जोमसोम : यसवर्षको बर्खे दसैंमा देशभर मंगलबारदेखि मनसुन भइरहेको छ । दसैं पर्वको एकदिन अगावै निरन्तर परिरहेको अविरल वर्षा अझै थामिएको छैन । वर्षाका कारण देभभरका मुख्य तथा सहायक राजमार्ग अवरुद्ध हुँदा दसैं पर्व प्रभावित बन्यो । वर्षाले ठाउँ/ठाउँमा बाढी पहिरो र नदी कटानले सडक अवरुद्ध हुँदा पर्यटक तथा आम सर्वसाधारण निकै सास्ती पाए । यद्यपी वर्षा पूर्ण रुपमा रोकिएको छैन ।
नेपालीहरुको महान पर्व बडा दसैंमा सरकारले फुलपातीदेखि पूर्णिमासम्म सरकारी बिदा दिने गर्छ । कतिपय कार्यालय र अन्य गैर सरकारी संस्थालाई त दसैं/तिहार पर्वमा एक महिना लामो बिदा मिल्छ । दसैं मनाउन बैदेशिक रोजगारमा विदेश गएका नेपालीहरु, भारतीय र अन्य देशमा सैनिक सेवामा कार्यरत नेपालीहरु पनि दसैं पर्व मनाउन घर फर्किन्छन् । दसैं पर्वमा परिवारका सबै सदस्य एकै ठाउँमा उपस्थित भएर आत्मियता साटासाट गर्ने गरिन्छ ।
वर्षको एकपटक मनाइने महानपर्व दसैंमा घर फर्किएका नेपालीहरु बिदाको समयमा नयाँ नयाँ पर्यटकीय गन्तव्य घुमफिर गर्न चाहन्छन् । पछिल्लो समय नेपालीहरुको जीवनशैली बिस्तारै फेरिदै छ । नेपालीहरुमा घुमघाम गर्ने प्रचलन वृद्धि हुन थालेको छ । विगतका वर्षमा घुमफिर गर्ने र भ्रमण गर्न उस्तो चाँसो नदिने नेपाली आन्तरिक पर्यटकहरु हाल बिदाको समयलाई सदुपयोग गर्दै नयाँ ठाउँ घुम्न लालायित हुन्छन् । केही वर्ष अघिदेखि दसैं/तिहारको लामो बिदामा हिमाली जिल्ला मुस्ताङलाई गन्तब्य बनाएर आन्तरिक पर्यटक मुस्ताङ आउने क्रम बढेको छ ।
विश्वव्यापी माहामारी रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसका कारण विगत ३ वर्षदेखि दसैं पर्वको बिदामा नेपाली आन्तरिक पर्यटक घुम्नसक्ने अवस्था रहेनन् । कोभिडका कारण मुस्ताङको आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटक प्रभावित बन्यो । कोरोनाले थलिएको मुस्ताङको पर्यटन अब भने विस्तारै लयमा फर्किन्छ भन्नेमा मुस्ताङका पर्यटन व्यवसायी आशावादी थिए । कोरोना न्यूनिकरण हुँदै गइरहे पनि बर्खायामको मौसममा बाढी/पहिरो र नदी कटानले बेनी–जोमसोम सडक अवरुद्ध हुँदा अपेक्षा गरेअनुरुप मुस्ताङमा पर्यटक आउन सकेनन् । सडककै दुरअवस्थाका कारण दसैं पर्व अघिको सोह्र श्राद्ध तिथिमा समेत पितृलाई पिण्डदान गर्ने र श्राद्ध गर्ने तिर्थालुको उपस्थिती विगतका वर्ष भन्दा अत्यन्तै न्युन रह्यो ।
तर, सोह्र श्राद्ध तिथिमा पर्यटक नआएपनि दसैंपछि भने आन्तरिक पर्यटक मुस्ताङ घुम्न आउछन् भन्नेमा मुस्ताङका पर्यटन व्यवसायी विश्वस्त थिए । तर , दसैं अघिको निरन्तर परेको वर्षाले राष्ट्रिय गौरवको बेनी–जोमसोम सडकको दर्जनौं स्थानमा बाढी–पहिरो र नदी कटानले सडक अवरुद्ध हुँदा दसैं बिदामा मुस्ताङ भ्रमण गर्ने योजनामा रहेका नेपाली आन्तरिक पर्यटकको कार्यतालिकालाई प्रभावित तुल्याइ दिएको छ । वर्षाले सडक अवरुद्ध हुँदा मुस्ताङका पर्यटन व्यवसायी पुन: निराश बनेका छन् ।
अविरल वर्षाले बेनी–जोमसोम सडक अन्तर्गत म्याग्दीको घुमाउने ताल,बैसरी,गुईठे, तातोपानी,बेग खोला,जलथले, लाटो खोला, रुप्से झरना र काभ्रेभीरमा बाढी–पहिरोले सडक अवरुद्ध बन्यो । मुस्ताङ खण्डको मार्फा स्थित विकास खोला र मार्फा सामाग्री नजिकको शाखा खोलाको बाहव उच्च हुँदा सडक संरचनामा क्षति पुर्याएको छ ।
निरन्तरको वर्षा नरोकिएकाले सडक मर्मत तथा सडक सफा गनै काम समेत हुन सकेको छैन । दसैं बिदामा घर गएका कर्मचारी,शिक्षक,सुरक्षाकर्मी र पर्यटकलाई बेनी–जोमसोम सडक निकै जोखिम र चुनौतीपूर्ण बनेको छ । सडक अवरुद्धले मुस्ताङमा उत्पादित स्याउलगायतका कृषि उत्पादन पोखरा लैजान समस्या परेको छ भने मुस्ताङमा खाद्यान्न,ईन्धन,निर्माण सामाग्री र अतिआवश्यकीय सामाग्री ढुवानीमा समस्या परेको छ ।
दसैं बिदामा घर फर्किएका आन्तरिक पर्यटकहरु बिदाको समय सदुपयोग गरी मुस्ताङ घुम्ने ब्यग्र पर्खाइमा छन् ।तर, वर्षाले सडक आवागमन सूचारु नहुँदा उनीहरुले आफ्नो कार्यतालिका परिमार्जन गर्न थालेका छन् । कतिपयले बेनी–जोमसोम सडक कहिले सहज होला र मुस्ताङ घुमौला भन्ने योजनामा छन् ।तर, दसैं पर्वको तेश्रोदिन पनि वर्षा अझै जारी छ ।
पृथक भूगोल,मौलिक कलासंस्कृति धार्मिक तथा प्राकृतिक रमणीय गन्तब्य बनेको छ पछिल्लो समय मुस्ताङ । नामैले काफी हिमाली जिल्ला मुस्ताङमा अधिकांश आन्तरिक पर्यटक मुक्तिनाथको दर्शन गर्न आउने गर्छन् । यसका अलावा नेपाल/ चीनको उत्तरी सीमाना कोरलानाका , ढुम्बाताल, यारुझो भ्यु टावर, कागबेनी,,टिटी ताल,सेकुङ ताल र उपल्लो मुस्ताङको लोमान्थाङ आन्तरिक पर्यटकको मुख्य रोजाइमा पर्दछ । माटोको सहर लोमान्थाङ, त्यहाँको ऐतिहाँसिक ,धार्मिक कलासंस्कृति र प्राचिन गुफा र गुम्बाहरु भ्रमण गर्न आन्तरिक पर्यटकको लर्कोनै लाग्ने गथ्र्यो । दसैं बिदाको अवसरमा कतिपय युवायुवतीहरु मोटरसाइकलको यात्रा गर्दै मुस्ताङ आउथे,कतिपय धावनमार्ग र कतिपय हवाई सेवामार्फत मुस्ताङ आउँथे । प्रतिकुल मौसमका कारण मुस्ताङमा ५ दिनदेखि हवाई सेवा अवरुद्ध छ । अविरल वर्षाले सडक अवरुद्ध हुँदा यसपटक मुस्ताङको पर्यटन प्रभावित बनेको मुस्ताङ उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष खगेन्द्र तुलाचनले जानकारी दिए ।
दसैं पर्वको महिना अनुकुल मुस्ताङ भ्रमण गर्ने समय पनि हो । तर,यसवर्षको बर्खे दसैंले मुस्ताङमा पर्यटन क्षेत्रलाई क्षति तुल्याएको अध्यक्ष तुलाचनको भनाइ छ ।‘ कोभिडले लगातार ३ वर्ष पर्यटनक्षेत्रमा असर पुग्यो, कोरोना रोकिएपछि पर्यटन चलायमान होला भन्ने ठानेका थियौं, अध्यक्ष तुलाचनले भने,‘ तर ,हामीले अपेक्षा गरेअनुसार पर्यटक आउन सक्ने अवस्था रहेन, लगातार वर्षा भइरहेको छ ।’
यता, बेनी–जोमसोम सडकका सडक सुपरभाइजर ईन्द्रसिंह शेरचनले वर्षाले अवरुद्ध सडक वर्षा रोकिएमा मर्मत र सफा गर्ने बताए । उनले उपकरण र अपरेट तयारी अवस्थामा रहेपनि सडक सूचारु गर्न वर्षा बाधक बनेको बताए । उनले बेनी–जोमसोम सडकको दर्जनौं स्थानमा बाढी–पहिरोले सडक अवरुद्ध बनेको जानकारी दिए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
