माले : माल्दिभ्सका विपक्षी नेता इब्राहिम मोहमद सोलिह माल्दिभ्सको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका छन् । चुनावमा धाँधलीको आशंका गरिए पनि निकै शक्तिशाली मानिएका वर्तमान राष्ट्रपति अब्दुल्ला यामीन अब्दुल गयुम आश्चर्यजनक रूपमा पराजित भएका छन् ।
निर्वाचन आयोगले सोमबार बिहान सार्वजनिक गरेको चुनावी मतपरिणाम अनुसार इब्राहिमले ५८.३ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका छन् । निर्वाचनको नतिजा सार्वजनिक भएलगत्तै सोलिहको माल्दीभियन डेमोक्रेटिक पार्टी (एमडीपी) का समर्थकहरूले सडकमा खुशीयाली मनाउँदै नाचगान शुरु गरेका छन् ।
सोलिहको पक्षमा विपक्षीहरूले गठबन्धन निर्माण गरी चुनावी प्रचारमा उत्रिएका थिए । राष्ट्रपति यामीनले सञ्चारमाध्यममाथि लगाएका प्रतिबन्धले चुनावमा धाँधली हुने आशंका व्यक्त गरिएको थियो । आइतबार सम्पन्न चुनावमा धेरैजसो विपक्षी नेताहरू जेलमा वा निर्वासनमा रहेका कारण सोलिह बाहेक अन्य विपक्षी नेताहरू चुनावी मैदानमा थिएनन् । निर्वाचनमा विजयी घोषित नवनिर्वाचित राष्ट्रपति सोलिहले टेलिभिजन अन्तर्वार्तामा भने, ‘म जनताको इच्छालाई सम्मान गर्न राष्ट्रपति यामीनसँग आग्रह गर्दछु र सत्ताको शान्तिपूर्ण, सहज हस्तान्तरण हुने अपेक्षा गर्दछु ।’ उनले निर्वाचनको परिणाम प्रसन्नता, आशा र इतिहास निर्वाण गर्ने दिन भएको भन्दै हर्ष प्रकट गरे ।
उनले राजनीतिक बन्दीहरूलाई तत्काल जेलमुक्त गर्न पनि आग्रह गरे । चुनावको केही घण्टाअघि एमडीपी समेत विपक्षी दलहरूका कार्यालयमा प्रहरीले छापा मारेको थियो तर कसैलाई पक्राउ गरिएको थिएन । पूर्वराष्ट्रपति समेत रहेका एमडीपीका अध्यक्ष मोहमद नसीदले यो मतदानले मुलुकलाई लोकतान्त्रिक मार्गमा पुनः ल्याउने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । राष्ट्रपति यामीनले हार स्वीकार गर्नुबाहेक अर्को विकल्प नरहेको पनि उनको भनाइ छ । मोहमद नसीद हाल निर्वासनमा छन् ।
माल्दिभ्समा राष्ट्रपतिको निर्वाचन परिणामको औपचारिक घोषणा हुनुभन्दा केही क्षणपूर्व राष्ट्रपति अब्दुल्ला यामीन अब्दुल गयुमले आफ्नो पराजय स्वीकार गरेका छन् । विपक्षी उम्मेदवारले ५८.३ प्रतिशत मत पाएपछि यामीनले राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गरेका छन् । उनले भने, ‘मैले हिजो भएको निर्वाचनको परिणाम स्वीकार गरेको छु । म पराजित भएको छु । म सत्ता शान्तिपूर्ण तरिकाले हस्तान्तरण गर्ने सुनिश्चितता गर्छु ।’ निर्वाचनमा आफ्नो पराजय अस्वीकार गर्न सक्ने आशंका बढेका बेला आएको उनको यस्तो प्रतिबद्धता आएको हो । ‘माल्दिभ्सका जनताले आफूले चाहेको निर्णय गरेका गरेका छन् । मैले आजै विपक्षी नेता इब्राहिम सोलिहलाई भेटेँ । जनताबाट राष्ट्रपतिमा निर्वाचित उनलाई मैले बधाई दिएँ ।’ आफूले १७ नोभेम्बरसम्म राष्ट्रपतिको काम गर्ने स्पष्ट पारेका छन् ।
यो निर्वाचनलाई चीन र भारतले महत्वका साथ हेरिरहेका छन् । अमेरिका र युरोपेली युनियनले चुनाव स्वतन्त्र र स्वच्छ रूपमा सम्पन्न नभए आर्थिक प्रतिबन्ध लगाउने चेतावनी दिएका थिए । माल्दिभ्समा यस चुनावमा २ लाख ६२ हजार मतदाता रहेका थिए ।
माल्दिभ्सको आन्तरिक मामिलामा विगतमा निकै प्रभावी रहेको भारतले सन् १९८८ मा सम्भावित सत्ताविद्रोह दबाउन सेना र युद्धपोत पठाएको थियो । भारतले चुनावी नतिजाले लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यतालाई पुनर्बहाली गर्ने विश्वास लिएको छ । पछिल्ला वर्षहरूमा राष्ट्रपति यामीनलाई चीनसँग नजिकिएको आरोप लाग्दै आएको थियो । माल्दिभ्सका ठूला पूर्वाधार परियोजनाका लागि उनले चीनबाट करोडौं डलर ऋण प्राप्त गरेका थिए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
