काठमाडौं : सातदोबाटो बस्ने ३५ वर्षीया महिला ललितपुर प्रहरी परिसरको महिला सेलमा भेटिइन् । उनका श्रीमान्ले पछिल्लो केही वर्षदेखि राति घरमा नआउने, आउँदा मदिराले मातेर आउने, कुटपिट गर्ने, यातना दिने र घरखर्च पनि नदिने गर्न थालेपछि उनी प्रहरीमा आएकी थिइन् । अनुसन्धानका क्रममा उनका श्रीमान् एक युवतीको प्रेममा परेको र कमाएको रकम जति ती युवतीलाई दिने गरेको खुल्यो । यस्तै, लाखौं रुपैया खर्चेर दुई वर्षअघि विहे गरेकी सर्लाहीकी २१ वर्षीया युवती पटक–पटक दाइजोकै बहानामा कुटिन थालिन् । सामान्य परिवारकी ती युवतीलाई उनका श्रीमान्, सासू र देवरले कहिले सुन त कहिले मोटरसाइकल ल्याउन भन्दै यातना दिन्थे ।
महानगरीय प्रहरी वृत कालीमाटीस्थित महिला सेलमा विभिन्न खाले उजुरी लिएर आएकाहरू भीडभाड थियो । कोही लिभिङ टुगेदरमा बसेर विहेको प्रलोभन पारेर यौनशोषण गरेको भन्दै जाहेरी लिएर आएका थिए त कोही श्रीमान्ले घरबाट निकाला गरेको सुनाउँदै थिए । धेरैजसो जाहेरी पतीपत्नीबीचको घरायसी झगडा र घरेलु हिंसा नै थियो । तीमध्ये एक महिला श्रीमान्ले कुटपिट गर्ने गरेको र परस्त्रीसँग सम्बन्ध राखेको भन्दै महिला सेल प्रमुख अनु लामालाई बताउँदै थिइन् ।
लामाका अनुसार महिलाले जघन्य अपराध गरेका मुद्दा भने यो सेलमा दर्ता हुँदैन । उनले भनिन्, ‘खान लाउन नदिएको, मानसिक तनाव, कुटपिट र विहे दर्ता नगरिदिएको, नागरिकता नबनाइदिने, बच्चाको जन्मदर्ता नै नगरिदिने जस्ता मुद्दा लिएर पनि महिलाहरू आउने गर्छन् ।’ कालीमाटीको महिला सेलका अनुसार दैनिक १२–१५ वटा मुद्दा दर्ता हुन्छ । जसमध्ये आधाभन्दा बढी विवाहइत्तर सम्बन्धकै हुने गरेको गर्छन् । राष्ट्रिय महिला आयोगकी अध्यक्ष कमला पराजुलीले पछिल्लो समय महिलामाथि घरेलु हिंसाका घटना बढिरहेको बताइन् । ‘घरेलु हिंसा पूर्ण रूपमा निर्मूल पार्न सकिएको छैन ।’ उनले भनिन्, घरभित्रै आफ्नाबाट महिलामाथि हुने हिंसाको संख्या वृद्धि भइरहेको छ ।’
नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता विष्णुकुमार केसीका अनुसार पछिल्ला केही वर्षमा छोरा नपाएको बहानामा कुटपिट, हेला गर्ने, दाइजोको बहानामा यातना दिने, यौन शोषण गर्ने, वैवाहिक बलात्कार जस्ता घटनामा वृद्धि भएका छन् । समयसँगै महिलाको भूमिका परिवर्तन भए पनि लैंगिक रूपमा हुने विभेद र हिंसा घट्न नसकेको मानव अधिकार आयोगकी सदस्य लिलि थापा बताउँछिन् । सर्वोच्च अदालतले स्थापना गरेको नजीर पनि कार्यान्वयन हुन सकिरहेको छैन । महिलाको पक्षमा भएको कानुन अत्यन्तै राम्रो भए पनि कानुन कार्यान्वयनको पाटो भने महिलामैत्री हुन नसकेको उनले दाबी गरिन् ।
प्रहरी प्रधान कार्यालयको तथ्यांकअनुसार पछिल्लो ३ वर्षमा महिला तथा बालबालिकाविरुद्ध भएका अपराधको संख्या ५१ हजार २ सय ५८ छ । यही अवधिमा आव २०७५/७६ मा १४ हजार ७७४, आव २०७६/७७ मा ११ हजार ७३८ र आव २०७७/७८ मा १४ हजार २३२ घरेलु हिंसाका घटना भएका छन् । त्यस्तै, २०७८ को साउनदेखि कात्तिकसम्म ४ महिनामा ६ हजार २ वटा घरेलु हिंसाका घटना भएको छ ।
यस्तै, राष्ट्रिय महिला आयोगका अनुसार महिला आयोगको टोल फ्रि नम्बर ११४५ मा पछिल्लो ५ वर्षमा १५ हजार ५४७ वटा महिला हिंसाका उजुरी प्राप्त भएको छ । जसमध्ये ५ हजार ५१५ वटा दर्ता भएका घटनाका समाधान भएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
