पटेर्वाका बाढीपीडितको बिचल्ली
सिरहा : असार २८ गते कमला नदीको बाढीले सिरहा नगरपालिका १७ पटेर्वा गाउँका हेमु मुखिया, विन्देश्वर मुखिया, नागेश्वर यादव, राजेन्द्र मुखियालगायतको घर बगायो । उनीहज्ञको पूरै परिवार विस्थापित भएको छ । हेमु परिवारका ९ सदस्य लिएर १७ दिनदेखि गाउँकै सुफल यादवको घरमा आ श्रय लिएका छन् । नागेश्वरको परिवार पनि गाउँकै काशिन्द्र यादवको घरमा बसेका छन् ।
बाढीले सयौं घरपरिवार प्रभावित भएका छन् । तर, अहिलेसम्म गाउँका केही बाढीपीडितले राहतका नाममा २ किलो चामल, चिउरा, तेल र एउटा त्रिपाल मात्रै पाएका छन् । पूर्ण रुपमा घर बगाएका बाढीपीडितलाई गाँस र बासको चिन्ताले सताएको छ ।
‘बाढीले ठूलो पीडा दियो, खान बस्ने अप्ठ्यारो परेको छ,’ हेमुले भने, ‘गर्भवती बुहारीसहित ९ जनाको परिवार अरुको घरमा आ श्रय लिएका छौं । बाढीको त्रासले आफ्नै घर फेरि बनाउन साहस जुटेको छैन ।’ बाढीले घर बगाएको ३ दिनपछि राहतका नाममा २ किलो चामल, चिउरा, चाउचाउ पाएको उनले सुनाए । उनका अनुसार त्यति राहतले एक छाक टार्न पनि धौधौ परेको थियो । गाउँमै आ श्रय लिएका घरमा तत्काल दिनरात बिताउने गरेको उनले बताए ।
१७ दिन बित्दा पनि राहत नपाएको सोही गाउँका लीलादेवी मुखियाले दुःखेसो पोखिन् । ‘घरमा भएको खाद्यान्न सबै पानीले सखाप भयो । खाने बस्ने अवस्था छैन’, उनले भनिन्, ‘गाउँमा आ श्रय लिएका छौं । राहत कहिले पाउने ठेगान छैन ।’ नेताहरु आएर ठूलठूला कुरा मात्रै सुनाएर जाने गरेको उनले सुनाइन् । स्थानीय जनप्रनिधि पनि राहतमा चासो नदेखाउने गरेको उनले गुनासो गरिन् । खाने, बस्ने र जिउ ढाक्ने लुगाकपडाको समेत समस्या भएको उनले बताइन् ।
कर्जा लिएर जग्गा खरिद गरी केही वर्षपहिलो बनाएको घर पनि बाढीले बगाएको नागेश्वर यादवले बताए । ‘छोराछोरी, श्रीमतीसहित अरुको घरमा आ श्रय लिएका छौं,’ उनले भने, ‘अहिले बाढीले तहसनहस गरेपछि कतै काम गर्न पनि पाएका छैनौं ।’ नेताहरुले राहतका नाममा राजनीति गर्न थालेपछि वास्तविक पीडित राहतबाट बञ्चित हुनुपरेको उनले सुनाए । गाउँमा राहत आउँदा मारामार हुने गरेको उनले बताए ।
जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिले बाढी प्रभावितका तथ्यांक माग्दा सुरुमा वडाध्यक्ष महेन्द्र यादवले २५० घरपरिवार प्रभावित भएको विवरण दिएका थिए । पछि ४ सयभन्दा बढी घरपरिवार प्रभावित भएको तथ्यांक पेसगर्दा यो वडामा राहत वितरणमा समस्या देखिएको छ । वडाध्यक्ष यादवका अनुसार नयाँ तरिकाले तथ्यांक संकलन सुरु भएको छ । वास्तविक पीडितको तथ्यांक नआउँदा वडामा राहत परिचयपत्र जारी गरिएको छैन ।
वास्तविक तथ्यांक नआउँदा राहत वितरण गर्न नसकेको मेयर अशेश्वर यादवले बताए । वडाध्यक्षलाई पुनः तथ्यांक संकलन गर्न निर्देशन दिएको उनले सुनाए । ‘अरू वडामा राहत वितरण गर्दैछौं,’ उनले भने, ‘त्यहाँ तथ्यांकमै गडबड भएपछि राहत वितरणमा ढिलाइ भएको छ । यसलाई हामी सच्याउँदै छौं ।’ राहतमा नगरपालिकाबाट प्रतिपरिवार ७ किलो चामल, २ किलो चिउरा, दाल र तेल वितरण गर्दै आएको उनले बताए ।
प्रदेश र वल्र्ड फुड्स प्रोग्रामबाट राहत जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिमा प्राप्त भएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी गोपालकुमार अधिकारीले बताए । तथ्यांक आइसकेका स्थानीय तहमा राहत पठाउने कार्य भइरहेको उनले जनाए । ‘तथ्यांक आइसकेका ठाउँमा स्थानीय तहमार्फत राहत वितरण कार्य जारी छ’, उनले भने, ‘केही ठाउँको अझैसम्म तथ्यांक आएको छैन । जसको लागि पहल थालिएको छ ।’ कर्जन्हा नगरपालिका र नवराजपुर गाउँपालिकाबाट तथ्यांक नआएको उनले बताए ।
दुई चरणमा सिरहामा राहत वितरण कार्य भइरहेको प्रजिअ अधिकारीले बताए । उनका अनुसार पहिलो चरणमा खाद्यान्न सामग्री वितरण र दोस्रो चरणमा पूर्ण रुपमा घर क्षति भएको पुनस्र्थापना गर्ने कार्य हुनेछ ।