वासिंटन : थोरै मान्छेलाई मात्रै थाहा छ कि, कुखुराहरु कहाँ राखिन्छ ? तिनको स्थान राष्ट्रिय सुरक्षाको कारण गोप्य राखिन्छ । हरेक दिन ती कुखुराको दशौँ हजार अण्डा भण्डार गरिन्छ ।
जुन लाखौँ सरकारी अनुदानको रकमबाट तयार सुरक्षा संरचनाबाट संरक्षित गरिएको हुन्छ । तर ती अण्डा ब्रेकफास्टका लागि हैनन् । ती त तपाईँ हाम्रो साधारण फ्लूको औषधिको स्रोत हुन् ।
गत ८० वर्षदेखि सिंगो विश्व ‘इन्फ्लुएन्जा’ खोप उत्पादनका लागि कुखुराको अण्डामै आश्रित हुँदैआएको छ । गत फेब्रुअरीको अन्त्यसम्म अमेरिकाभर १ सय ७४ दशमलब ५ लाख डोज फ्लु भ्याक्सिन वितरण भयो । जसमध्ये ८२ प्रतिशत जति खोप अण्डामै आधारित थिए ।
प्रत्येक अण्डाबाट एक खोप उत्पादन हुन्छ । यसको मतलब यस फ्लु सिजनमा मात्रै अमेरिकाले १४० लाख अण्डा खर्च गरेको हुनसक्छ । फ्लु तथा सम्भावित महामारीका लागि अमेरिकी सरकारले १५ वर्षदेखि दशौं तथा सयौं लाख डलर आफूहरुसँग खोपका लागि प्रसस्त अण्डा छ भनेर पक्का गर्न खर्च गर्दैआएको छ ।
तर हाल विश्व नयाँ किसिमको संकटसँग जुध्नु परेको छ । नोवेल कोरोना भाइरस । जसबाट ५ लाख बढी संक्रमित भइसकेका छन् । साथै ३५ हजारको मृत्यु भइसक्यो । यसविरुद्ध भने खोप विकास भइसकेको छैन । तर यो ‘इन्फ्लुएन्जा भाइरस’ भन्दा फरक पनि हो । साथै अण्डाबाट खोप बनाउने परम्परागत तरिकाको यसका काम नगर्ने पनि विज्ञहरु बताउँछन् ।
संसारका वैज्ञानिकहरु यसको उपचार विधि खोज्न प्रतिष्पर्धा गरिरहँदा अमेरिकामा भएको अण्डाको भण्डारणले यसमा कुनै काम गर्दैन । अण्डामा आधारित खोपको विकास वैज्ञानिकहरुले १९३० को दशकमै पत्ता लगाएका थिए ।
इंग्ल्याण्डले १९३७ मा पहिलो पटक आफ्ना सैन्य बलहरुमा यसको परीक्षण गराएको थियो । अर्को वर्षपछि अमेरिकाले सोही खोपमार्फत आफ्ना सेनाको लागि खोप बनाउन थाल्यो । यसरी १९४० देखि अमेरिकामा यो आम रुपमा प्रयोगमा आयो ।
अमेरिकी रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्रका अनुसार अण्डाबाट खोप बनाउने पूर्ण प्रक्रियाका लागि कम्तिमा ६ महिना लाग्छ । तर सरकारले केही सिमित उत्पादन कम्पनीबाट मात्रै यस्ता खोप प्राप्त गर्छ ।
अण्डा उत्पादन गर्ने फार्मका बारेमा जानकारी पनि सर्वसुलभ हुँदैन । राष्ट्रिय सुरक्षाका लागि भन्दै यस्ता फार्मबारे जानकारी दिइँदैन । तर यस्ता अण्डा सस्तो भने हुँदैनन् । अमेरिकी स्वास्थ्य तथा मानवसेवा विभागका अनुसार हरेक वर्ष उच्च गुणस्तरीय अण्डा उत्पादन गर्न एक कम्पनीसँग तीन वर्षका लागि २०१७ मा ४२ लाख डलरको सम्झौता गरिएको थियो । यसवाहेक दशौं लाख डलरका सम्झौता समेत भएका छन् ।
यसरी अण्डामा प्रसस्त पैसा खर्च भएको छ । तर हरेक वर्ष अमेरिकाले फ्लुका लागि अस्पताल र उपचारमा १० दशमलब ४ बिलियन डलर खर्च गर्छ । र अण्डा मात्रै फ्लुका खोप बनाउन उपयोगी हुँदैनन् । अन्य बिमारका लागि खोप बनाउन पनि तिनको प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
कोरोना भाइरसको खोप बनाउन किन अण्डाले काम गर्दैन ?
कोरोना भाइरस विश्वव्यापी महामारीको फैलिरहँदा धेरैलाई लाग्ला, अण्डाबाटै खोप बनाउन सकिँदेन र ? वैज्ञानिक र विश्वभरका सरकारहरु खोप विकासका लागि प्रतिष्पर्धारत छन् । तर अण्डा यसको उपाय हुन नसक्ने बताउँछन् हंगकंग युनिभर्सिटीका प्राध्यापक जोन निकोल्स ।
भिन्न प्रकृति र अन्य गुणका कारण कोरोना भाइरसले अण्डाभित्र अन्य भाइरसले झैँ काम गर्न सक्दैन । अमेरिकी अधिकारीहरु पछिल्ला वर्षमा अण्डाविनाका विकल्पहरुमा जोड दिइरहेका छन् । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्प गत सेप्टेम्बरमा वैकल्पिक विधि उत्पादनका लागि स्वास्थ्य संस्थाको आवस्यकताका लागि एक आदेशमा हस्ताक्षर गरेका थिए ।
खोप निर्माणको लागि लाग्ने ६ महिनाको अवधि ढिलो हुनु पनि अन्य विकल्प खोजी गर्ने एक कारण बताइन्छ । अर्को कारण भनेको आपुर्ति जोखिमपूर्ण हुने गर्छ । यस्तो महामारीका बेला विश्व स्वास्थ्य संगठनका वैज्ञानिकहरुले कोरोनाको खोप बनाउन १२ देखि १८ महिना लाग्ने बताएका छन् ।
तर यति तीव्र महामारी फैलिरहँदा अधिकारीहरु पर्खन सक्दैनन् । साथै तत्काल ठूलो संख्यामा कुखुरा र अण्डा पनि उपलब्ध छैन । डब्लूएचओका अनुसार २० भन्दा बढी कोरोना भाइरसको खोप अण्डाविनाको प्रविधिबाट विकास हुने चरणमा छन् । तीमध्ये केही ‘एमआरएनए’ खोप हुन् । जसले प्रत्यक्ष शरीरको सेलमा रोगविरुद्ध लड्न प्रोटिन बनाउँछन् । सामान्यतः क्लिनिकल परीक्षण दुई चरणमा गरिन्छ । चरण १ मा केही दर्जन मानिसलाई समावेश गरिन्छ । जुन तीन महिनासम्म हुन्छ ।
यस्तै चरण २ मा सयौं मानिस सहभागी हुन्छन् । जसको लागि ६ देखि ८ महिनासम्म लाग्छ । कम्तिमा एउटा चरणको एउटा परीक्षण अमेरिकामा सुरु भएको छ । मार्च १७ मा एक सहभागीलाई यो परीक्षण गरियो । ६ हप्ता भन्दा बढी हरेक सहभागीलाई एक महिनाको अन्तरमा दुई फरक इन्जेक्सन दिइन्छ । वैज्ञानिकहरु भन्छन्, कोरोना भाइरसबारे थाहा नभएका धेरै कुरा छन् ।
(सिएनएनबाट)
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
