सपथ कसले खुवाउने ? चित्रबहादुर केसी कि महिन्द्रराय यादव
काठमाडौंः प्रतिनिधिसभा सदस्यलाई सपथ कसले खुवाउने भन्ने प्रश्न उठेको छ । सभामुखको निर्वाचन नभएसम्म ज्येष्ठ सदस्यलाई राष्ट्रपतिले सपथ खुवाउने र ती व्यक्तिले नै बैठकको अध्यक्षता गर्ने प्रावधान छ । यद्यपी अहिलेसम्म कसले सपथ खुवाउने भन्ने निर्क्योल भइसकेको छैन ।
राजनीतिक दलले निर्वाचन आयोगमा बुझाएको विवरणअनुसार तीनजना सांसदको उमेर ८० वर्ष र एक सांसदको उमेर ८५ वर्ष पुगेको छ । लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष महन्थ ठाकुर, राष्ट्रिय जनमोर्चाका अध्यक्ष चीत्रबहादुर केसी र राप्रपाका नेता पशुपति शमशेर जबराको उमेर ८० वर्ष पुगेको निर्वाचन आयोगको अद्यावधिक विवरणमा उल्लेख छ ।
निर्वाचन आयोगलाई उपलब्ध गराएको विवरण अनुसार प्रतिनिधिसभाका ज्येष्ठ सदस्य महिन्द्रराय यादव हुन् । आयोगको विवरण अनुसार यादवको उमेर ८५ वर्ष पुगेको छ ।
ठाकुरको जन्ममिति विसं १९९९ बैशाख २४, केसीको १९९७ माघ २० र जबराको १९९८ वैशाख २५ गते रहेको छ ।
उमेरका हिसाबले यी तीनजनामध्ये केसी जेष्ठ सदस्य हुन् । निर्वाचन आयोगलाई उपलब्ध गराएको विवरण अनुसार प्रतिनिधिसभाका ज्येष्ठ सदस्य महिन्द्रराय यादव हुन् । आयोगको विवरण अनुसार यादवको उमेर ८५ वर्ष पुगेको छ ।
तर, निर्वाचन आयोगले पठाएको विवरण र यादवको नागरिकताको उमेर बाँझिएको छ । त्यसैले नवनिर्वाचित सांसदलाई सपथ खुवाउनेबारे अन्योल देखिएको हो । नागरिकताको आधारमा सपथ खुवाउने हो भने चीत्रबहादुर केसी जेष्ठ सदस्य हुन् । यादव सपथ खुवाउन अनइच्छुक देखिन्छन् ।
मंसिर ४ मा सम्पन्न प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा निर्वाचनमा ठाकुर महोत्तरी ३ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा विजय भएका थिए। यस्तै, सर्लाही २ बाट महिन्द्रराय सांसदमा निर्वाचित भएका हुन् भने चित्रबहादुर बागलुङ-१ बाट प्रतिनिधिसभामा निर्वाचित हुन्। पशुपतिशमशेर समानुपातिक सांसद हुन्।
संसद सचिवालयका उपसचिव दशरथ धमलाले जेष्ठ सदस्यको पहिचानबाट मात्रै सपथ कसले खुवाउने भन्नेबारे टुंगो लाग्ने बताए । धमलाले अन्नपूर्णसँग भने,' जेष्ठ सदस्य पहिचान गर्दैछौं । जेष्ठ सदस्यले राष्ट्रपतिसमक्ष सपथ खाएपछि उहाँले सांसदलाई सपथ खुवाउनुहुन्छ ।’
यसअघि २०७४ सालको प्रतिनिधिसभामा यादव उपस्थित नभएपछि सांसदलाई ठाकुरले ज्येष्ठ सदस्यको हैसियतमा पद तथा गोपनीयताको सपथ गराएका थिए । नेता यादवले सपथमा आफू उपस्थित हुन नसक्ने भनी संघीय सचिवालयलाई जानकारी दिएपछि यादवपछिका ज्येष्ठ सदस्य ७५ वर्षका ठाकुरले सपथ खुवाएका थिए ।
संसदको कार्यसूची तयारीका लागि सदनमा प्रतिनिधित्व गर्ने पाँच दलका नेतासँग परामर्शमा नेता रायको स्थानमा ज्येष्ठ सदस्यको रुपमा नेता ठाकुरलाई राष्ट्रपतिबाट सपथ गराउने सहमति भएको थियो ।
संसद सचिवालयका उपसचिव दशरथ धमलाले जेष्ठ सदस्यको पहिचानबाट मात्रै सपथ कसले खुवाउने भन्नेबारे टुंगो लाग्ने बताए । धमलाले अन्नपूर्णसँग भने,' जेष्ठ सदस्य पहिचान गर्दैछौं । जेष्ठ सदस्यले राष्ट्रपतिसमक्ष सपथ खाएपछि उहाँले सांसदलाई सपथ खुवाउनुहुन्छ ।’