जग्गा नभेटिदा औद्योगिक क्षेत्र स्थापनामा अन्यौल
सुर्खेतः जग्गाको टुंगो नलाग्दा कर्णाली प्रादेशिक औद्योगिक क्षेत्र स्थापनामा अन्यौल देखिएको छ । संघीय सरकारले चार वर्षअघि सुर्खेतमा प्रादेशिक औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाको घोषणा गरेको थियो । सोही घोषणाअनुसार बजेट पनि विनियोजन भयो । तर हालसम्म पनि औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि आवश्यक जग्गा नभेटिँदा बजेट नै फिर्ता भएको हो ।
औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि सुर्खेतका विभिन्न दुई स्थानमा प्राविधिक टोलीले स्थलगत अध्ययन पनि गरे । तर ती स्थान औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि उपयुक्त देखिएनन् । औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि उपयुक्त जग्गा नभेटिदा औद्योगिक क्षेत्र स्थापनामा नै ढिलाइ भइरहेको हो । जग्गाको खोजीमै चार वर्ष विते पनि हालसम्म टुंगो भने लाग्न सकेको छैन ।
यसअघि सुर्खेतको साटाखानी र चौरासेमा प्रादेशिक औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि अध्ययन गरिएको थियो । तर त्यहाँ भिरालो जमिन र धेरै जंगल भडानी गर्नुपर्ने भएका कारण औद्योगिक क्षेत्रका लागि उपयुक्त भएन । कर्णालीमा औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि नेपाल सरकारले २०७३ सालदेखि नै जग्गाको खोजी थालेको छ । २०७४ मा आएरसाटाखानी र २०७५ मा चौरासेमा प्रादेशिक औद्योगिक क्षेत्र स्थापना गर्नका लागि सम्भाव्यता अध्ययन गरियो । तर दुबै क्षेत्र औद्योगिक क्षेत्रका लागि उपयुक्त नरहेको प्रारम्भिक अध्ययनले देखाए ।जहाँ सामुदायिक वनहरूले औद्योगिक क्षेत्रका लागि आवश्यक पर्ने एक हजार विगाह जग्गा उपलब्ध गराउने निर्णय गरेका थिए ।
२०७४ सालमा संघीय सरकारले प्रदेशमा औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि पाँच करोड रकम विनियोजन गरेको थियो । तर कर्णालीमा औद्योगिक क्षेत्रका लागि जग्गा नै भेटिएन । आफ्नै नाममा जग्गा नहुँदा सरकारले विनियोजन गरेको उक्त रकम फिर्ता भयो ।
त्यस्तै २०७५ सालमा औद्योगिक क्षेत्रका लागि पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन गर्न संघीय सरकारबाट ४० लाख रूपैयाँ विनियोजन भयो । जसबाट विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन तथा वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन कार्यको थालनी पनि भयो । तर अध्ययन अनुसार औद्योगिक क्षेत्रका लागि जग्गा उपयुक्त भएन । जग्गा नभएकै कारण हालसम्म कर्णालीले औद्योगिक क्षेत्रको विकासका लागि झण्डै पाँच करोड बजेट गुमाएको छ ।
चालु आर्थिक वर्षमा पनिजग्गाको टुङ्गो लाग्न नसके अर्थतन्त्रमा कर्णाली धेरै पछाडिपर्ने वीरेन्द्रनगर औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन कार्यालयका प्रमुख जीवनारायण बन्जाडे बताउँछन् । उनका अनुसार यसअघिकादुबै ठाउँहरु औद्योगिक क्षेत्रका लागि उपयुक्त नभएपछि हाल जिल्लाकै छिन्चु क्षेत्रलाई सम्भावित औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका रुपमा हेरिएको छ ।
अब औद्योगिक क्षेत्रका लागि भेरीगंगा नगरपालिकाको ६, ९, १० र ११ को बीच भागमा रहेको क्षेत्र उपयुक्त भएको बन्जाडेको भनाइ छ । त्यस स्थानमा प्रादेशिक औद्योगिक क्षेत्र स्थापनाका लागि प्राविधिक सहितको टोलीले पहिलो चरणमासम्भावित क्षेत्रको स्थलगत अध्ययन गर्नेछ । यदी उक्त क्षेत्रमा औद्योगिक क्षेत्रका लागि स्थानीयले सहयोग नगरेको खण्डमा भने अर्का क्षेत्रमासमेतसम्भाव्यता अध्ययन थालिने छ ।