म त सोह्र सत्रकी

म त सोह्र सत्रकी

छुल्ठिम डोल्मा गुरुङ अहिले नेपाली फिल्ममा छाइरहेकी छन् । ‘नोभेम्बर रेन’ फिल्ममा उत्कृष्ट सहअभिनेत्रीको अवार्ड थापेकी उनका लागि भदौको चौथो साता खास समय हो । उनी भदौ २५ मा जन्मदिन मनाउँदै छिन् भने उनको ‘पासवर्ड’ फिल्म भदौ २७ मा रिलिज हुँदै छ ।

तीज सकिएको छ तर कलाकारलाई तीजको ह्याङले छाडेको छैन । नायिका छुल्ठिम पनि तीज विशेष कार्यक्रमका लागि यसै साता ओमान जाँदै छिन् । उनीसँग गायक विराज गौतमलगायतको टोली छ । कार्यक्रममा छुल्ठिमले नृत्य पस्किने छिन् । यसपालिको दसैं विशेष कार्यक्रमका लागि जापान, कोरियालगायत देशमा उनको कार्यक्रम तय भइसकेको छ ।

‘नोभेम्बर रेन’ पछि दुई वर्षजति हराएकी छुल्ठिम ‘डायरी’ फिल्ममार्फत पुनः कलिउडमा कमब्याक भइन् । उनका ‘नेप्टे’, ‘मेरो पैसा खोइ ? ’, ‘रियल रिंगेट’, ‘यता न उता’, ‘पसिना’लगायतका फिल्म छन् । कलिउड प्रवेश गरेको पाँच वर्षको यस अवधिमा दुई वर्ष हराए पनि हाल उनका फिल्म हेर्दा व्यस्त कलाकारको रूपमा देख्न सकिन्छ ।

आम बुझाइमा गुरुङ भन्नेबित्तिकै पहाडको बसाइमा घुलमिल हुने व्यक्ति बुझिन्छ । तर छुल्ठिमलाई पहाड बसाइको अनुभव नै छैन, कहिलेकाहीँ घुम्न जानु अलग कुरा । उनी तराईको बारा, डुमरवानामा जन्मिएर हुर्किएकी हुन् । उनको माध्यमिक कक्षाको पढाइ पनि बारामै भएको हो । बाबाले साथीहरूसँग मिलेर खोलेको ‘एक्स सर्भिसम्यान एकाडेमी’ मा उनले एसएलसीसम्म पढिन् । स्कुलमै नाच्न, गाउन, तेक्वान्दोलगायत गेममा पोख्त भइन् । आर्मीहरू नाच्न, गाउन हुुरुक्क हुन्छन् । उनका रिटायर्ड आर्मी बाबाले मादल ठोक्दै गीत गाए, उनले घुँगरु लगाएर नाचिन् । यसरी छुल्ठिमले अहिले फिल्ममा देखाइरहेको ठुम्का बाल्यकालमा उनले बाबासँग सिकेको नृत्यको आधार हो भन्दा फरक परोइन ।

उनका हजुरबाको घर धादिङको सत्यवती हो । तर उनका बाबा इन्डियन आर्मीबाट रिटायर्ड भएपछि बारामै घरजम गरेर बसे । छुल्ठिमका अनुसार बाराको उनको गाउँमा ५५÷६० वटा घरमध्ये गुरुङको घर उनीहरूको मात्रै थियो, बाँकी सबै थारू समुदाय । त्यसैले उनी अहिले पनि वीरगन्जिया लवजमा भोजपुरी मिसिएको थारू भाषा फर्रर बोल्छिन् । गाउँ छाडेर काठमाडौं बस्न थालेको डेढ दशक भयो छुल्ठिमको । तर अझै पनि उनलाई त्यहाँ छँदा थारू सखीहरूसँग छठी माईको व्रत बसेको, सामाचकेवा चाडमा सामा बाँधेको झल्झली याद आउँदो रहेछ । उनले मन मिल्ने थारू साथीहरूको नाम टिपाउन थालिन्— पूर्णिमा, राशि, धर्मराज आदि ।

छुल्ठिमकै शब्दमा उनलाई लप्पनछप्पन आउँदैन रे । तर खै कसरी पो हो, गायक धीरज राईको लप्पनछप्पनमा ११ वर्ष परिन् । अहिले जिन्दगी स्वतन्त्र छ । बाबाआमासँग धापासी बस्छिन् । रंगमञ्च नै उनको जिन्दगी बनेको छ । गायक राईले अर्को घरजम गरे पनि उनले यस विषयमा सोच बनाएकी छैनन् । फिल्ममा करिअर बनाउनुअघि रेडियो, टेलिभिजनमा आरजे रहेकी उनी अहिले पनि ननस्टप बोलिरहन्छिन् ।

छुल्ठिम, लामाले अनुष्ठान गरेर राखिदिएको नाम । यसको अर्थ सहनशील भन्ने लाग्छ । डोल्मा भनेको नामपछाडि आउने कुमारीजस्तै हो । गुरुङ त उनको जाति भइहाल्यो । उनले त्यसपछि पनि जोडेकी छन्, ‘डिम्डुङ ।’ यो गुरुङभित्रको अर्को थर हो । छुल्ठिमलाई अब नेपाली फिल्म इन्डस्ट्रीमा लामो समय काम गर्न मन छ ।

छुल्ठिम शुद्ध शाकाहारी हुन् । थारू साथीहरूको सरसंगतमा हुर्के पनि मांसाहारी खानामा उनको ध्यान गएन । त्यसमाथि सानैमा लामाले अनुष्ठान गरेर नाम राखिदिएपछि पञ्चशील संस्कार पछ्याउँदै भेज खाना नै मेनु भयो ।

उनका साथीहरू धेरै पढेर ठूला हाकिम भएका छन् । सोसियोलोजीमा स्नातक सकाएकी छुुल्ठिम स्नातकोत्तर भर्नासम्म भइन् तर फिल्मले पढ्ने समय खाइदियो । अहिले बाबाआमाले के गर्ने, कसो गर्ने भन्नेमा तिमी स्वतन्त्र छौ भनेपछि अब पढाइमा जाँगर लागेको छैन ।

आफ्नो जीवनमा जे कुरा पनि अचानक भएजस्तो लाग्छ उनलाई । दुई दाइ, दुई दिदीपछि उनी कान्छी हुन् । उनी माथिको दिदीसँग दस वर्षको फरक छ । ४० वर्षको उमेरमा आमाको गर्भ रहेपछि के गर्ने भन्नेमा आमा विलखबन्दमा परिन् । तर बाबाले हुर्काउने जिम्मा लिएपछि छुल्ठिमले संसार देख्न पाइन् । रिटायर्ड लाहुरेले छोरी स्याहार्ने काम पाए । यसरी छुल्ठिमको जिन्दगीमा दुःखको घाम नै छिरेन ।

उनका बाबा कुनै समयमा वडाध्यक्ष थिए । नेताहरू घरमा आइरहने । बाबासँग उनी कार्यक्रममा गइरहने । त्यसैले औंला ठड्याउँदै म पनि नेता बन्छु भनेर उनी बाआमालाई सुनाउँथिन् । भन्छिन्, ‘नेत्री भइनँ । तर त्यही सपनाले अभिनेत्री बनायो । अब रंगमञ्चबेगरको जिन्दगी सोच्न पनि सकिन्न ।’

‘वी विल राइज’ अभियानमार्फत उनी संग्लग्न टिमले हालै मात्र आफ्नो गाउँको चिनारी दिलाउने ‘मेरो गाउँ, मेरो ठाउँ भिडियो च्यालेन्ज प्रतियोगिता’ गराएको छ । पर्यटन प्रवद्र्धन गर्न यो प्रतियोगिता अर्को वर्ष पनि हुनेछ । छुल्ठिम भन्छिन्, ‘सबै गाउँघर, कुनाकाप्चा घुम्ने फुर्सद हुन्न । भिडियो च्यालेन्ज प्रतियोगितामा प्रत्यक्ष सहभागी भएपछि प्राप्त एक सय ३२ वटा सबै भिडियो हेर्ने मौका पाएकी छु । यसले प्रत्यक्ष घुमघामको अनुभूति भयो ।’ फिल्म मेकिङमा पनि यसले सघाउने उनको बुझाइ छ ।

नङ पाल्ने सोख छ, छुल्ठिमको । उनका दुवै हातका प्रायः सबै नङ लामा छन् । ‘बबी ब्राउन’ ब्रान्डको क्रिम लगाउँछिन् उनी । अनि ‘लोरियल’ ले कपाल रंगाउँछिन् । ‘न्यु लुक’, ‘जारा’लगायतका जुत्ताचप्पल उनलाई कम्फर्टेबल लाग्छ । भन्छिन्, ‘उमेरले नेटो काट्दै गए पनि मलाई त किन हो आफू सोह्र–सत्रकै लाग्छ ।’ मन परेको लाउने, मन परेको खाने, मन परेको ठाउँ घुम्ने उमेर त हो सोह्र–सत्र । स्वतन्त्र जीवन बाँचिरहेकी छुल्ठिमलाई त्यसो किन पो नलागोस् ।


प्रतिक्रिया दिनुहोस !

Unity

working together is no longer optional-it is a matter of compulsion

Annapurna Media Network has announced the Unity for Sustainability campaign which comes into force from January 1, 2022. The main aim of this campaign is to 'lead the climate change dialogue' working closely with all the stakeholders on sustainable development mode, particulary focusing on climate-change issues.