लकडाउनकै बीच किसानलाई धानको बीउ छर्न हतारो
भक्तपुर : लकडाउनकै बीच भक्तपुरका किसानहरु धानको बीउ छर्न व्यस्त भएका छन् । खेतबारी खाली नहुँदै यहाँका किसानहरुलाई धानको बीउ छर्ने हतारो भएको हो ।
प्रि–मनसुन लम्बिँदा धेरैका खेतमा गहुँ काटिसकिइएको छैन । निरन्तरको वर्षाले गहुँ काट्न किसानलाई सकस भएको हो तर असार नजिकिएसँगै बीउ राख्न यहाँका किसान हतारिएका छन् । यस वर्ष लकडाउनले गर्दा धानको बीउ ढिलो गरी बजार आउँदा पनि किसानले चाँडै बीउ राख्न नभएको बताएका छन् । उनीहरुको अनुसार अघिल्लो वर्ष बैशाखको अन्तिम र जेठको पहिलो हप्ताभित्रै धानको बीउ राखिसकेको थियो ।
अघिल्लो वर्ष वैशाखमै धानको बीउ जोहो गरेकोमा यसवर्ष जेठ पहिलो सातामात्रै धानको बीउ पाउन सकिएको भक्तपुरको चाँगुनारायण नपा ५ पिखेलकी किसान जानुका थापाले सुनाइन् ।‘गत वर्ष त वैशाखमै धानको बीउ किनेर ब्याड हालेकी थिएँ’, उनी भन्छिन्, ‘तर यसपालि लकडाउनले गर्दा बजारमा मल ढिलो आउँदा बीउ राख्न पनि ढिलो भयो ।’
उनका अनुसार यस वर्ष वर्षा भइरहँदा पनि धानको बीउ राख्न ढिलाइ भएको हो । धानको बीउ हालेको करिब २० दिनभित्र रोपाइँ गरिन्छ । यहाँको सिंचाइ हुने खेतमा जेठको अन्तिम हप्तामै रोपाइँ हुँदै आएको छ तर यस वर्ष धानको बीउ राख्नै ढिलो भएकाले रोपाइँ पनि ढिलो गरी सुरु हुने किसान थापा बताउँछिन् ।
बढी उत्पादन हुने भएकाले यहाँका अधिकांश किसानले चिनियाँ हाइब्रिड धान रोप्दै आएका छन् । पछिल्लो समय भक्तपुरका ७० प्रतिशतभन्दा बढी किसानले चिनियाँ धान लगाउन थालेको बताइन्छ ।
नपाले बाँडेको थियो धानको बीउ
बजारमा चिनियाँ धानको बीउ आउन ढिलाइ भएपछि यहाँका चारवटै नपाले आफ्नो नगर क्षेत्रका किसानलाई धानको बीउ वितरण गरेका थिए । भक्तपुर नपाले प्रतिकिसान एकपाठी अर्थात साढे दुई किलो स्थानीय टाइचिन धानको बीउ निःशुल्क वितरण गरेको थियो । त्यस्तै मध्यपुर थिमि नपाले प्रतिकिसान एककिलो धानको बीउ निःशुल्क वितरण गर्दा सूर्यविनायक नपाले ६० प्रतिशत छुट र चाँगुनारायण नपाले ५० प्रतिशत छुटमा धानको बीउ वितरण गरेका थिए ।
बजारमा चिनियाँ धानको बीउ नआउने डरले अधिकांश किसानले नपाले दिएको धानको बीउ लिएका थिए । नपाले दिएको अनुदानको बीउ लिएका अधिकांश किसानले बजारमा चिनियाँ हाइब्रिड धान आएपछि उक्त धानको बीउ पनि किनेका थिए ।
जिल्ला कृषि ज्ञान केन्द्रको तथ्यांकअनुसार भक्तपुरमा कूल चार हजार तीन सय ४८ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती हुन्छ । उक्त क्षेत्रफलमा धान खेती गर्न भक्तपुरका किसानलाई करिब २० टन धानको बीउ आवश्यक पर्ने केन्द्रले जनाएको छ । जसमा करिब १५ टन चिनियाँ हाइब्रिड धानको बीउ खपत हुँदै आएको यहाँका बीउबिजन व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
भक्तपुर नेपालभरकै सबैभन्दा बढी धान उत्पादकत्व भएको जिल्ला मानिन्छ । यहाँ एक हेक्टर क्षेत्रफलमा करिब ६ मेट्रिक टन धान उत्पादन हुने बताइन्छ ।