‘ह्योल्मो’ चिनाउँदै कान्छीडोल्मा
हिमालको काखैमा बाल्यकाल बिताएकी कान्छीडोल्मा शेर्पा (ह्योल्मो) ले ओछ्यानैबाट जुगल हिमशृंखला देख्थिन् । तर उनमा हिमाल आरोहणको रहर भने कहिल्यै जागेन । हेलम्बु गाउँपालिका-१ धारपाखर्क, सिन्धुपाल्चोककी उनलाई आफ्नो गाउँठाउँको प्रचारप्रसारको अभावले पछि परेको भन्ने लाग्थ्यो । आफ्नो समुदाय ह्योल्मो जाति र संस्कृति गुमनाम भएको भन्दै उनले हिमालको चुचुरोबाट प्रचार थालेकी छिन् ।
समय फेरियो, डोल्माले हिमाललाई माया गर्न थालिन् । यसै वर्ष मनाङको चुलु इस्ट (६,१०० मिटर), हेलम्बुको ग्वाञ्जला हिमाल (५८,०० मिटर) आरोहण गरिसकिन् । हिमाली क्षेत्रमा हुर्किएकी उनलाई हिमाल आरोहणमा खासै समस्या पनि भएन ।
आदिवासीको अल्पसंख्यक सूचीमा रहेको ह्योल्मो समुदायलाई चिनाएर पर्यटन प्रवद्र्धनमा सहयोग गर्न भनी उनी यस वर्ष सगरमाथाको आरोहण गर्ने लक्ष्य लिएकी छिन् । ‘सँगसँगै हिँडौं’ भन्ने सन्देश लिएर २०७६ मा सगरमाथा आरोहण गर्ने उनले बताइन् । पहिलो ह्योल्मो महिला आरोहीसमेत रहेकी उनलाई आफ्नो ह्योल्मो समुदाय अशिक्षा र गरिबीले अधिकांश युवायुवतीहरू रोजगारका लागि विदेश जाने गरेकोमा दुःख लाग्छ । सगरमाथाको चुचुरो पुगेर समुदायका युवायुवतीलाई देशमै केही गर्नुपर्छ भन्ने सन्देश दिन सगरमाथा जाने तयारीमा रहेको बताउँछिन् । सर्वोच्च शिखरको चुचुरोमा ‘केही गरौ आफ्नै देशमा’ नारा लेखिएको ह्योल्मो समाजको झन्डा फहराउने उनको चाहना छ ।
सिन्धुपाल्चोकको हेलम्बु प्रचार अभावमा ओझेलमा परेको उनको बुझाइ छ । नयाँखाङ, दोर्जेलाक्पालगायत आधा दर्जनभन्दा बढी हिमाल हेलम्बु क्षेत्रमै रहेकाले स्थानीय तहसँग सहकार्य गरी हिमालको प्रवद्र्धन गरी पर्यटन विकासमा सहयोग गर्ने उनको योजना छ । त्यस क्षेत्रको तार्केघ्याङ, मिलिम्छीमघ्याङ, शेर्माथाङ, आमा याङरी, ठुककाङ मुख्य पर्यटकीय क्षेत्र हो तर यी पनि ओझेलमा छन् । काठमाडौंदेखि एक दिनको यात्रामा पुगिने हेलम्बु पछिल्लो समय भूकम्पले क्षत्विक्षत हुँदा उनको मन रोएको छ ।
२०६३ सालदेखि आठ वर्ष इजरायलमा रोजगारी गरी फर्केको कान्छीडोल्मा सरकारले घोषणा गरेको नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० लाई सफल बनाउन पहल थाल्ने बताउँछिन् । गाउँमा पर्यटन विकास गर्न हेलम्बु क्षेत्रका गन्तव्यको सुधार गर्ने, साहसिक खेलदेखि पदयात्रा र हिमालको आधारशिविरसम्म पुग्न स्थानीय तहको सहकार्यमा पहल थाल्ने उनको सोच छ ।