका छौं । अब यो समझदारीलाई कार्यान्वयनमा लैजान पूर्वाधारका परियोजना छनोट गर्ने हाम्रो तयारी छ । यसका लागि परराष्ट्र सचिव र अर्थ सचिवको नेतृत्वमा दुई संयन्त्र बनेको जानकारी गरायौं । बेल्ट एन्ड रोड अवधारणाअनुसार दुई मुलुकको सम्बन्ध अघि बढाउन सरकार प्रतिबद्ध छ भन्ने कुरा राखेका छौं ।

भूकम्पयता बन्द भएको तातोपानी नाका खोल्ने विषयमा के छलफल भयो ?
हामीले यस पटकको वार्तामा पनि चिनियाँ पक्षलाई तातोपानी नाका खोल्न आग्रह गरेका छौं । उहाँहरूले यसलाई सकारात्मक रूपमा लिएको बताउनुभयो।

नेपालले राखेका विषयमा चिनियाँ उपप्रधानमन्त्रीको प्रतिक्रिया के रह्यो ?
चिनियाँ पक्षका नेताले नेपालसँगको सम्बन्ध विस्तार गर्न चाहेको बताउनुभयो । नेपालको पूर्वाधार विकास, कनेक्टिभिटी विस्तारजस्ता विषयमा उहाँहरूबाट सकारात्मक प्रतिक्रिया आएको छ । चीन र नेपाल असल छिमेकी हौं, हामी सक्दो सहयोग गर्छौं भन्नुभयो । डेढ घन्टा वार्ता भएको वार्ताको सुरुमै चिनियाँ उपप्रधानमन्त्रीले नेपालमा भर्खरै बाढी पहिरोका कारण पीडित भएका परिवारका लागि १ मिलियन अमेरिकी डलर सहयोग दिने घोषणा गर्नुभयो ।

नेपालको पछिल्लो राजनीतिक अवस्थाप्रति चिनियाँ पक्षको बुझाइ के रहेछ ?
नेपालको वर्तमान राजनीतिक परिस्थितिबारे उपप्रधानमन्त्री गच्छदारले चिनियाँ उपप्रधानमन्त्रीलाई जानकारी गराउनुभयो । पहिलो र दोस्रो चरणको चुनाव भइसकेको जानकारी दिँदै उहाँले समय सीमाभित्रै प्रान्तीय र संघीय चुनाव गर्न नेपाल लागिपरेको बताउनुभयो । चीनले नेपालमा नयाँ संविधान घोषणाको पहिल्यै स्वागत गरिसकेको छ । दुई चरणका स्थानीय चुनाव सम्पन्न भएकोमा उहाँले खुसी व्यक्त गर्नुभयो । चिनियाँ उपप्रधानमन्त्रीले अब हुन लागेका प्रान्तीय र संसदीय चुनाव सफलताको कामना गर्दै राजनीतिक स्थायित्व प्राप्तिका लागि नेपाललाई शुभकामना दिनुभयो । हामीले सकेसम्म सबै पक्षलाई समेटेर चुनावमा जाने प्रयास गरेका छौं भन्ने कुरा पनि राख्यौं । त्यसमा उहाँले शुभकामना व्यक्त गर्नुभयो ।

डोक्लाममा चीन-भारत र भुटानबीच देखिएको तनावबारे चिनियाँ पक्षले केही कुरा राख्यो ?
यस मुद्दामा द्विपक्षीय वार्तामा कुनै कुरा भएन ।