अनुमतिबिना चलेको बालविकास केन्द्रमा सरकारी लगानी
बेनी : म्याग्दीको बेनी -६ नेपानेमा प्रक्रिया पूरा नगरी अनुमतिबिना सञ्चालन भएको बाल विकास केन्द्रमा नगरपालिकाले लगानी गरेको छ । जनप्रतिनिधिले आफू अनुकूलका व्यक्तिलाई मापदण्ड र प्रक्रिया पूरा नगरी बाल विकास केन्द्रका सहयोगी कार्यकर्ता नियुक्त गरी तलबभत्ता र शैक्षिक सामग्री खरिदमा चलखेल गरेका आरोप लागेको छ ।
०७४ देखि २०७७ सम्म ६ को सिफारिसमा बेनी नगरपालिकाले वार्षिक एक लाख रुपैयाँका दरले सो केन्द्रमा खर्चेको छ । वडा अध्यक्ष कृष्णसिंह बानियाँले मासिक छ हजार रुपैयाँका दरले तलब पाउनेगरी नेपानेकी मनिषा दमैलाई केन्द्रको सहयोगी कार्यकर्ता नियुक्त गरेका छन् । स्थानीय तह सञ्चालन निर्देशिका अनुसार वडालाई शिक्षक, बाल शिक्षा सहयोगी कार्यकर्ता नियुक्त गर्ने अधिकार छैन् ।
ब्यवस्थापन समिति हुनुपर्ने, सम्बन्धित पालिकाबाट अनुमति लिनुपर्ने, प्रतिस्पर्धाबाट नियुक्त गरिएका सहयोगी कार्यकर्ताको तलबभत्ता, प्रशासनिक र मसलन्द खर्च मातृ विद्यालयमार्फत भुक्तानी हुने नीतिगत व्यवस्था सो केन्द्र सञ्चालनमा कार्यान्वयन भएको छैन् ।
नेपानेकी सहयोगी कार्यकर्तालाई बेनी नगरपालिकाले गत असार अन्तिम साता चेकमार्फत २०७७ पुषदेखि २०७८ असारसम्मको तलब वापतको ४१ हजार ५८० रुपैयाँ भुक्तानी गरेको छ ।
गत आर्थिक वर्षमा एक लाख रुपैयाँ बिनियोजन भएको थियो । असार २३ अघि पारिश्रमिक र मसलन्दका लागि भनेर ४७ हजार ८०० रुपैयाँ भुक्तानी भएको छ । वडा अध्यक्ष बानियाले वडाले बालकक्षा सञ्चालनका लागि २०७४ मै नगरपालिकामा सिफारिस गरेको र सहयोगी कार्यकर्तालेनै बिनियोजित बजेट लगेको बताए । ‘जो मान्छेले त्यहाँ पढाउछ उसैले पैसा लगेको छ,’ उनले प्रश्न गरे, ‘आफैले अनुमतिनै नदिएको बालकक्षालाई नगरपालिकाले किन भुक्तानी दियो ?’
वडा कार्यालयले नगरपालिकामा पठाएको एक वर्षपछिको २०७८ पुष ३ गतेको मिति राखेर रु. ४८ हजार वडा अध्यक्षले तबलभत्ता बुझाएको बुझिलिनेको हस्ताक्षर नभएको शंकास्पद भरपाई र बानियाको तर्क मेल खाँदैन ।
सोही वडाको डम्मरामा पनि यस्तै शैलीमा सञ्चालन भएको बालकक्षाको नाममा नगरपालिकाले गत आर्थिक वर्षको अन्तमा एक लाख रुपैयाँ भुक्तानी गरेको छ । वडाका जनप्रतिनिधिको मिलेमतोमा प्रक्रिया पूरा नगरी, अनुमतिबिनै अपारदर्शीरुपमा सञ्चालन भएको बालकक्षाको कोठाको दुराअवस्थाले त्यहाँ भएको लगानीमाथि प्रश्न उठाएको छ । बालकक्षा सञ्चालन भएको भनिएको राममन्दिर आमा समूहको भवनको कोठामा सिमेन्ट, पाइप, गुन्द्रि, गल, घन, बेल्चा लगायत निर्माण सामग्री थुपारिएको छ ।
दुई वटा ह्वाइट बोर्ड, एक वटा टेबुल, बाल्टी र भित्तामा केही थान सिकाइ सामग्री मात्र भेटियो । नेपानेका बासिन्दाले बालकक्षाको प्रभावकारिता र लगानीको उपलब्धिको विषयमा खुलेर प्रशंसा गर्ने अवस्था नरहेको बताएका छन् ।
स्थानीय बिमल थापाले सुरुमा सञ्चालन भएपनि अहिले सक्रिय भएको नदेखेको र समुदायले पनि चासो नदिएको गुनासो गरे । हिउँदमा सञ्चालन भएपनि अहिले बालकक्षा बन्द रहेको स्थानीय सर्बजित खत्रीले बताए ।
सहयोगी कार्यकर्ता दमैले आफ्नो क्याम्पसको परीक्षा भएको र कोरोनाका कारण साउनमा बालकक्षा सञ्चालन गर्न नसकेको बताइन् । उनले बालकक्षामा स्थानीयले आफू गाउँमा नभएको समयमा मन्दिर निर्माणका सामग्री राखिदिएको गुनासो गरिन् । बरनाथ आधारभूत बिद्यालयमा जान नसक्ने तीन/चार वर्ष उमेर समूहका १५ जना बालबालिकाहरुलाई दैनिक चार घण्टा पढाउने गरेको दमैले बताइन् ।
एक्लेपिपलको आधारभूत विद्यालय जामुनाखर्क माविमा गाभिएपछि ४० भन्दा बढी घरधुरीको बसोबास रहेको नेपाने र गुफा टोलमा आवश्यकता महशुस गरेर योजनाको रुपमा बालकक्षा सञ्चालन भएको वडा अध्यक्षको दाबी छ ।
कार्यविधि र निर्देशिका नहुँदा नेपानेलगायत नगर क्षेत्रका बालकक्षाको नियमन गर्न समस्या भएको नगर शिक्षा अधिकृत अर्जुन पौडेलले बताए । ‘बालकक्षाहरुलाई नगरपालिकाले बजेट दिइरहेको अवस्था छ,’ उनले भने ‘आफ्नै कार्यविधि तथा निर्देशिका बनाएर नियमन,व्यवस्थापन, अनुगमन र मुल्याङकन् गर्छौं।’
बेनी नगरपालिकामा ५२ वटा बाल विकास केन्द्र छन् । नेपानेका साथै डम्मरा, थाकनपोखरी, डिम्म, बराह, चेतना, जनज्योती बालबिकास केन्द्रका लागि नगरपालिकाले यस आर्थिक वर्षमा समेत बजेट बिनियोजन गरेको छ । कार्यबिधी बनाउन ध्यान नदिदाँ बालविकास केन्द्रका लागि बिनियोजन भएको बजेट दुरुपयोगको जोखिम बढेको छ ।