फुटबलप्रेमी पोन्टिङ कसरी बने क्रिकेटका महारथी ?
खेलकुदमा रुचि राख्ने भाइबहिनीलाई थाहै होला, अहिले एकदिवसीय विश्वकप क्रिकेट चलिरहेको छ । इङ्ल्यान्ड र वेल्समा सञ्चालन भइरहेको १२औं संस्करणको विश्वकप क्रिकेट प्रतियोगिता आगामी असार २९ सम्म सञ्चालन हुनेछ । अहिले सारा विश्व विश्वकप क्रिकेटको माहोलमा झुमेको छ । विश्वकपको रोमाञ्चकतासँगै यसका विभिन्न पाटा र आयामका साथै खेलाडीको प्रदर्शनका बारेमा पनि चर्चा सुरु भएको छ ।
अहिले विश्वकप क्रिकेटको १२औं संस्करण चलिरहेको छ । अहिलेसम्म सर्वाधिक ट्रफी जित्ने राष्ट्र अस्ट्रेलिया हो । अस्ट्रेलियाले पाँच पटक विश्वकप ट्रफी उचालिसकेको छ । अस्ट्रेलियाले जितेका पाँच उपाधिमध्ये दुई उपाधि रिकी पोन्टिङको कप्तानीमा जितेको थियो । विश्वकप क्रिकेटको इतिहासमा वेस्ट इन्डिजका क्लाइभ लोयडसँगै रिकी पोन्टिङले कप्तानका रूपमा आफ्नो देशलाई दुई÷दुई पटक विश्वकपको उपाधि जिताएका थिए । वेस्ट इन्डिजले सन् १९७५ मा पहिलो र सन् १९७९ मा दोस्रो विश्वकपको उपाधि जित्दा लोयड टोलीका कप्तान थिए ।
यसैगरी अस्ट्रेलियाले सन् २००३ र सन् २००७ को विश्वकप जित्दा पोन्टिङले टोलीमा कप्तानको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । पोन्टिङको कप्तानीमा सन् २००३ को विश्वकपको फाइनलमा अस्ट्रेलियाले भारतलाई एक सय २५ रनले हराएको थियो ।
पोन्टिङकै कप्तानीमा रहेको अस्ट्रेलियाले सन् २००७ को विश्वकपको फाइनलमा श्रीलंकालाई ५३ रनले हराएको थियो । सन् २०११ को विश्वकपमा पोन्टिङकै कप्तानीमा रहेको अस्ट्रेलियन टोली क्वार्टरफाइनलमा भारतसँग पाँच विकेटले पराजित भएको थियो ।
यसैगरी अस्ट्रेलियाले सन् १९८७, सन् १९९९ र सन् २०१५ मा विश्वकप ट्रफी उचालेको थियो । यस्तै भारतले सन् १९८३ र २०११, पाकिस्तानले १९९२ र श्रीलंकाले सन् १९९६ मा विश्वकप क्रिकेटको उपाधि जितेका छन् ।
रिकी पोन्टिङ यस्ता सर्वकालीन महान् खेलाडी हुन् जसले अस्ट्रेलियालाई दुई पटक विश्वकपको उपाधि दिलाउनुका साथै लामो समयसम्म टोलीलाई नम्बर एक बनाई स्थापित गराए । उनको कप्तानीमा अस्ट्रेलियाले टेस्ट र एकदिवसीय क्रिकेटमा लामो समयसम्म शीर्ष स्थान कब्जा गरेको थियो । रिकी पोन्टिङको पूरा नाम रिकी थोमस पोन्टिङ हो । सन् १९७४ डिसेम्बर १९ मा लन्सेस्टेनमा जन्मिएका पोन्टिङले सन् २००२ देखि २०११ सम्म अस्ट्रेलियन टोलीको कप्तानी सम्हालेका थिए । दायाँहाते ब्याट्सम्यान पोन्टिङले टोलीलाई थुप्रै पटक अप्ठ्यारा अवस्थाबाट अगाडि बढाएका थिए । उनले सन् २००२ मा टोलीको नेतृत्व सम्हाले पनि उनी सन् १९९५ देखि नै अस्ट्रेलियाको सिनियर टोलीका सदस्य थिए ।
पोन्टिङ एकदिवसीय क्रिकेटमा सर्वाधिक रन बनाउने क्रिकेटरमा तेस्रो स्थानमा छन् । उनले ३७५ खेल खेल्दै १३ हजार सात सय चार रन बनाएका छन् । तिनमा ३० शतक र ८२ अर्धशतक छन् । पोन्टिङभन्दा अगाडि भारतका सचिन तेन्दुलकर र श्रीलंकाका कुमार संगकारा छन् । शीर्ष स्थानका सचिनले चार सय ६३ खेल खेल्दै १८ हजार चार सय २६ तथा संगकाराले चार सय चार खेलबाट १४ हजार दुई सय ३४ रन बनाएका छन् । टेस्टमा दुई सय ५७ र एकदिवसीय क्रिकेटमा एक सय ६४ पोन्टिङले बनाएको ठूलो स्कोर हो ।
विश्व क्रिकेटमा ठूलो कोसेढुंगा खडा गरेका पोन्टिङ सुरुमा क्रिकेटमा भन्दा फुटबलका सोखिन थिए । उनले विद्यालयस्तरका थुप्रै फुटबल प्रतियोगितामा सहभागिता जनाए । उनी नर्थ मेलबर्न कंगारुजका ठूलो प्रशंसक थिए । जाडो बिदामा उनी लामो समयसम्म फुटबल मैदानमा हुन्थे । फुटबल भनेपछि हुरुक्क हुने पोन्टिङले जुनियर स्तरका थुप्रै खेल खेले । उनी १४ वर्षको उमेरसम्म फुटबल खेलाडी नै बन्न चाहन्थे । तर, यही समयमा उनको जीवनमा दुःखद घटना आइपर्यो । यू–१७ फुटबल प्रतियोगिता खेल्ने क्रममा पोन्टिङको पाखुरामा गहिरो चोट लाग्यो । यो घटनापछि उनले १४ हप्तासम्म अस्पतालको बेडमा बिताउनु पर्यो । अस्पतालको बेडमा हुँदै उनले फुटबल नखेल्ने निर्णय गरे ।
बुवा ग्राहम र आमा लोरिनका चार सन्तानमध्ये रिकी पोन्टिङ जेठा सन्तान हुन् । पाखुरामा ठूलो चोट बोकेपछि फुटबल नखेल्ने निर्णय गरेका पोन्टिङले आफ्नो घरनजिकै आयोजना भएको क्रिकेट प्रतियोगितामा स्कोररको काम गरे । उनी नर्थन तास्मानियन क्रिकेट मैदानमा भएका अधिकांश खेलमा स्कोरर थिए । लामो समय स्कोर बोर्डमा बस्नुपर्दा पोन्टिङलाई दिक्क लाग्न थाल्यो । त्यसपछि उनले क्रिकेट खेल्न थाले । उनलाई बुवा ग्राहम र काका ग्रिक क्याम्पबेलले क्रिकेट खेल्न सघाए । उनका बुवा क्लबस्तरीय खेलाडी थिए भने ग्रिकले अस्ट्रेलियन टोलीबाट टेस्ट खेलिसकेका थिए । उनीहरूकै सहयोगमा पोन्टिङले क्रिकेट खेल्न थाले । यसबीचमा उनले स्कोररको कामलाई निरन्तरता दिइरहे ।
सन् १९९१ मा उनले स्कोरिङ गर्ने क्रिकेट मैदानले पोन्टिङलाई अस्ट्रेलियन क्रिकेट एकेडेमीमा प्रशिक्षणको व्यवस्था मिलाइदियो । सुरुको दुई साताको प्रशिक्षण लिएका पोन्टिङले सोही एकेडेमीमा दुई वर्षको प्रशिक्षणको अवसर पाए । यो अवधिमा उनले आफूलाई निकै निखारे । एकेडेमीका प्रशिक्षक रोड मार्सले १७ वर्षको उमेरमा पोन्टिङजस्तो ब्याट्सम्यान आफूले कहिल्यै नदेखेको भन्दै उनको प्रशंसा गरे ।
यू–१९ को पाँच खेलमा तीन सय ५० रन बनाएलगत्तै उनी दक्षिण अफ्रिकाविरुद्धको यू–१९ टोलीमा छनोट हुन सफल भए । यू–१९ टोलीबाट उत्कृष्ट प्रदर्शन गरेपछि उनी सन् १९९५ मा अस्ट्रेलियाको एकदिवसीय टोलीको सदस्य भए । सन् २००२ मा अस्ट्रेलियन टोलीको कमान्ड सम्हाल्नुअघि टोलीमा पर्ने र बाहिरिने क्रम बढे पनि कप्तान भएपछि भने उनी सदैव टोलीको महत्वपूर्ण सदस्य रहिरहे ।
एजेन्सीको सहयोगमा