जनकपुरधाम : गर्मीको सुरुवातसँगै शीतलताको कामना गरी मिथिलामा मनाइने जुरशीतल पर्व यस वर्ष लकडाउनले गर्दा घर भित्रै मनाइएको छ । पूजाघरमा एक रात अगाडि माटोको भाँडोमा राखिएको चिसो पानीले एकाबिहानै परिवारका जेष्ठ सदस्यले आफूभन्दा कान्छाहरुको टाउकोमा छ्याप्ने गर्छन्। सो पानी घरमा, रुख, बिरुवामा पनि हाल्ने गरिन्छ । यसो गर्नाले वर्षभरी मानिस, जीवजन्तु, पशुपन्छी र रुखबिरुवालाई शीतलता प्रदान हुने मान्यता रहेको छ ।
यो शीतलता सूर्यको तापविरुद्धमा पनि हुन्छ । नयाँ वर्ष अर्थात् वैशाखको आगमनसँगै सूर्यको तापमा वृद्धि हुँदै गएर मानव र अन्य जीवजन्तुसहित रुखबिरुवाको लागि समेत हानीकारक हुने हुँदा यस पर्वमा जीवजन्तु, रुखबिरुवा सबैमा पानी हाली शीतलताको कामना गरिन्छ ।
यस पर्वमा बाँसी भात र बेसनले बनाइएको विशेष परिकारलाई केराको पातमा राखी घरका ढोकामा राख्ने र सोही खाना दिनमा खाने परम्परा पनि छ । यस दिन चुल्हो पनि नबाली घरमा शीतल हुने बन्दोबस्त गरिन्छ । माटोको भाँडामा पानी, सरवामा चनाको सात्तु तथा आँपको टिकोला हालेर एकअर्कालाई उपहार स्वरुप दिने गरिन्छ ।
होलीको दिन एकअर्कालाई रंग अबिर छ्यापिए झैं जुरशीतलका दिन हिलो माटो छ्याप्ने चलन छ । अन्य वर्षमा गाउँघर र सहरमा पनि व्यापक रुपमा हिलो माटो खेलिने गर्थ्यो तर, यस वर्ष कोरोना भाइरसबाट जोगिनका लागि यो पर्व घरमै मनाइएको छ ।
प्रत्येक वर्ष जनकपुरको गंगासागर पोखरीको डिलमा हिलोमाटो खेल्ने गरेका प्रदेशसभा सदस्य तथा सरसफाई अभियन्ता रामअशिष यादवले यस वर्ष घरमै यो पर्व मनाएको बताए । 'पर्व मानव जातीको संरक्षण र दीर्घायुको कामनाका साथ मनाइन्छ र यस वर्ष कोरोनाबाट जोगिन सामाजिक दूरीको सिद्धान्त हामी सबैले मान्नुपर्छ, यादवले भन्छन्, 'यसवर्ष घरमै पर्व मनाउन सबैलाई आह्वान गर्छु।'
गर्मीमा दादुरा र छालाजन्य रोगको प्रकोप बढ्ने हुनाले शुद्ध माटोको प्रयोग गर्दा शरीर सफा हुनुका साथै शीतलता समेत प्राप्त हुने हुँदा मिथिलामा जुडशीतलको अवसरमा हिलोमाटो खेलिन्छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
