काठमाडौं : त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको धावनमार्ग (रिह्वीलेटेशन) पिच परिवर्तनका माघदेखि प्रारम्भ हुने भएकोले दैनिक ८ घण्टा बन्द हुने भएको छ ।
संस्कृत, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीले यो कुरा व्यस्थापिका संसदमा आफ्नो मन्त्रालय अन्तर्गत भएका कामबारेमा जानकारी दिँदै बताएका हुन् ।
'रह्वीलेटेशनको कार्य चार महिनामै सकेर २०७६ जेठबाट २४ घण्टा संचालनमा ल्याउने छौं', उनलले भने । सन् १९८० को दशकमा निर्माण भएको रनवे अहिलेसम्म विस्तार तथा मर्मत हुन सकेको छैन ।
रनवेको पिच परिर्वतन (रिह्याबिलिटेसन) प्रक्रिया सुरु भएको झन्डै एक वर्ष भइसकेको छ । तर रनवे सुधारका लागि प्राविधिक रूपमा छनोट भएका कम्पनीबीच प्रतिस्पर्धा हुन सकेको थिएन ।
प्राविधिक रूपमा सक्षम ठहर भएका कम्पनीबीच आर्थिक प्रतिस्पर्धा गराउन तयार गरिएको टेन्डर डकुमेन्टको फाइल प्राधिकरण बोर्डमा रोकिएको छ । रनवेमा सानो समस्या आउँदा २० मिनेट र ठूलो समस्या देखिएको अवस्थामा पौने एक घन्टासम्म जहाज आकाशमै होल्ड गरेर काम गर्नपर्ने अवस्था छ ।
रनवे सुधारका लागि पैसा, डिजाइन र प्राविधिक रूपमा सक्षम कम्पनी सबै जुटिसक्दा पनि काम अगाडि बढ्न सकेको थिएन । अन्तत: रनवेको समस्या विकराल बन्दै गएपछि सरकारले विमानस्थल ८ घण्टा बन्द गरेर काम गर्न लागेको हो ।
सन् २०१४ मै स्पेनिस कम्पनी ‘आइसा’ले विमानस्थल रनवे सुधारका लागि डिजाइन तय गरेको थियो । तर सन् २०१५ को भूकम्पपछि विमानस्थलमा देखिएको प्राविधिक समस्यासँगै विमानस्थल कार्यालयले ‘डिजाइन रिभ्यू’का लागि कोरियन योसिन इन्जिनियरिङ कम्पनी छनोट गरेर काम गर्यो ।
परामर्शदाताकै रिपोर्टका आधारमा कार्यालयले रनवे सुधारका लागि ग्लोबल टेन्डर गरिएको थियो । टेन्डरमा ११ वटा कम्पनीले काम गर्ने इच्छा देखाए पनि परामर्शदाता र टेन्डर मूल्यांकन कमिटीले चार कम्पनीलाई मात्रै प्राविधिक रूपमा सक्षम भनेर छनोट गरेको थियो ।
यसमा चाइना रेलवे नम्बर फाइभ इन्जिनियरिङ ग्रुप कम्पनी लिमिडेड, चाइना नेसनल एग्रो टेक्नोलोजी इन्टरनेसनल इन्जिनियरिङ कर्पारेसन, चाइना हार्बर इन्जिनियरिङ कम्पनी लिमिडेड र बेइजिङ चाङ्दो म्युनिसिपल इन्जिनियरिङ ग्रुप कम्पनी छन् ।
विमानस्थलकै रनवे सुधारसम्बन्धी दुईवटा काम गरेको, आर्थिकरूपमा कति सक्षम र औजार कति भएको कम्पनी हो भनी एकिन गरेर मात्रै कम्पनी छनोट भएको थियो ।
तर अहिलेसम्म यी कम्पनीबीच लागतका विषयमा प्रतिस्पर्धा हुन सकेको छैन । विमानस्थल कार्यालयले कम्पनी छनोटदेखि ‘रिपोर्ट रिभ्यू’मा सहयोग गर्ने परामर्शदातालाई मात्रै मासिक १० लाख रुपैयाँ खर्च गर्दै आएको छ ।
कम्पनी छनोटसँगै विमानस्थलको इन्जिनियरिङ महाशाखाले चार कम्पनीसँग फाइनान्सियल प्रतिस्पर्धा गराउने स्वीकृति मागका लागि टेन्डर डकुमेन्टको फाइल नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणमा पठाएको थियो ।
परामर्शदाताको रिपोर्ट एवम् अध्ययनले तीन हजार मिटरको रनवे र दुई हजार मिटरको ट्याक्सी वे मर्मतका लागि करिब तीन अर्ब रुपैयाँ लागत अनुमान गरेको छ । रनवे मर्मतका लागि विमानस्थल बन्दका बेला र सुक्खा समयमा मात्रै काम गर्नुपर्ने हुँदा तीन सय ६५ दिन लाग्ने रिपोर्टमा उल्लेख छ । तर, अब यो प्रक्रिया सुर गर्दा पनि रन वेको पीच परिर्वतनको काम सक्ने तीन वर्ष लाग्ने महाशाखाका प्रमुख मुरारी भण्डारी बताउँछन् ।
'२०७२ साल वैशाख १२ गते आएको भूकम्पका कारण धावनमार्गले घाम र पानी सहन नसकी वर्षायाममा छिद्रता बढ्दै गएकोले पुनर्निमाण प्रारभ्भ गर्नु परेको हो ’ अधिकारीले भने ।
अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल अहिले सामान्य मर्मतले काम चलाए पनि यसको दीर्घकालीन समाधान रह्वीलेटेशनमात्रै भएको जानकारी मन्त्री अधिकारीले दिए । माघमा भैरहवामा धावनमार्ग बनिसक्ने भएकाले त्यहाँ आपतकालिन उडान सम्भव हुने उनले बताए । यता चार महिनामा धावनमार्गको पिच फेर्ने काम सकेर जेठबाट २४ घण्टा चलाइने मन्त्री अधिकारीको भनाई छ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
