कोरोना संक्रमण जोखिम कायमै
काठमाडौं:कोरोना भाइरस संक्रमितको संख्या घटेपनि संक्रमणको जोखिम कायम रहेको विज्ञहरुले बताएका छन् । जनस्वास्थ्यका मापदण्ड कार्यान्वयन नगरे संक्रमितको संख्या बढ्न गइ पुनःतेस्रो लहरको जोखिम आउन सक्ने विज्ञहरु औंल्याएका छन्।
अहिले अधिकांश क्षेत्र खुलिसकेका छन् । यातायात, विद्यालय, सरकारी कार्यालय, संघ संस्थाहरु,होटेल, बार खुलिसकेका छन् । तर, ती क्षेत्रहरुमा भौतिक दूरी कायम भएको देखिदैन । जनस्वास्थ्य विज्ञहरुका अनुसार मास्कको समुचित प्रयोग र भौतिक दूरी कायम नै कोरोना संक्रमणबाट बच्ने अचुक उपाय हुन् ।
नेपालमा पहिलो पटक २०७६ माघ १० गते चीनबाट नेपाल फर्किएका एक विद्यार्थीमा कोरोना संक्रमण देखिएको थियो । हालसम्म देशभर ८ लाख ९२ हजार ३०९ जनामा संक्रमण देखिएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको मंगलबारसम्मको तथ्यांकअनुसार पीसीआर परीक्षणबाट ७ लाख ९३ हजार २०१ जनामा र एन्टीजेन परीक्षणबाट ९९ हजार १०८ जनामा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको छ।
कोरोना संक्रमितको सम्पर्कमा आएकाहरुले कन्ट्रयाक्ट ट्रेसिङ गर्नुपर्ने हुन्छ । तर, कन्ट्रयाक्ट ट्रेसिङ प्रभावकारी नहुँदा कोरोना परीक्षण गर्न आएकाहरुको मात्रै परीक्षण गर्ने गरिएको छ ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयले भदौ महिनामा ४५ हजार ७२६ जना नयाँ संक्रमित थपिने प्रक्षेपण गरेको थियो । तर, मन्त्रालयको प्रक्षेपणभन्दा थप १३ हजार ५२६ संक्रमित थपिएका छन् ।
भदौमा मात्रै ५९ हजार ३२० नयाँ संक्रमित थपिएका हुन् । यस्तै, असोजमा स्वास्थ्य मन्त्रालयले ३८ हजार ५९७ संक्रमित थपिने आँकलन गरेको थियो । असोज १२ सम्मको तथ्याकंअनुसार १४ हजार २२३ संक्रमित थपिएका छन् । पछिल्लो एक हप्तामा ८४२० संक्रमित थपिएको स्वास्थ्य मन्त्रालयको तथ्याकंले देखाउँछ । यसरी हेर्दा प्रत्येक एक घण्टामा ५० जना संक्रमित थपिने गरेका छन् ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयले तत्काल भौतिक उपस्थितिसहितका क्रियाकलाप नगर्न भनेपनि सम्बन्धित जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारीहरुको बैठकले भौतिक उपस्थितिसहित गतिविधिलाई खुकुलो बनाएको थियो ।
विज्ञ के भन्छन् ?
स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा.कृष्ण पौडेल संक्रमण जोखिम अझै नटरेको बताउँछन् । उनले भने, ‘संक्रमण जोखिम कायम नै छ । मास्कको समूचित प्रयोग र भौतिक दूरी कायमलाई विशेष ख्याल गर्नुपर्ने हुन्छ । यस्तै सरसफाइमा पनि ध्यानदिनुपर्छ । सकभर घुलमिल गर्नु्हुँदैन।’
सरुवा रोग विशेषज्ञ डा.शेरबहादुर पुनले लहर आउन सक्ने बताए । उनले भने,‘मलाई तेस्रो, चौथो, पाँचौं लहरसँग कुनै इन्ट्रेस्ट (रुची) छैन। मलाई भ्याक्सिनसँग इन्टरेस्ट छ । लहर आउनसक्छ । भाइरसको म्युटेसन हुन्छ त्यसले नयाँ भेरियन्ट बन्छ । हरेक भेरियन्ट खराब हुँदैनन् । तर, डेल्टाजस्तो घातक भाइरस पनि आउँदो रहेछ भन्ने कुरा हामीले सिक्नुपर्छ। आउनैपर्छ भन्ने छैन आउनसक्छ। ’
उनले अब संक्रमण बढे 'ब्रेकथ्रू’ केसमा जान सक्ने बताए । उनले भने, ‘अब दोस्रो लहरजस्तो नबनोस् भनेर भ्याक्सिनलाई महाअभियानका रुपमा लिनुपर्छ । सुरक्षित तरकाले खोप उपलब्ध गराउनुपर्छ। लहरसँग तर्सिहाल्नुपर्ने अवस्था छैन । हाम्रो उद्देश्य भ्याक्सिन बढीभन्दा बढीलाई लगाउनुपर्छ भन्ने हुनुपर्छ।’
परीक्षण घट्दा संक्रममित न्युन
सरकारले परीक्षणको दायरा बढाएको बताएपनि केहि दिनयता परीक्षण दर घटेको छ । गत बुधबारदेखि हिजो मंगलबारसम्म ९८ हजार ६६९ जनाको मात्रै कोरोना परीक्षण भएको छ। यसरी हेर्दा प्रत्येक दिन १४ हजार ९५ जनाको कोरोना परीक्षण भएको देखिन्छ । सरकारी ५८ र निजी ४१ प्रयोगशालाबाट कोरोना परीक्षण हुँदै आएको छ । कोरोना संक्रमणदर अहिलेपनि १८.९ प्रतिशत रहेको मन्त्रालयले जनाएको छ।
९ जिल्ला अझै ‘रेडजोन’मा
अहिलेपनि ९ जिल्लामा ५०० बढि सक्रिय संक्रमित छन् । जसअन्तर्गत् प्रदेश १ मा मोरङ, सुनसरी र झापा, बागमति प्रदेशमा काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर मकवानपुर, गण्डकी प्रदेशमा कास्की र लुम्बिनी प्रदेशमा रुपन्देही रहेका छन् ।
३६४ जना आइसीयूमा १२० भेन्टिलेटरमा
स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार हाल देशभरका अस्पतालमा ३६४ जना आइसीयूमा उपचाररत छन् भने १२० जनाको भेन्टिलेटरमा उपचार भइरहेको छ। गत भदौ २ मा आइसीयूमा ७७० जना र एक सय ८६ जना भेन्टिलेटरमा उपचाररत रहेका थिए ।
मृत्यु हुनेको संख्या घट्दै
पछिल्लो एक हप्तालाई आधार मान्दा प्रत्येक दिन ८ जना संक्रमितको मृत्यु हुने गरेको छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार गत बुधबारदेखि मंगलबारसम्म ६२ जनाको संक्रमणबाट मृत्यु भएको छ । गत भदौमा ६७५ संक्रमितको मृत्यु भएको थियो भने असोज १२ सम्म ११३ जनाको मृत्यु भएको छ। हालसम्म ११ हजार एक सय १५ जनाको मृत्यु भएको छ ।
सक्रिय संक्रमित १९ हजार मुनि
स्वास्थ्य मन्त्रालयको मापदण्डअनुसार २५ हजार बढि संक्रमित भए लकडाउन गर्न सकिने व्यवस्था छ। तर, अहिले सक्रिय संक्रमितको संख्या घटेर १८ हजार ४२२ मा झरेको छ । कोरोना संक्रमण बढ्दो क्रममा रहँदा गत जेठ २५ गते सकृय संक्रमितको संख्या ८२ हजार सात सय ३६ रहेको थियो ।
कतिले लगाए खोप ?
गम्भीर संक्रमण हुन नदिन कोरोनाविरुद्ध खोपले भूमिका खेल्छ । हालसम्म नेपालमा २८ दशमलव ५ प्रतिशतले पूर्ण मात्रामा खोप लगाएका छन् । यस्तै पहिलो मात्रा खोप लगाउने ३२ प्रतिशत पुगेको छ ।
नेपालले प्राप्त गरेको १ करोड ७८ लाख ५८ हजार ७१० डोज खोप मध्ये हालसम्म १ करोड २९ लाख ५८ हजार ५०८ डोज खोप लगाइसकिएको छ । हाल नेपालमा कोभिसिल्ड, एस्ट्राजेनेका, भेरोसेल र जोन्सन एन्ड जोन्सन खोप उपयोगमा आएको छ ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयको अद्यावधिक तथ्याकं अनुसार कोभिसिल्ड २४ लाख ४८ हजार, एस्ट्राजेनेका १९ लाख ७५ हजार ८६०, जोन्सन एन्ड जोन्सन १५ लाख ३४ हजार ८५० र भेरोसेल १ करोड १९ लाख मात्रा खोप आएको छ । पहिलो मात्रा खोप लगाउनेको संख्या ६९ लाख ६० हजार ८२८ पुगेको छ । यस्तै दुवै डोज खोप लगाउनेको संख्या ६२ लाख ५ हजार ७७० पुगेको छ ।