ह्योल्मो संस्कृति झल्काउने एकीकृत वस्ती
हेलम्बु (सिन्धुपाल्चोक) : भूकम्पका कारण विस्थापित भएका हेलम्बु गाउँपालिका–१ का ४० परिवारका लागि ह्योल्मो संस्कृति झल्काउने परम्परागत तेम्बाथाङ एकिकृत बस्ती निर्माणको अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।
बस्ती निर्माण सम्पन्न हुन लागेसँगै बिस्थापितहरुमा खुसी छाउन थालेको छ । भूकम्पको ४५ महिनापछि सुरक्षित र परम्परा झल्काउने घर बन्न लागेकोमा सिंगो बस्ति खुसी भएको बस्ती निर्माण समितिको अध्यक्ष समेत रहेका साङ्गे शेर्पाले बताए । एक महिना भित्रै सबै परिवार बस्तीमा सरिसक्ने उनले जानकारी दिए ।
करिब एक सय रोपनी क्षेत्रफलमा बनेको बस्तीका प्रत्येक घरमा ह्योल्मो प्रचलन अनुसारको ‘नाम्बा कोसोङ’ झ्याल राखिएको शेर्पाले जानकारी दिए । एक भान्छा, एक बेड रुम र पाहुना कोठा गरी प्रत्येक घर तीन कोठाका छन् ।
एकिकृत बस्ती निर्माण सम्पन्न भएपछि प्रत्येक घरमा होमस्टे व्यवस्थापन गरिने हेलम्बु गाउँपालिकाका अध्यक्ष निमाग्याल्जेन शेर्पाले बताए । शेर्पाका अनुसार पर्यटकका लागि छुट्टै घर समेत निर्माण गरिनेछ । ‘होमस्टे हेलम्बुको संस्कृति हो, त्यसैले यो बस्तीका प्रत्येक घर होमस्टे हुनेछन्’, अध्यक्ष निमाले भने, ‘हेलम्बु संस्कृति संरक्षणका लागि गाउँपालिकाको अगुवाईमा एकिकृत बस्ती निर्माण योजना सुरु गरिएको हो ।’ पर्यटन प्रवद्र्धनसँगै ह्योल्मो संस्कृतिको संरक्षणका लागि बस्ती उपयोगी हुने अध्यक्ष निमाको विश्वास छ ।
तीन करोड रुपैया लागतमा बन्न लागेको बस्तीका लागि अक्सफाम नेपाल र जनहित ग्रामीण सेवा समितिले आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोग गरेका छन् । घर बाहेक खानेपानी, सडक र शौचालय लगायतका पूर्वाधारको समेत निर्माण गरिने जनहितका कार्यकारी निर्देशक राजेन्द्र शर्माले जानकारी दिए । ह्योल्मोहरुले प्रयोग गर्ने तन्दुर चुल्हो पनि संस्थाले उपलव्ध गराउने शर्माले बताए ।
एक वर्ष अघि निर्माण सुरु गरिएको बस्तीमा प्रति परिवार एक सय ५० दिन श्रमदान गरेका छन् । बस्तीका लागि आबश्यक इट्टा र झ्याल स्थानीयलाई तालिम दिएर गाउँमै निर्माण गरिएको हो । गोलाप्रथा गरेर कसलाई कुन घर भन्ने चयन गरिएको जनहितका कार्यक्रम संयोजक श्रीधर न्यौपानेले बताए । ‘प्रत्येक घरलाई नम्बर दिएर लाभग्राहीले गोला टिपे जसलाई जति नम्बर पर्छ त्यसले त्यही घरमा बस्ने नियम राखियो’, न्यौपानेले भने, ‘बिना बिवाद को लाभग्राहीको कुन घर भन्ने एकिन भयो ।’