फेवा तालका टापु हटाउन सुरु
पोखरा : पोखरा महानरपालिकाले फेवा तालमा बनेका नयाँ टापु हटाउने अभियान सोमबार सुरु गरेको छ । खहरेले बगाएर ल्याएको ढुंगा–माटोले ताल पुरिने क्रम तीव्र बनेपछि यसलाई हटाउन महानगर लागिपरेको हो ।
सर्वोच्च अदालतले ताल संरक्षणका लागि गरेको फैसला कार्यान्वयन गर्न अभियान थालिएको महानगरले जनाएको छ । सर्वोच्चको फैसलामा महानगरलाई जलाधार क्षेत्रको संरक्षण गर्न भनिएको छ । महानगरले बंगलादी क्षेत्रमा जेसीबी, एक्साभेटर प्रयोग गरी माटो झिक्न थालेको हो । तालबाट झिकिएको माटो टिपरमा राखेर क्याम्पिङ स्थलको चउरमा थुपारिएको छ ।
अभियानको आरम्भ गण्डकीका मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङ, प्रदेश सांसद, महानगरपालिकाका मेयर मानबहादुर जीसी, वडाध्यक्षको उपस्थितिमा गरिएको थियो । मुख्यमन्त्री गुरुङले जेसीबी चालकलाई चाबी हस्तान्तरण गरेका थिए । खहरेले बंगलादीस्थित तालको चार रोपनी जमिन पुरेको थियो । माटो २० हजार घनमिटर रहेको महानगरपालिकाले जनाएको छ ।
मेयर जीसीले मंगलबार फिर्के खोलाले थुपारेको माटो र फोहोरजन्य पदार्थ झिकिने सुनाए । मुहान क्षेत्रबाट ताल पुरिने क्रम रोक्न चेकड्याम निर्माण पनि चाँडै सुरु गरिने उनले बताए । उनका अनुसार तालमा मिसिने खोला, ढललाई डाइभर्ट गर्न अध्ययन भइरहेको छ।
प्रदेश सरकारले ताल संरक्षणका लागि उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरणमन्त्री विकास लम्सालको अध्यक्षतामा ११ सदस्यीय समिति हालै गठन गरेको छ । सर्वोच्चको फैसला कार्यान्वयन गर्न प्रदेश सरकारले पनि समिति गठन गरेको हो । ताल संरक्षण अभियान सुरु भएको मुख्यमन्त्रीको भनाइ थियो ।
स्थानीय सरकारले प्रचारमा आउन डोजर चलाउने र काम बीचमै छाड्ने प्रवृत्ति देखिएको स्थानीयले बताएका छन् । ताल संरक्षण अभियानलाई पूर्णता दिइनुपर्ने नागरिक समाजका सुनील पाण्डेले बताए ।
ताल पुरिने क्रम मुहानबाट तीव्र गतिमा भएकाले यसतर्फ ध्यान दिनुपर्ने संरक्षणकर्मी राजु आचार्यले बताए । एक अध्ययनअनुसार तालमा बर्सेनि १ लाख ४२ हजार मेट्रिक टन गेग्र्यान र माटो थुपिँ्रदै आएको छ । नापी विभागको प्रतिवेदनअनुसार २०६४ मा तालको गहिराइ १८ मिटर, लम्बाइ चार किलोमिटर र चौडाइ सय मिटरदेखि २ किलोमिटर थियो । त्यसपछि अध्ययन भएको छैन । सन् १९५७ को नापीअनुसार लगभग २२ हजार रोपनीमा फैलिएको ताल सन् २००० यताका अध्ययनमा क्षेत्रफल घटेर ९ हजार ९ सय ५५ रोपनीमा सीमित रहेको तथ्यांक छ ।