काठमाडौं : नेपाल कला परिषद् काठमाडैाँमा ‘चेतनाको उज्यालो’ नारासहित कला प्रदर्शनी आयोजना गरिएको छ । मान्छेको मनभित्र रहेको अँध्यारोलाई चित्रका माध्यमबाट उज्यालोतिर धकेल्ने उद्देश्यका साथ सिर्जनात्मक चित्रहरू चित्रकार विपिन घिमिरेले बनाएका हुन्।
कला परिषद्को पहिलो तल्ला । भित्तामा विभिन्न शीर्षकका चित्रहरू झुन्डिएका छन् । ‘आवाजविहीनको आवाज’ कोटेसन लेखिएको पेन्टिङमा एक युवती भुइँमा लडिरहेकी छन् । सानो बालक दूध खाने कोसिसमा छ, छेउमा एक युवक टोलाइरहेको छ । पृष्ठभूमिमा कुनै एकलासको सुदूरगाउँमा भूकम्पको धक्काले घर भत्केर महिला अचेत भएकी छन् । जो कोही त्यो चित्र नजिक पुग्छ र टक्क रोकिन्छ । दर्शकको मनमा स्तब्ध हुन्छ ।
थकाइ र जागिरे जीवन, लाइफ स्टडी, जीवनचक्र, बात्सल्य, भोक र आशा, प्रतीक्षा, नियति, लक्ष्य शीर्षकका करिब दुई दर्जन पेन्टिङ एकै ठाउँमा प्रदर्शनरत थिए । प्रदर्शन कक्षको छेउमा कलाकार घिमिरे दर्शकसँग संवादमा व्यस्त देखिएका थिए ।
सानोबेलामा उनलाई टाइफाइड भएर कानको समस्या भयो । पाँचथरको लिम्बाबाट उनको परिवार झापाको दमक बसाइँ सरेको थियो । पढ्न हिमालय विद्या मन्दिर दमकमा भर्ना भएका उनी घन्टौं चित्र कोरेर बसिरहन्थे । फोटो हेरेर चित्र बनाइरहन्थे । फुर्सद भयो कि सिसाकलमले विभिन्न स्केच र चित्र कोरिरहन्थे ।
आफूलाई पढाउने लक्ष्मी जोशी शिक्षकले उनको चित्रप्रतिको लगाव नियालिरहेका थिए । ‘शिक्षकले उनलाई चित्र बनाउन सिकाइदिन्छु घरमा आइज’ भनेर बोलाए । उनी जान थाले । त्यहीबाट उनले चित्रकलासम्बन्धी सामान्य सीप सिक्ने मौका पाए ।
२०३० सालमा एसएलसी पास भएपछि आफ्नो काकाको सहयोगमा उनी काठमाडौंको ललितकला क्याम्पसमा भर्ना हुन आए । भारतबाट आएका फाइन आर्ट पढाउने शिक्षकले उनलाई पढाउँथे । इन्टरमिडियटमा उनले कलेज टप गरे । फाइन आर्टमै मास्टर गर्न रसिया पढ्न जानका लागि छात्रवृत्तिमा नाम पनि निकाले ।
रसियामा उनले समाजवादको व्यावहारिक ज्ञानका साथै चित्रकलामा सैद्धान्तिक ज्ञान आर्जन गर्ने मौका पाए । त्यही समयमा उनले जर्मन, इटालीलगायतका देशको पनि भ्रमण गरे । फाइन आर्टमा स्नातकोत्तर गरेपछि नेपालमै केही गर्छु भनेर स्वदेश फर्के । २०४७ सालदेखि उनले त्रिविमै पार्ट टाइम पढाउन थाले । २०४९ सालदेखि त्रिविमा स्थायी जागिरे भए । प्राध्यापनसँगै चित्रकलामा पनि आफूलाई अगाडि बढाउँदै लगे ।
‘चित्र बनाउनुभन्दा पहिले कलाकारको मनमा कुनै पनि घटनाले छुनुपर्छ’, उनी भन्छन् । कुनै कुनै चित्र पूरा गर्न दुई वर्षभन्दा बढी समय लागेको अनुभव पनि छ उनीसँग । उनी प्रायः पेन्टिङ दुईदेखि तीन महिनामा पूरा गर्छन् । उनका पेन्टिङ मस्कोको संग्रहालयमा समेत संग्रृहीत छ ।
कुनै पनि चित्र बनाउनुअघि स्केच बनाउने उनी नेपालमा कलाको विकास खासै भएको देख्दैनन् । नेपालीमा कलाको चेतना खासै नभएको र कलाको महत्व बुझनेहरू खासै नभएको उनको बुझाइ छ । पैसा हुनेमा पनि चित्र किन्ने संस्कारको विकास नभएको उनको भनाइ छ ।
२५ हजार देखि ३० लाख रुपैयाँ मूल्यका चित्रहरू प्रदर्शनीमा छन् । ‘अन्य देशमा सरकारले पनि कला क्षेत्रको विकासका लागि निकै सहयोग गर्छ तर नेपालमा कलाकारका लागि सरकारबाट कुनै प्रोत्साहन छैन’, उनी भन्छन् । चित्र बनाउँदै गरेको पल जिन्दगीको सबैभन्दा खुसी र सुखद पल लाग्ने घिमिरेका कयौं पोट्रेटहरू अपुरो अवस्थामै ग्यालरीमा थन्किएका छन् । प्रकृतिले नै आफूलाई चित्रकार बनाएको विश्वास गर्ने उनी कहिलेकाहीँ घन्टौ पोट्रेटमा नै घेत्लिरहन्छन् ।
कलेजको प्रोफेसर र चित्रकार दुवै भएर उनले जीवनका महत्वपूर्ण समय बिताएका छन् । उनी नेपाली चित्रकारको प्रतिनिधित्व गर्दै जापान, कोरिया, पोल्यान्ड, हंगेरी, थाइल्यान्ड, बेल्जियमलगायतका देशको भ्रमण गरेका छन् ।
२०६९ सालदेखि २०७३ सालसम्म ललितकला क्याम्पसको प्रमुख रहेका घिमिरे हाल ‘रिटायर्ड लाइफ’ बिताइरहेका छन् । उनले अबको समय सिर्जनात्मक कार्यमै लगाउने योजना बनाएका छन् ।
तपार्इंका चित्र निकै महँगा छन् नि ? भन्ने प्रश्नमा उनी भन्छन्, ‘मेरा चित्रहरू अन्तर्राष्ट्रियस्तरका छन् र मूल्य पनि कलाकारअनुसार फरक फरक नै हुन्छ ।’ ‘एउटा पेन्टिङ पूरा हुन चित्रकारको महिनौंसम्मको त्याग, समर्पण लगानी हुन्छ । कला अमूल्य चिज हो, यसको पनि कुनै मूल्य हुन्छ र ? ’ उनको प्रश्न छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
