एकै घरका ३ जना मानसिक रोगी
सन्धिखर्क : रिपाहामा उत्तर फर्केको गाउँको एउटा सानो घर । घरको दलानमा ३२ वर्षीय एक युवक पल्टिएका छन् । उनको शरीरको भाग चल्दैन् । उनी हिँडडुल गर्ने त कुरै भएन । मुडो पल्टिए जस्तै गरी पल्टिएका त्यही छोरालाई कुरेर उनकी आमा दलानकै छेउमा बसेकी छिन् । उनी पनि मानसिक रोगी । उनमा कुनै होस
आगनको डिलमा अर्का २९ वर्षीय मानसिक अपांगता भएका व्यक्ति बसेका छन् । एकै घरमा तीनजना मानसिक तथा शारीरिक अपांगता छन् । आमा तथा २ छोरा अपांग छन् । घरमा रहेका ६२ वर्षीय ती छोराहरुका बुवा हरिप्रसाद भुसाल पनि दमका दीर्घ रोगी छन् । तीनै अपांगहरुलाई हेर्दै आफ्नो कर्म खोटो भएको भन्दै भाग्यलाई धिक्कार्दै आँगनको डिलमा बसेका थिए । उनले भने, 'भाग्यले ठग्यो मेरो कर्म, के परेछ यस्तो हरिविजोग आफै हेर्नुस् त । श्रीमती र २ छोरा मानसिक तथा शारीरिक अपांग छन् । मैले के गरौं ।'
छत्रदेव गाउँपालिका वडा नम्बर २ झिरबासका एकै परिवारका तीन आमा छोरा मानसिक तथा शारीरिक अपांग छन् । परिवारमा रहेकी एक छोरी मात्र सपांग छिन् । तीनै छोरी र बुवाले अरुले सहयोग तथा दान गरेको सामग्रीले परिवार पाल्दै आएका छन्।
'घरमा बुवा रोगी हुनुहुन्छ । ६० वर्षीया आमा तथा २ दाजुहरु ३२ र २९ वर्षीय सबै मानसिक तथा शारीरिक अपांग छन् । आम्दानीको स्रोत केही छैन्,' १९ वर्षीया लक्ष्मी भुसालले भनिन् । वडा कार्यलय तथा गाउँलेले दिएको अन्न तरकारी तथा सहयोगले बाचेको उनले बताइन्। विद्यालयमा पढ्नका लागि किताब कापी समेत वडा कार्यालयले व्यवस्थापन गरेको उनको भनाइ छ ।
खरको छानो भएको घरमा टिन लगाइदिएको तथा घरमा चाहिने अन्न, दाल तरकारी, नुन तेल, तथा ओढ्नका लागि कम्बल समेत वडा कार्यलय, पालिका कार्यालयले व्यवस्थापन गरेको छ । घरमा दैनिक खाने गासको स्थानीय तथा गाउँलेले व्यवस्थापन गर्ने गरेका छन् वडा अध्यक्ष राजेस पन्थीले बताए । नागरिकता नभएपछि अपांग परिचय पत्र समेत उनीहरुसँग छैन।
उनीहरुको अपांगता परिचय पत्र बनाउन नागरिकता नभएपछि वडा कार्यालयको पहलमा नागरिकता बनाएको छ। बनाउन आबश्यक ठान्यो । घरमै गएर नागरिकता विरण गरिएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी बिष्णु प्रसाद पौडेलले बताए ।
छत्रदेव गाउँपालिका २ बलकोटको झिरबासमा घरमै पुगेर अपांगलाई नागरिकता वितरण गरिएको हो । प्रमुख जिल्ला अधिकारी पौडेलको नेतृत्वमा गएको जिल्ला प्रशासन कार्यलयको टोलीले एकै घरका तीनजना अपांगसहित ४ जनालाई नागरिकता प्रदान गरेको हो ।
एकै घरका मानसिक रोगी तथा शारीरिक अपांगता भएका ६० वर्षीय आमा धनकला भुसाल , मानसिक रोगी तथा शारीरिक अपांगता भएका ३२ वर्षीय छोरा टामलाल भुसाल , मानसिक रोगी तथा शारीरिक अपांगता भएका २९ वर्षीय छोरा नारायण भुसाल र १९ वर्षीया छोरीलाई नागरिकता वितरण गरेको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी बिक्रम थापाले बताए ।
नागरिकता नभएपछि अपांग परिचय पत्र नभएका उनीहरुलाई छिट्टै अपांग परिचय पत्र बनाइदिने र त्यही अपांग परिचय पत्रको आधारमा अपांग भत्ता प्रदान गर्ने गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष तुलसादेवी श्रेष्ठले बताइन् । अपांग परिचय पत्र पनि घरमै आए प्रदान गर्ने उनको भनाइ छ ।