बेसीसहर : लमजुङको दोर्दी गाउँपालिका–८, खिन्चोकबेसी गाउँ नजिकै जल्गेनी पाखाबाट बगेको पहिरो र भाँसिएको जमिनबारे भूगर्भविद्ले अध्ययन सुरु गरेको छ । पहिरोको वर्तमान अवस्था र भविष्यमा हुन सक्ने क्षतिबारे टोलीले अनुसन्धान थालेका हुन् । जमिनको करिब ५ मिटर तलको माटो निकाली नमुना परीक्षणका लागि लगिएको छ । उक्त माटोको भूप्रविधि प्रयोगशालामा परीक्षण हुने वरिष्ठ भूगर्भविद् मोनिका झाले बताइन् ।
पहिरोको खानी तथा भूगर्भ विभागका वरिष्ठ भूगर्भविद् मोनिका झा, भूगर्भविद् सुनिता भट्टराई, ल्याब टेक्निसियन अमर थापालगायत जिल्लास्थित प्राविधकि टोलीले अध्यनन गरेको हो । जमिन मुनि पानी रहेको र सडकको सतहमा पनि पानी बगिरहेकाले संरचना कमजोर हुन पुगेको प्राविधिकको भनाइ छ । जल्गेनी पाखाबाट निरन्तर पानी छरिएर आउने गरेको र त्यहाँको भूवनोट कमजोर भएकाले पहिरो चलेको भूगर्भविद् झाले बताइन् । गाउँ नजिकै बेलौती खोला रहेकोले निरन्तर पानी परेमा खोला थुनिन सक्ने र बाढीले पहिरो चलाएर गाउँलाई जोखिम पार्न सक्ने उनको भनाइ थियो ।
‘बेलौती खोलाको कारण गाउँ जोखिममा छ, एकसाता सम्म पानी परिरहे माथिबाट ढुंगा आएर थुनिन सक्छ’, उनले भनिन्, । यसले सिंगो खिन्चोकबेंसी गाउँलाई समस्या पार्न सक्ने स्थानीयले बताए । वर्षा हुँदा खोलाको अवस्थाबारे स्थानीयले बुझ्नुपर्ने र सतर्क भएर बस्नुपर्ने प्राविधिकले सुझाव दिएका छन् । तत्कालका लागि जोखिम कम भएपनि दीर्घकालीन रुपमा बढी जोखिम रहेको प्राविधिक बताउँछन् ।
गत साउन १ गतेको अविरल वर्षाले जल्गेनी पाखाको जमिन भाँसिएपछि खिन्चोक जाने सडकमा पहिरो चलेको स्थानीयले बताएका छन् । सडक छेउमै रहेको खेतको सतह पनि १ देखि ५ मिटरसम्म भाँसिएको छ । प्राविधिक अध्ययन बिना मोटर बाटो निर्माण गर्नाले यस्तो समस्या देखिएको भूगर्भविद् सुनिता भट्टराईले बताइन् । ‘सतह र जमिनमुनि पानी पानी छ । जमिनमुनिको पानीले जमिन नै बगाएको देखिन्छ’, भट्टराइले भनिन्, ‘वर्षापछिको पानीको व्यवस्थापन नहुँदा जोखिम बढ्दै गएको छ ।’ अध्ययनमा खटिएका टोलीका अनुसार जमिन मुनिको पानी फाल्ने र सडकमा रहेको पानीको पनि निकास गर्नुपर्ने देखिएको छ । तटबन्ध गनुपर्ने उनीहरुको भनाइ छ ।
स्थानीयका अनुसार जल्गेनी पाखाबाट १० वर्षअघि पनि पहिरो झरेको थियो । स्थानीय यमप्रसाद घलेले जमिन भाँसिने र चल्ने क्रम नरोकिँदा गाउँले त्रासमा बस्नुपरेको बताए । करिब दुईसय मिटर माथिबाट पहिरो चल्न थालेपछि गाउँका ३२ घर जोखिममा परेको उनी बताउँछन् । जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष एवं प्रमुख जिल्ला अधिकारी झंकनाथ ढकालले समितिको बैठकमार्फत् उक्त ठाउँमा ग्याबिनजालीका लागि जल उत्पन्न प्रकोप कार्यालयलाई अनुरोध गरिएको बताए । पीडित स्थानीयलाई तत्काल अस्थायी स्थानान्तरण गर्नुपर्ने स्थिति आए यसको व्यवस्थापनको लागि दोर्दी गाउँपालिकालाई भनिएको उनले बताए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
