दुनै : डोल्पा ठूलीभेरी नगरपालिका–७ का दलित महिलाले सामूहिक रूपमा पानीले जातीय छुवाछुत बढाएको निष्कर्ष निकालेका छन् । कामका आधारमा वर्गीकरण गरिएको जातलाई पानीले झन् ठूलो पर्खाल बनाएको दलित महिलाको आरोप छ ।
सदियौंदेखि चल्दै आएको जातीय विभेद र छुवाछुतले डोल्पाको ठूलीभेरी नपा–७ का दलित, ब्राह्मण, क्षत्री र जनजाति मिश्रित बस्तीलाई गिजोलेको छ । सरकारी, गैरसरकारी निकायले छुवाछुत अन्त्य गर्ने भन्दै विभिन्न कार्यक्रम र जनचेतनामूलक कार्यक्रम गरे पनि परिवर्तन भने हालसम्म हुन सकेको छैन ।
दलितका मुद्दा, अधिकारका विषय र छुवाछुतविरोधी भाषण र नारा घन्काइए पनि समाजमा हेरिने दृष्टिकोणमा कुनै परिवर्तन नआएको ठूलीभेरी नगरपालिका–७ की नवीना सार्कीले बताइन् । उनले भनिन्, ‘बैठक, भेला तथा सभा सम्मेलनमा दलित महिला भएका बेला अन्य जातका महिला चियासम्म खाँदैनन् ।’
पानीले जातीय छुवाछुत बढाएको उनको दाबी छ । उनी भन्छिन्, ‘समाजमा चिया एवं पानीले बनाएका परिकार खानेबेला गैरदलित विभिन्न बहाना बनाएर बाहिर जान्छन् के यो जातीय विभेद होइन ? ’
स्थानीय सरकारले समेत दलित महिलाका माग र समस्याका आवाज नसुनेको लक्ष्मीकुमारी विकले बताइन् ।
नयाँ मान्छेसँग बोल्दासमेत शंका
गाउँघरमा कुनै नयाँ मान्छे आयो भने खुलेर बोल्नसमेत सक्दैनन् महिला । यदि, बोले, काम विशेष हिँडे अथवा सभा सम्मेलनमा गए भने समाज तथा श्रीमान्बाट गाली खानुपर्ने बाध्यता रहेको दलित महिलाको पीडा छ ।
‘दैनिक घर चलाउन स्थानीय क्षेत्रमा कुनै अवसर छैन, श्रीमान् खाडी मुलुक गएका छन्, यता गाउँ समाजमा महिलालाई कुनै नयाँ मान्छे आएमा गलत नजरले हेरिन्छ’, सुस्मिता विक (नाम परवर्तन)ले दुखेसो पोखिन् ।
डोल्पाका दुनै, जुफाल र त्रिपुराकोट अनि कालिका र नर्कुमा जातीय छुवाछुतप्रथा कायमै छ । तर, माथिल्लो डोल्पा, काइके गाउँपालिका र जगदुल्ला गाउँपालिकामा जातीय छुवाछुत मानिँदैन ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
