साढे ८८ अर्बको निजी आवास निर्माण
काठमाडौं : सरकारले गत आर्थिक वर्ष ८८ अर्ब ४८ करोड रुपैयाँको निजी आवास निर्माण गरेको छ । राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले २०७२ वैशाख १२ को विनाशकारी भूकम्पबाट क्षति भएका निजी आवास निर्माणमा यो रकम खर्च गरेको हो । अघिल्लो आवमा ३५ अर्ब ३५ करोड रुपैयाँ निजी आवास निर्माणका लागि खर्च भएको थियो ।
प्राधिकरणका प्रवक्ता कृष्णप्रसाद दवाडीले भूकम्पयता दुई लाख ५७ हजार दुई सय ७५ निजी आवास पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको जानकारी दिए । उनले भने, ‘प्राधिकरण चालु आवमा सबै निजी आवास निर्माण गरिसक्ने लक्ष्यका साथ अघि बढेको छ । भूकम्पबाट क्षति भएका आठ लाख सात हजार चार सय ८६ निजी आवास लाभग्राहीको सूचीमा परेका छन् । सेवा ग्राहीको संख्या अझ थपिन पनि सक्छ ।’
प्राधिकरणमा सर्वेमा छुटेका भनी एक लाख २९ हजारको उजुरी परेको छ । त्यसमध्ये अझै ३५ हजारको उजुरी फस्र्योट हुन बाँकी छ’, दवाडीले भने, ‘९१ हजार उजुरीमात्रै हालसम्म फस्र्योट भएका छन् ।
सरकारले भूकम्प गएको करिब आठ महिनापछि अति प्रभावित १४ र कम प्रभावित १८ जिल्लाका नौ लाख ९६ हजार पाँच सय ८२ निजी आवासको विस्तृत सर्वे गरेको थियो ।
प्राधिकरणको तथ्यांकअनुसार पाँच लाख २५ हजार तीन सय ३० आवास निर्माणका क्रममा छन् । यसअवधिमा दुई लाख ५५ हजार सात सय ४० सेवाग्राहीको आवेदन प्रमाणीकरण भई निजी आवास निर्माणका लागि तेस्रो किस्ता पाएका छन् । तेस्रो किस्ता भुक्तानीका लागि निवेदन दिने लाभग्राहीको संख्या दुई लाख ६७ हजार ७२ रहेको प्राधिकरणले जानकारी दिएको छ ।
चार लाख ८५ हजार ९१ सेवाग्राहीलाई निजी आवास निर्माणका लागि सरकारले प्रमाणीकरण गरेर दोस्रो किस्ता भुक्तानी दिएको छ । दोस्रो किस्ता भुक्तानीका लागि चार लाख ९६ हजार ७० सेवाग्राहीले किस्ता प्राप्त गर्न निवेदन दिएका छन् ।
गएको आवमा भूकम्पबाट क्षति भएको निजी आवास निर्माणका लागि नेपाल सरकारले ५१ अर्ब ५२ करोड रुपैयाँ खर्च गरेको छ । आईडीए १६ अर्ब ७० करोड, भारत सात अर्ब ८८ करोड, युरोपियन युनियनले सात अर्ब ३१ करोड, जाइकाले चार अर्ब ३४ करोड र वल्र्ड बैंक (ट्रस्ट कोष) ले ७० करोड रुपैयाँ निजी आवास निर्माणमा खर्च गरेका छन् ।
भूकम्पयता दुई लाख ५७ हजार दुई सय ७५ निजी आवास पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको छ ।
निजी आवास निर्माणमा खर्च भएको रकम सरकार र दातृनिकायले अनुदानका रूपमा दिएका हुन् । गत आवमा पुनर्निर्माण प्राधिकरणमार्फत विभिन्न शीर्षकमा एक खर्ब १४ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ । अघिल्लो आवमा पुनर्निर्माण प्राधिकरणबाट ४९ अर्ब ६९ करोड खर्च भएको थियो ।
दुई वर्षको अवधिमा पुनर्निर्माण प्राधिकरणबाट पौने तीन अर्बभन्दा बढी रकम कार्यक्रममा खर्च भएको छ । गएको आवमा विभिन्न दातृनिकायबाट प्राप्त अनुदान र सरकारका तर्फबाट दुई अर्ब ६७ करोड ९७ लाख कार्यक्रममा खर्च भएको छ । अघिल्लो आवमा पनि पुनर्निर्माण प्राधिकरणमार्फत दुई अर्ब १५ करोड कार्यक्रम शीर्षकमा खर्च भएको महालेखा नियन्त्रक कार्यालयको तथ्यांक छ ।
प्राधिकरणले गएको आवसम्म दुई सय २० सरकारी भवन पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको छ भने एक सय ४७ सरकारी भवन पुनर्निर्माण हुँदैछ । हालसम्म तीन हजार सात सय ८५ शैक्षिक संस्था पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको छ । दुई हजार चार सय शैक्षिक भवनको पुनर्निर्माण हुँदैछ ।