मोबाइल डाटामार्फत इन्टरनेटको प्रयोग उच्च
काठमाडौं : नेपालमा मोबाइल डाटामार्फत इन्टरनेट (ब्रोडब्यान्ड)को प्रयोग गर्ने दर उच्च देखिएको छ। नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले सार्वजनिक गरेको कार्तिक महिनाको एमआईएस (म्यानेज्मेन्ट इन्फरमेसन सिस्टम) प्रतिवेदनअनुसार नेपालमा ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेटको प्रयोगकर्ता दुई करोड ३९ लाख २१ हजार १८० छन्।
करिब एक चौथाई प्रयोगकर्ताले मोबाइल डाटा र बाँकीले फिक्स्ड माध्यमबाट ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेट प्रयोग गर्छन्। प्राधिकरणकाअनुसार मोबाइल डाटाबाट इन्टरनेट चलाउने एक करोड ७५ लाख ७५ हजार ४१९ जना छन्। तथ्यांकअनुसार फिक्स इन्टरनेट प्रयोग गर्ने ६३ लाख ४५ हजार ७६१ छन्। जसमा तारको मद्दतबाट ब्रोडब्यान्ड प्रयोग गर्ने ६१ लाख १९ हजार ९९ छन् भने बिना तार अर्थात वायरलेस ब्रोडब्यान्ड प्रयोग गर्ने दुई लाख २६ हजार ६६२ छन्।
ब्रोडब्याण्ड चलाउनेमध्ये मोबाइल ७३ प्रतिशत, फिक्स वायर २६ प्रतिशत र फिक्स वायरलेस १ प्रतिशत छन्। सहज प्रविधि र मोबिलिटीका कारण मोबाइल डाटाबाट इन्टरनेट प्रयोग गर्ने धेरै देखिएको प्राधिकरणका प्रवक्ता मिनप्रसाद अर्यालले बताए। पछिल्लो समयमा नेपालमा स्मार्टफोनको प्रयोगकर्ता पनि बढेका छन्। स्मार्टफोनमा सहजै इन्टरनेट चलाउन सकिन्छ।
‘मोबाइल टावरको कभरेज धेरै हुन्छ। घर तथा बाहिर जता पनि मोबाइल डाटा प्रयोग गर्न सकिन्छ,’ प्रवक्ता अर्यालले भने, ‘फाइबर इन्टरनेट निश्चित स्थानमा बसेर चलाउनु पर्ने हुन्छ।’ सहजा पहुँच र कभरेजका कारणले पनि मोबाइल डाटा प्रयोगदर उच्च देखिएको अर्यालले बताए। उपभोक्ताका लागि आर्थिक हिसाबले मोबाइल डाटाको तुलनामा फाइबर इन्टरनेट सस्तो पर्छ। मोबाइल नेटवर्क भएको हरेक स्थानमा डाटा उपयोग गर्छ सकिन्छ। पछिल्लो समय तराई तथा सहरी क्षेत्र फाइबर इन्टरनेट प्रयोगकर्तामा वृद्धि भइरहेको उनले बताए।
नेपालमा तीन वटा कम्पनीले मात्र मोबाइल इन्टरनेट सेवा प्रदान गरिरहेका छन्। ती हुन्, एनसेल, स्मार्ट र नेपाल टेलिकम। नेपाल टेलिकमको मोबाइल इन्टरनेट प्रयोगकर्ता धेरै छन्। टेलिकमको हिस्सा ६० प्रतिशतभन्दा धेरै छ। टेलिकमको प्रयोगकर्ता एक करोड ६ लाख १९ हजार १४३ जना छन्। एनसेलको ६७ लाख ५६ हजार ५१५ र स्मार्टको १ लाख ९९ हजार ७६१ जना छन्। एनसेल र स्मार्टको मोबाइल इन्टरनेट मात्र छ, भने नेपाल टेलिकमको एडीएसएल, एफटीटीएच, इन्टरनेट लिज लाइन र वाइम्याक्स सेवा पनि छ।
मोबाइल डाटा चलाउनेमध्येपनि फोरजीका प्रयोगकर्ताहरु ६३ लाख ३२ हजार १९४ जना छन् भने सबैभन्दा धेरै थ्रीजी चलाउने १ करोड ११ लाख ६ हजार ६५२ जना छन्।
फोरजीका उपभोक्तामध्ये ४० लाखभन्दा धेरै प्रयोगकर्ताले एनसेलको सेवा लिएका छन् भने १ लाख ९९ हजार ७६१ जनाले स्मार्टको सेवा लिएका छन्। बाँकी भने नेपाल टेलिकमको फोरजी सेवा चलाउने गर्छन्। त्यस्तै थ्रीजीमा इन्टरनेट चलाउने उपभोक्तामध्ये ८४ लाख ३२ हजारभन्दा धेरै नेपाल टेलिकमका ग्राहक छन् भने बाँकी एनसेलका प्रयोगकर्ताहरु छन्।
कूल नेपालको इन्टरनेट उपभोक्तामा पनि नेपाल टेलिकम अग्र स्थानमा छ। एक करोड १९ लाख ३३ हजार ९५५ जनाले टेलिकमबाट इन्टरनेट चलाउँछन्। इन्टरनेट सेवा प्रदायक कम्पनीहरु (आइएसपी) का ५० लाख ३० तीस हजार ९४९ प्रयोगकर्ता छन्। आइएसपीएस तथा फिक्स एक इन्टरनेट बराबर चार जना प्रयोगकर्ता मानिन्छ।
नेपाल टेलिकमको फिक्स इन्टरनेट १३ लाख १४ हजार ८१२ स्थानमा जडान गरिएको छ। १३ लाख १२४ स्थानमा आइएसपीएस जडान गरिएको छ।
त्यसैगरी ८० प्रतिशत नेपालीसम्म इन्टरनेटको पहुँचमा पुगेको प्राधिकरणको तथ्यांकमा देखिन्छ। ग्रामीण क्षेत्रमा ५१२ केबीपीएस र सहरी क्षेत्रमा १० एमबीपीएसको स्पिडलाई प्राधिकरणले ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेट मान्दै आएको छ।
वायरलेस प्रविधि, केबल, फाइबरमार्फत दिइएको इन्टरनेट र टेलिकमको थ्रीजी र फोरजीलाई प्राधिकरणले ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेट मानेर यो हिसाब निकालेको हो।