काठमाडौं : सरकारले २०७९ को नयाँ शैक्षिक सत्र जेठ १ देखि सुरु गर्ने निर्णय गर्यो । अहिले देशभरका अधिकांश विद्यालयमा भौतिक उपस्थितिसहित पठनपाठन सुरु भइसकेको छ । तर, विद्यार्थीको हातमा पाठ्यपुस्तक छैन । विद्यार्थी पाठ्यपुस्तकविनै पढिरहेका छन् । सरकार भने गैरजिम्मेवार जवाफ दिएर बसेको छ ।
विद्यार्थीको हातमा पाठ्यपुस्तक नपुग्नु र समयमै नछापिनुको कारण के हो त ? पाठ्यपुस्तक छाप्ने र वितरण गर्ने जिम्मा पाएको जनक शिक्षा सामग्रीका अधिकारीहरु भन्छन्, ‘स्थानीय तह निर्वाचन, कोरोना तेस्रो लहर र रुस–युक्रेन युद्धका कारण अन्तर्राष्ट्रियस्तरमै कागजको अभाव भयो।'
भर्नाकै बेला विद्यार्थीको हातहातमै पाठ्यपुस्तक भन्ने सरकारको नारा औपचारिकतामै सिमित भएको छ ।
विसं २०७९ सम्म माध्यमिक तहको पाठ्यक्रम परिमार्जन गर्ने सरकारको योजना छ । सोहिअनुरुप यो वर्षदेखि कक्षा ४,७ र ९ मा नयाँ पाठ्यक्रम लागू भएको छ । नयाँ पाठ्यक्रम लागू हुने भएपछि पाठ्यपुस्तक छाप्नुपर्ने हुन्छ । तर, जनक शिक्षा सामाग्री संवेदनशिल नबन्दा अझै ३५ लाख पाठ्यपुस्तक छपाइ हुन बाँकी छ ।
जनक शिक्षा सामग्रीका अनुसार कक्षा ४ देखि १० सम्म एक करोड ९८ लाख पाठ्यपुस्तक आवश्यक पर्छ । १ करोड ६३ लाख पाठ्यपुस्तक छपाइ भइसकेको छ । कक्षा ४ देखि १० सम्मका पाठ्यपुस्तक जनक शिक्षाले छाप्ने जिम्मा पाएको छ । अहिले केहि विद्यालयमा कक्षा ५, ६ र ८ को पाठ्यपुस्तक अभाव देखिएको छ । छापिएका पुस्तक पनि पूरा सेटमा नहुँदा बिक्रेताले ढुवानी गर्न आनाकानी गर्दै आएका छन् ।
पाठ्यक्रम विकास केन्द्रका अनुसार कक्षा १ र ११ को वि.सं २०७७ मा पाठ्यक्रम परिवर्तन भयो । कक्षा २, ३, ६, १२ को वि.सं २०७८ मा पाठ्यक्रम परिवर्तन भयो ।
शैक्षिकसत्र सुरु भएको दुई साता वितिसक्दा पनि अहिलेसम्म विद्यार्थीको हातहातमा पाठ्यपुस्तक पुग्न सकेको छैन । सरकारले जेठ १ देखि शैक्षिकसत्र सुरु गरेपनि सरकारी विद्यालयमा अझै पाठ्यपुस्तक पुग्न नसकेको हो । माध्यामिक तहको पाठ्यपुस्तक छपाइ र वितरणको जिम्मा पाएको जनकशिक्षा सामग्रीको हेलचेक्रयाइका कारण पाठ्यपुस्तक पुग्न नसकेको देखिन्छ ।
शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयका सचिव प्रमीला बज्राचार्यले कार्यतालिका बमोजिम पाठ्यपुस्तक छपाइमा ढिलाइ भएको स्वीकारिन् । उनले भनिन्,' सबैभन्दा कागजसम्बन्धी कच्चा पदार्थ रुसबाट आउँछ । रुस र युक्रेनको युद्धले पनि कागज आउन ढिलाइ भयो । त्यसकारण पनि पाठ्यपुस्तक छपाइमा ढिलाइ भएको हो । ’
जनक शिक्षा सामग्री लिमिटेडका प्रबन्ध निर्देशक अनिलकुमार झाले कागज समयमा नआउँदा पाठ्यपुस्तक छपाइमा केहि ढिलाइ भएको बताए । उनले भने, 'चैत १० भित्र कागज आपूर्ति गर्ने सम्झौता भएको थियो । तर, रुस–युक्रेन युद्ध, कोरोनाको तेस्रो लहरले पनि कागज ढिलो गरी प्राप्त भयो । कागज उत्पादन युरोपियन देशबाट हुन्छ । रुसबाट सबैभन्दा धेरै कागज आपूर्ति हुन्छ ।’
निजी व्यसायीहरुले पाठ्यपुस्तक ढुवानीमा ९ प्रतिशत कमिसन मागेका कारण पनि समस्या आएको बताए । छापिएका पाठ्यपुस्तक जेठ ९ गतेदेखि देशभरका ९ वटा डिपोबाट वितरण थालिएको बताए । दुर्गम हिमाली र पहाडी जिल्लाका विद्यार्थीलाई प्राथमिकता दिएर वितरण कार्य अघि बढेको बताए ।
जनक शिक्षाले प्रज्ञा प्रतिष्ठानलाई केहि पाठ्यपुस्तक छाप्न दिने भन्दै प्रक्रिया अघि बढिसकेको जनाएको छ । झाले भने, 'असार पहिलो सातासम्म पाठ्यपुस्तक छपाइ सक्छौं । र, लगत्तै पाठ्यपुस्तक विद्यार्थीको हातहातमा पुग्छ । ’
पाठ्यपुस्तक छपाइमा सरकारले टेण्डर आह्वान गरेपनि निजी मुद्रणले नचाहेको जनक शिक्षा बताउँछ ।
पाठ्यक्रम विकास केन्द्रका महानिर्देशक अणप्रसाद न्यौपानेले यो शैक्षिक सत्रदेखि कक्षा ४, ७ र ९ मा नयाँ पाठ्यक्रम लागू हुने बताए । उनले भने, '२०७९ सबै माध्यामिक तहका सबै विषयको पाठ्यक्रम परिवर्तन गर्ने सरकारको योजना छ । पाठ्यक्रम परिमार्जन गर्नुपर्ने भएका कारण पनि पाठ्यपुस्तक नयाँ छाप्नुपरेको हो ।'
कक्षा १ देखि ३ सम्मको पाठ्यपुस्तक वितरण र छाप्ने जिम्मा भने निजीले पाएको छ ।
संसदीय समितिले भने एक महिनाभित्रै पाठ्यपुस्तक आपूर्ति गर्न सरकारलाई निर्देशन दिएको छ । समिति सभापति जयपुरी घर्तीले अबको एक महिनाभित्र विद्यार्थीको हातहातमा पाठ्यपुस्तक पुग्नेगरी तदारुकता देखाउन जनक शिक्षा सामग्रीलाई निर्देशन दिएकी हुन्।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
