पोखरा : गण्डकी प्रदेश मन्त्रिपरिषद ७ बाट ११ सदस्यीय भयो । मन्त्री धेरै भए । कार्यालय पुगेन । त्यसको असर अहिले जनताको स्वास्थ्यसँग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने कार्यालयलाई परेको छ । महामारीका बेला तारोमा परेको छ, स्वास्थ्य कार्यालय कास्की ।
सामाजिक मन्त्रालय फुटाएर शिक्षा, संस्कृति, विज्ञान प्रविधि मात्र नभइ स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय र युवा खेलकुद मन्त्रालय बनाइएको थियो । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय भएको भवनमा राखिएको छ । त्यसपछि नै निर्देशनालयका लागि स्वास्थ्य कार्यालय कास्कीको भवनलाई प्रदेश सरकारले आँखा गाडेको छ ।
जनताको स्वास्थ्यसँग प्रत्यक्ष सम्बन्ध राखेको स्वास्थ्य कार्यालयको भवनमा गण्डकी प्रदेशको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका सचिव विनोदविन्दु शर्माले निर्देशनालय सार्ने निर्णय गरेका हुन् । पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालको जमिनमा बनेको भवनबाट स्वास्थ्य कार्यालय कास्कीलाई हटाउएर स्वास्थ्य तालिम केन्द्रमा सार्ने उनको निर्णय हो ।
अहिले कास्कीको स्वास्थ्य कार्यालय रानीपौवाबाट अस्पताल पुग्ने बाटोमा बीचमा नर्सिङ क्याम्पसभन्दा केही माथि पश्चिममा छ । सचिव शर्माले स्वास्थ्य कार्यालय हटाएर त्यहाँको आकर्षक भवनमा पहिला आफूले सम्हालेको प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय सार्ने निर्णय गरेका हुन् । १७ साउनमा त्यस्तो निर्णय गरेर शर्माले ७ दिनभित्र त्यहाँबाट कार्यालय अन्त सार्न पत्राचार गरेका छन् । ७ दिने म्याद दिइएको पत्र भने स्वास्थ्य कार्यालयले २४ साउनमा प्राप्त गरेको थियो ।
शर्माले गरेको निर्णयअनुसार मन्त्रालयको स्वास्थ्य महाशाखा प्रमुख वरिष्ठ स्वास्थ्य प्रशासक डा. रामबहादुर केसीले पत्राचार गरेका छन् । पत्रमा स्वास्थ्य कार्यालयलाई प्रदेश स्वास्थ्य तालिम केन्द्र रानीपौवाको महिला छात्रावासमा सार्न भनिएको छ । छात्राबासका कोठा निकै साँघुरा छन् ।
कोरोनाविरुद्धको खोप अभियान नचल्दा पनि स्वास्थ्य कार्यालय कास्की खोपकै काममा व्यस्त भइरहन्छ । हुन पनि महिनाका ४ शनिबारबाहेक २६ दिन खोपकै लागि उक्त कार्यालयका कर्मचारी खटिन्छन् । बिसिजी, डिपिटी, रुबेला र टिटीलगायतका खोप यही कार्यालयले स्थानीय सरकारका स्वास्थ्य शाखाहरुलाई पठाउँछ । ती शाखाहरुले पालिकाका स्वास्थ्य संस्थालाई खोप दिन्छन् । वर्षभरि नियमित रुपमा ८ थरी खोपको कार्यक्रम चलिरहन्छ ।
सरकारले निशुल्क उपलब्ध गराउने ७० थरी औषधि पनि पालिकाहरुकहाँ स्वास्थ्य कार्यालयले नै पठाउँछ । ती औषधि र ८ थरी खोप राख्ने भण्डार कार्यालयमा छ । कोरोना विरुद्धको खोपको भण्डारण पनि यही कार्यालयमा भइरहेको छ ।
खोप भण्डारण भएको अहिलेको कार्यालयमा २४ घन्टा नै भण्डारको पहरेदारी गर्नुपर्छ । तापक्रमको सन्तुलन बिग्रन नदिन कर्मचारी खटिनुपर्छ । ‘तर कार्यालयलाई तालिम केन्द्र सार्दा त्यो सम्भव हुन्न,’ खोपका जानकार भन्छन् ।
स्वास्थ्य कार्यालयले पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालको जग्गा भोगाधिकार लिएको हो । जुन प्रदेश मातहतको अस्पताल होइन । भोगाधिकार लिँदाको सम्झौतामा कार्यालय सरेको खण्डमा सबै भौतिक सम्पति अस्पतालको हुनेसमेत उल्लेख छ । स्वास्थ्य कार्यालयलाई त्यहाँबाट हटाई सचिव शर्माले राख्न खोजको प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयको कार्यालय अहिले अस्पतालकै हातामा पर्ने जमिनको भवनमा छ ।
जहाँ २०६६ अघिसम्म जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय पनि थियो । मुलुक संघीयतामा गएपछि जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयको नामसमेत स्वास्थ्य कार्यालयमात्रै बनाइएको हो । अहिले त्यहाँ प्रदेशको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयसमेत आइपुगेको छ ।
प्रदेश सरकारले मन्त्रालयहरु ७ बाट बढाएर ११ पुर्याएपछि मन्त्रालयहरुलाई कार्यालय भवन अभाव भएको छ । त्यसको मारमा स्वास्थ्य कार्यालय पर्न लागेको हो । स्वास्थ्य कार्यालयको भवन २०६६ मा निर्माण भएको हो । जसमा पोहोरसालमात्रै भित्र रङरोगन गरिएको थियो भने यसपालि बाहिर गरिएको छ ।
‘एक त खोप भण्डार छ, औषधि भण्डार छ,’ स्वास्थ्य कार्यालयका एक कर्मचारी भन्छन्, ‘क्षयरोग र मलेरिया जाँचको ल्याब छ, यस्तो ठाउँबाट अन्त कहाँ सर्ने ?’ २०६४/६५ देखिको लेखाको सक्कल स्रेस्तासमेत कार्यालयका कोठाका भित्तामा निर्मित स्थायी र्याकमा राखिएको त्यहाँका कर्मचारी बताउँछन् । ‘हामी कार्यालय सर्न कुनै हालतमा सम्भवै हुँदैन, यसरी बलमिच्याइँ त गर्न भएन,’ उनले भने, ‘हामी कर्मचारी आज यो कार्यालयमा छौं, भोलि अन्त जाउँला, हाम्रो कुरा भन्दा पनि कार्यालयको काम र प्रकृति अनुसार नै सार्न सम्भव देखिन्न ।’
प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय स्वास्थ्य तालिम केन्द्रमा सर्ने भनेर हालै स्टिमेटसमेत भएको स्रोत बताउँछ । तर मन्त्रालयका सचिव शर्माले भने त्यो प्रक्रिया अघि नबढाई जिल्लाको स्वास्थ्य कार्यालयलाई सर्न निर्देशन थोपरेका छन् । यस विषयमा स्वाथ्य तथा जनसंख्या मन्त्री मधुमाया अधिकारी गुरुङसमेत सचिव शर्मासँग असन्तुष्ट बनेको मन्त्रालय स्रोत बताउँछ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
