विश्वकपले नेपाली फुटबलप्रेमीलाई पनि निकै तरंगित बनाइरहेको छ । अझ स्टार खेलाडीको सफलता–असफलासँगै खुसी हुने र निराश हुने नेपाली फुटबलप्रेमीको संख्या पनि कम छैन । मन पर्ने खेलाडीले जित्दा वा हार्दा सामाजिक सञ्जाल रंग्याउनेदेखि बाजी राख्नेसम्मको गतिविधि छँदैछ । विश्वकपको रौनक यतिमा मात्रै सीमित छैन । खेलको प्रभाव जर्सी किनबेचमा समेत देखिने गरेको छ ।
विश्वकप फुटबलले जर्सीको व्यापारमा तीव्र्र उतारचढाव ल्याइदिएको छ । बिक्रेताहरूलाई जर्सी बेच्न भ्याइनभ्याइ छ । कुन देशको जर्सी कुन दिन कति बिक्री हुन्छ अनुमान गर्न गाह्रो परिरहेको बिक्रेता बताउँछन् । निकै बिक्ने अपेक्षाले ल्याइएको जर्सी बिक्री नै नभई थन्किएका छन् । कम बिक्ने आकलन गरी थोरै ल्याइएको जर्सी एकै दिनमा सर्टेज भएका छन् । जर्सी कहिले ह्वात्तै बिक्ने, कहिले एउटै नबिक्ने क्रम चलिरहेकै छ । पसलमा झुन्डिरहेका जर्सीको किनबेच र विश्वकपको हारजितबीच गज्जबको साइनो देखिएको छ । उता रसियामा खेलाडीले गोल गर्दा यता नेपाली बजारमा जर्सीको बिक्री ह्वात्तै बढ्छ । उता स्टार खेलाडीले गोल चुकाउँदा यता जर्सी बिक्री घट्छ ।
भक्तपुरका क्रेजी फ्यान
भक्तपुर दरबार स्क्वायरका सुशील त्वायनाले विश्वकप सुरु हुनु एक महिना अघिदेखि जर्सी बेच्दै आएका छन् । रोनाल्डोले ह्याट्रिक गरेको भोलिपल्ट बिहान उनलाई रोनाल्डो लेखिएको जर्सी बेच्न भ्याइनभ्याइ भयो । बिहानै पसलमा बच्चादेखि युवासम्मका खेलप्रेमीको भीड लाग्यो । उनले आफ्नो पसलमा जर्सी सकिएपछि नजिकैको पसलबाट ल्याएर समेत बेचे ।
मेसीको पेनाल्टी मिस हुँदा भने उनले त्यस्तो दृश्य देखेनन् । मेसीका फ्यानहरू स्थीर रहेको उनको अनुमान छ । जर्सी किन्न आउनेको पहिलो रोजाइमा पनि मेसी नै पर्छ । दैनिक सयौं जर्सी बेच्ने उनले सबैभन्दा बढी अर्जेन्टिना र मेसी लेखिएको जर्सी बेचे । त्यसपछि क्रिस्टियानो रोनाल्डो, नेमार र मुलार लेखिएको जर्सी बेचे । क्रेजी फ्यानको भीड आफ्नो पसलमा बाक्लै लाग्ने गरेको उनी सुनाउँछन् ।
उनको पसलमा जर्सी किन्न आउनेमध्ये कतिपय फ्यान अस्थिरसमेत रहेको उनको अनुमान छ । कतिपयले एकदुई खेलमै टिम बदल्ने गरेको उनले देखेका छन् । एकदुई खेलमै प्रभावित भएर देश अथवा खेलाडी बदल्ने फ्यानलाई उनी ‘अस्थिर फ्यान’ भन्छन् । ‘पक्का फ्यान निराश भएर जर्सी बदल्न आएको देखेको छैन । उनीहरू एकै खेलमा खासै प्रभावित हुँदैनन् । तर, जो ढुलमुले फ्यान छन्, उनीहरू भने तुरुन्तै टिम बदल्न जर्सी किन्न आउँछन्’, उनी भन्छन् ।
ललितपुरमा जर्सी सर्टेज
ललितपुर मंगलबजारस्थित स्पोर्ट सपका सञ्चालक सबिन श्रेष्ठको पनि उस्तै अनुभूति छ । खेल हुनुअगावै दिउँसो पोर्चुगलका सबै जर्सी बिक्री भयो । रोनाल्डोले ह्याट्रिक गरेपछि बिहानै जर्सी किन्न आउनेको भीड उस्तै लाग्यो । केही क्षणमै उनको पसलमा जर्सी सर्टेज भयो । भन्छन्, ‘बजारमै कहीँ छैन । धेरैलाई खाली हात फर्काउनु प¥यो ।’
पसलमा रंगीचंगी झुन्डिरहेका जर्सीको किनबेच र विश्वकपको हारजितबीच गज्जबको साइनो देखिएको छ ।
जाउलाखेलस्थित बाराही टिसर्ट सपका सञ्चालक सञ्जय शाहीको पसलमा पनि जर्सी किन्नेको भीड उस्तै छ । धेरै जर्सी नपाएर फर्किएका छन् । कत्तिले अर्डर गरिरहेका छन् । सञ्जय भन्छन्, ‘खेल चलिरहेको छ । किन्न आउनेको भीड रोकिएकै छैन, झन् बढ्दैछ ।’ उनले विभिन्न देश र खेलाडीको नाम भएको करिब दुई हजार जर्सी बेचिसके । तीमध्ये धेरै ‘मेसी’ र ‘रोनाल्डो’ लेखिएको जर्सी बिक्री भयो । उनले अर्जेन्टिनाको जर्सी धेरै बेचे । अर्जेन्टिनाको फ्यान बढेको देखेर आश्चर्यमा परेका छन् उनी । भन्छन्, ‘अर्जेन्टिनाको फ्यान किन यति धेरै बढ्यो ? म छक्क परिरा’छु । अनुमान गरेर मगाएको भन्दा दोब्बर बेचिसकेँ । अझै डिमान्ड रोकिएको छैन ।’ अर्जेन्टिनाको पहिलो खेलको प्रस्तुतिले फ्यानलाई खासै असर नपरेको र झनै जर्सी किन्नेको भीड बढेको उनी बताउँछन् ।
काठमाडौंको जर्सी बजार
एक सातादेखि होलसेलमा जर्सी बेच्दै आएका काठमाडौं न्युरोडस्थित आरबी कम्प्लेक्सका शैलेन्द्र श्रेष्ठको पनि उस्तै छ— जर्सी अनुभूति । भन्छन्, ‘ब्राजिलले स्विट्रल्यान्डसँग बराबरी खेलेपछि ब्राजिलको झन्डा र जर्सी लिनै कोही आएनन् ।’ पोर्चुगल र अर्जेन्टिनाको गेमपछि पनि जर्सी कम जान थालेको उनको भनाइ छ । ‘उता गेम स्लो, यता जर्सी बिक्री पनि स्लो’, उनले भने ।
शैलेन्द्रले चाहिँ सबैभन्दा धेरै ब्राजिलको जर्सी बेचे । नेमार लेखिएको जर्सी पनि उनले धेरै बेचे । दुई हप्ताको अवधिमा करिब एक हजार थान जर्सी होलसेलमा बिक्री गरिसकेका उनले करिब पाँच सय ब्राजिलको जर्सी बेचे र त्यसपछि अर्जेन्टिनाको दुई सयसहित अन्य देशका जर्सी बेचे । खेल सुरु हुन थालेपछि व्यापार कम हुन थालेको उनको अनुभव छ ।
काठमाडौंको एउटै होलसेल पसलबाट दैनिक करिब दुई सय जर्सी बिक्री भइरहेको छ । महाबौद्धका महेश श्रेष्ठ दैनिक दुई सय ५० जर्सी बेचिरहेको बताउँछन् । उनले उपत्यकाबाहिर समेत जर्सी पठाउने गरेका छन् । उनी देशका विभिन्न सहरमा दैनिक हजारौं जर्सी पठाइरहेका छन् । उनले पनि सबैभन्दा धेरै अर्जेन्टिनाको जर्सी बिक्री गरे । भन्छन्, ‘जुनसुकै ग्रेडको होस्, मतलब छैन । तर, जर्सी भटाभट बिक्री भइरहेको छ ।’ पहिलो चरणको खेल चलिरहँदा जर्सी बिक्रीमा खासै असर नपरेको उनको भनाइ छ ।
बिक्रीमा उतारचढाव
जर्सी बिक्रीमा देखिएको उतारचढावले सम्पूर्ण नेपाली फ्यानको मनोविज्ञान आकलन गर्न नसकिने कतिपयको धारणा छ । यसलाई आंशिक सत्यताको नजिक रहेको मान्नुपर्ने फ्यानहरू बताउँछन् । अर्जेन्टिनाको सपोर्ट गर्दैे आएका नुवाकोट झिल्टुङका ज्वालामुखी लामिछाने हार्ने सम्भावना भएको टिमको जर्सी लगाउँदा मनोवैज्ञानिक रूपमा अप्ठेरो महसुस हुने बताउँछन् । भन्छन्, ‘हार्ने सम्भावना भएको टिमको जर्सी लगाएर हिँड्दा लाजै लाग्दो रहेछ ।’
समूह चरणको खेल चलिरहँदा खेलको प्रभाव धेरै प¥यो होला भन्न नसकिने टिर्सट सपका शाही बताउँछन् । क्वालिफाइड राउन्डसम्म फ्यानलाई केही असर नपार्ने र त्यसपछि असर पार्न सक्ने उनको ठम्याइ छ । त्यस बेला पराजित टिमको फ्यान नै अर्को टिमको सपोर्टर बन्ने हुँदा फेरि जर्सी बिक्रीमा उतारचढाव आउने उनको आकलन छ । भन्छन्, ‘टप १६ छानिएपछि जर्सी किनबेचमा व्यापक फेरबदल आउँछ ।’
जर्सी बिक्री भएकै आधारमा फ्यानहरूको मूल्यांकन गर्न नमिल्ने बताउँछन् महाबौद्धका बिक्रेता महेश पनि । गेम हुने दिन फ्यानहरूले जर्सी किनेर लगाउने र गेम नभएको दिन जर्सी नकिन्ने गरेका कारण पनि बिक्रीमा उतारचढाव देखिएको हुनसक्ने उनको अनुमान छ । ‘नकआउट चरणमा पुगेपछि जर्सी खरिदबिक्री झनै बढेर जानेछ’, उनी भन्छन् ।
शीघ्र परिणाम खोज्ने फुटबल प्रशंसकले पहिलो गेमबाटै आफूले रोजेको देश विजयी बनोस् भन्ने अपेक्षा राख्ने गरेको बताउँछन् लेखक गणेश खनियाँ । ‘पहिलो खेलमै तरंगित भई तत्काल टिम बदल्ने मनोविज्ञान उनीहरूमा हुन्छ’, उनी भन्छन् ।
अर्का लेखक अभय श्रेष्ठ पछिल्लो समय नेपालमा फुटबल क्रेज बढेको बताउँछन् । ‘क्रेज भनेको पागलपन हो । यो अल्लारे प्रेमी–प्रेमिकाको भावुकताजस्तै हो’, उनी भन्छन्, ‘जसमा विवेकको कुनै स्थान हुँदैन । तर, यो पागलपनको चर्को फाइदा व्यापारीले उठाइरहेको छ ।’ एकै खेलमा नराम्रो प्रदर्शन गर्नेबित्तिकै टिम परिवर्तन गरी अर्को जर्सी किन्न जाने मनोविज्ञानलाई अभय सफलतामा मात्तिने र असफलतामा आत्तिने मनोविज्ञानसँग जोड्छन् ।
कहाँबाट आउँछ जर्सी ?
बिक्रेताहरूले आआफ्नै ढंगले विदेशबाट जर्सी मगाइरहेका छन् । नेपाली बजारमा पाइने जर्सी चीन, बंगलादेश, थाइल्यान्डलगायत देशबाट आइरहेका छन् । तर, नेपाली बजारमा चीनबाट आयातीत जर्सीको वर्चस्व रहेको बिक्रेता बताउँछन् ।
‘विश्वकपवरिपरि करिब १० करोड रुपैयाँ बराबरको जर्सी नेपाली बजारमा भित्रिएको छ’, टिसर्ट सपका बिक्रेता सञ्जय भन्छन्, ‘मूल्य बढी भएका कारण केरुङ नाकामा करोडौं रुपैयाँको जर्सी रोकिएको छ ।’
बजारमा ‘ए’, ‘बी’ र ‘सी’ ग्रेडका तीन थरी जर्सी उपलब्ध छन् । तर, कुनैको पनि फिक्स रेट छैन । पसलअनुसार जर्सीको मूल्य फरकफरक छन् । जर्सीको मूल्य पनि तीन किसिमकै छन्— १२ सय, सात सय र पाँच सय । नकआउट चरणमा पुग्दा जर्सीको मूल्य निकै उच्च हुने बिक्रेताको भनाइ छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
