माथिल्लो तामाकोसी आयोजना : ९९ प्रतिशन निर्माण पूरा
दोलखा : दोलखाको विगु गाउँपालिका–१ लामाबगरमा निर्माणाधीन स्वदेशी लगानीको सबैभन्दा ठूलो ४ सय ५६ मेगावाट क्षमताको माथिल्लो तामाकोसी जलविद्युत् आयोजना लक्ष्य नजिक पुगेको छ। २०६८ सालबाट निर्माण सुरु गरिएको राष्ट्रिय गौरबको आयोजनाले लक्ष्य भेट्न अब एक प्रतिशत मात्र बाँकी रहेको आयोजनाले जनाएको छ।
भूमिगत विद्युत् गृहमा गरिएको सुक्खा परीक्षण सफल भइसकेको छ। वैशाखमा बाँध, बाँधमा जडान गरिएका स्टपलग, डिस्यान्डर बेसिनलगायत परीक्षण गर्ने कार्यतालिका रहेको आयोजना प्रमुख दिनेशजंग राणाले जानकारी दिए। ‘प्रसारणलाइन निर्माण कार्य ९९ दशमलव ३ प्रतिशत सम्पन्न भइसकेको छ’, उनले भने, ‘रामेछापको फुलासीमा निर्माणाधीन रहेको सबस्टेसनमा हाल ट्रान्सफर्मरलगायत मेसिन जडान भइरहेका छन्।’
२०७७ को असार मसान्तभित्र परीक्षण उत्पादन गर्ने लक्ष्य भेट्न अब केही पेनस्टक पाइप जडानबाहेक विभिन्न परीक्षण सफल भइसकेका छन्। सुङमा जडान गरिएका पेनस्टकको परीक्षण सफल भएमा ६ वटा युनिटमध्ये एक युनिटबाट असार मसान्तसम्ममा परीक्षण उत्पादन सुरु गरिने आयोजना प्रमुख राणाले जानकारी दिए। उनका अनुसार अहिले विद्युत् गृहमा इलेक्ट्रोमेकानिकलको कार्य करिब सम्पन्न भइसकेको छ।
आयोजनाको कठिन काममध्ये तल्लो ठाडो सुरुङ तथा माथिल्लो ठाडो सुरुङमा पेनस्टक जडानमा ढिलाइ हुँदा यसअघि निर्धारित गरिएको उत्पादन लक्ष्य कार्यतालिका भन्दा केही पर धकेलिन पुगेको आयोजना प्रमुख राणाले बताए। २०७६ असार १ बाट तल्लो ठाडो सुरुङमा तथा असार १० माथिल्लो ठाडो सुरुङमा पेनस्टक जडान गरिएको थियो। ७ महिनाको अवधिमा दुवै सुरुङमा गरी तीन सय मिटर मात्र पेनस्टक जडान सम्पन्न भएकाले विद्युत् उत्पादन कार्यतालिका आंशिक फेरबदल भएको आयोजनाका प्रवक्ता डा.गणेश न्यौपानेले बताए। ‘तर हामी असारमा एउटा युनिटबाट परीक्षण उत्पादन गर्न तत्पर रहेका छौं’, उनले भने। ३७३ मिटरको तल्लो ठाडो सुरुङमा शनिबारसम्ममा दुईसय मिटर र ३१० मिटरको माथिल्लो ठाडो सुरुङमा एक सय मिटर पेनस्टक पाइप जडान भएको छ। लट–२ को हाइड्रोमेकानिकल तर्फको भारतीय ठेकेदार कम्पनी टेक्सम्याको रेल्वे इन्जिनियरिङले काममा ढिलाइ गरेपछि तल्लो ठाडोे सुरुङमा पेनस्टक जडानको काम एन्ड्रिज हाइड्रोलाई दिइएको थियो। उसले चैत मसान्तभित्र जडान गरिसक्ने कार्यतालिका छ।
हालसम्म करिब ४८ अर्ब रुपैयाँ खर्च भइसकेको आयोजनामा डलरको सटही दर वृद्धि, ऋणको ब्याज, नाकाबन्दी र प्रशासनिक खर्चसहित आयोजना सम्पन्न हुन ७२ अर्बभन्दा बढी खर्च हुने आयोजना प्रमुख राणाको अनुमान छ।