प्रोटोकल सम्झौता तेस्रो चरणको छलफल भदौमा
काठमाडौं : नेपाल– चीन व्यापार तथा पारवहन सम्झौताका लागि भदौ दोस्रो साता छलफल हुने भएको छ । दुई देशबीच काठमाडौंमा यो विषयमा तेस्रो चरणको छलफल हुन लागेको हो । प्रधानमन्त्री केपी ओलीको चीन भ्रमणका बेला तयारी नपुग्दा प्राटोकलमा हस्ताक्षर हुन सकेको थिएन । प्रधानमन्त्री ओलीले असार ५ गतेदेखि चीनको ६ दिने औपचारिक भमण गरेका थिए । उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयका सहसचिव रवीशंकर सौजुका अनुसार भदौ १० र ११ गते नेपाली पक्ष र चिनियाँ पक्षबीच प्रोटोकलका विषयमा छलफल हुने भएको हो । सहसचिव सैंजुले भने, ‘चिनियाँ पक्षसँग हुने व्यापार तथा पारवहन सम्झौता भदौ १० र ११ गते नै टुंगो लगाउने प्रयासमा हामी लागेका छौं ।’ यस अघि बेइजिङमा असार २६ र २७ मा भएको दोस्रो चरणको छलफलबाटै समहमति कायम गर्ने भनिए पनि निचोडमा पुग्न सकेको थिएन । उनले भने, ‘हामी फिल्डमा गएर अध्ययन गरेका थिएनौं नक्सा हेरेर गरेको अध्ययनले सहमतिमा पुग्न अप्ठ्यारो भयो ।’
वार्तामा सहभागी कार्यादलको भूमिका प्रोटोकलसम्बन्धी सहमतिमा गर्ने मात्रै हुनेछ । कार्यदलको भूमिका प्रोटोकलमा सहमति गर्ने मात्रै हो दुवै देशका मन्त्रिपरिषद्ले पारित गरेपछि मात्रै सहमति कार्यान्वयनमा आउनेछ । तेस्रो चरणको छलफललाई नै अन्तिम बनाउने प्रयास भएको उनले बताए ।
प्रधानमन्त्री ओलीको २०१६ को चीन भ्रमणका क्रममा व्यापार तथा पारवाहन प्रोटोकलमा चिनियाँ पक्षसँग सहमति भएको थियो । सम्झौताको कार्याविधि नबन्दा हस्ताक्षर हुन सकेको थिएन । प्रोटोकलमा हस्ताक्षर भएपछि नेपालले चिनियाँ बन्दरगाहको प्रयोग गर्दै तेस्रो मुलुकसँग व्यापार गर्न सक्नेछ भने भारतसँग नेपालको पारवहन निरर्भरता घट्ने अनुमान गरिएको छ । अहिले नेपालमा आउने चिनियाँ सामानका लागि पनि भारतीय बन्दरगाह प्रयोग गर्नुपर्ने स्थिति छ । पारवहन सम्झौता भए नेपालले चिनियाँ बन्दरगाह सहजै प्रयोग गर्न सक्नेछ ।
यस्तै नेपाल र चिनियाँ नागरिकले अर्को देशमा सहज रूपमा व्यापार गर्न पाउने वातावरण निर्माण हुनेछ । पारवहन सम्झौताका लागि वाणिज्य मन्त्रालयले तयार पारेको मस्यौदामा नेपालमा बीआरआई अन्तर्गत निर्माण हुने परियोजनाको कारोबार बैंकिङ प्रणालीमार्फत गरिने उल्लेख छ । यस्तै मस्यौदामा दुई देशबीच व्यापार, पारवहान तथा लगानीका क्षेत्रमा समझदारी बढाउन अन्तरदेशीय संयन्त्र निर्माण गर्ने उल्लेख छ ।