बझाङ : सुदूरपश्चिम प्रदेशका विभिन्न क्षेत्रमा आज भुवो पर्व सुरु भएको छ । पुस महिनाको औंसीदेखि पूर्णिमासम्म मनाइने यो पर्व आजबाट सुरु भएको हो । नेपाल एकीकरणका क्रममा बाइसे–चौबिसे राज्यका समयमा खेलिने सैनिक अभ्यास र पौराणिक राम राज्यको गाथा समेटिएको भुवो पर्व सुदूरपश्चिमका विभिन्न क्षेत्रमा अझै पनि महत्वका साथ मनाउने गरिन्छ । बझाङलगायत सुदूर र कर्णाली प्रदेशका जिल्लामा धुमधामसाथ भुवो मनाइने गरिन्छ ।
भुवो पुस पूर्णिमाको दिनदेखि सुरु भएर लगातार पूर्णिमाका दिनसम्म खेल्ने चलन रहेको जयपृथ्वी नगरपालिका २ का गणेश खड्का बताए । उनका अनुसार पुरानो संस्कृतिअनुसार विभिन्न गाउँटोलमा भुवो नाच देखाउने गरिन्छ । यो समय खेतीपातीको कामबाट फुर्सद हुने समय भएकाले स्थानीय बासिन्दा पर्वमा बढी सहभागी हुने गरेको खड्काले बताए ।
सबै जातजाति तथा गाउँ समाजको एकता, भाइचारा एवं आपसी सद्भाव झल्काउने पर्वका रूपमा यसलाई लिइने गरेको जयपृथ्वी नगरपालिका भुवो पर्वका जानकार विष्णुभक्त जोशी शास्त्रीले बताए
भुवो नाचका क्रममा नांगो र धारिलो तरबार, खुकुरी र ढालसहित पौराणिक युद्धकला प्रदर्शन गरिन्छ । सबै जातजाति तथा गाउँ समाजको एकता, भाइचारा एवं आपसी सद्भाव झल्काउने पर्वका रूपमा यसलाई लिइने गरेको जयपृथ्वी नगरपालिका भुवो पर्वका जानकार विष्णुभक्त जोशी शास्त्रीले बताए । शास्त्रीले भने, ‘सुदूरपश्चिमबाट लोप हुने अवस्थामा रहेको यो नाच जोगाउन यहाँको युवा पुस्ता एकजुट भएर लाग्न आवश्यक छ ।’अघिल्लो पुस्ताका बूढापाकाले लोकलयमा पौराणिक रामराज्यका गाथा गाउँदै शुभकामना, हितकारी सन्देश र माया साटासाट गर्छन् ।
भुवा पर्वको आकर्षण भनेको भुवा नाच हो। भुवा पर्वमा खेलिने भुवा नाचमा पुरुषहरूले हातमा ढाल र तरबार लिएर बाजाको साथमा तरबार घुमाउदै नाच्ने गर्दछ्न्। भुवा पर्वमा खेलिने भुवा नाचको सुरुवात ५ हजार वर्ष अगाडि भएको मान्यता छ । महाभारत युद्धमा पाण्डव पक्षको विजयोत्सवका रुपमा भुवा नाच देखाउन थालिएको जनविश्वास गरिने थलारा गाउँपालिका २ बगडाका संरक्षक बहादुर सायरले बताए ।
भुवा नाचमा दुबो र अबिर लगाएर सबै मनमुटाव बिर्सेर एकतावद्ध हुँदै तरबार र ढाल घुमाउँदै घरघरमा गएर भुवा नाच देखाउने प्रचलन छ।
‘महाभारतको युद्धको तयारीको रुपमा तरबारबाजी सिक्ने र सिकाउने कौशलका रुपमा भुवा नाचलाई लिने गरिन्छ,' उनले भने, ‘महाभारतको युद्धमा पाण्डवहरूको विजयपछि राजा युधिष्ठिरको राज्याभिषेक उत्सवको रुपमा भुवा नाच खेल्न थालेको विश्वास गरिन्छ ।’
भुवा पर्व र भुवा नाचलाई व्यक्तिमा वीरता र पराक्रम जगाउने अवसरको रुपमा बुझ्नुपर्ने सायरले बताए। ‘वीरता, पराक्रम र भाइचाराको सम्बन्ध विकास र विस्तार गर्न भुवा पर्व मनाइने गरिन्छ,’उनले भने, ‘भुवा नाचको महत्व उजागर गर्न र पर्वको संरक्षण गर्न धनगढीमा पनि भुवा पर्व मनाउन थालिएको हो।’
बाजुरालगायत सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्ला र कर्णाली प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा भुवा नाच खेल्ने गरिएको छ। भुवा नाचमा दुबो र अबिर लगाएर सबै मनमुटाव बिर्सेर एकतावद्ध हुँदै तरबार र ढाल घुमाउँदै घरघरमा गएर भुवा नाच देखाउने प्रचलन छ।
भुवा पर्वमा प्रदेशभर सार्वजनिक विदा दिनुपर्ने माग
भुवा पर्वमा प्रदेश सरकारले सुदूरपश्चिमका सबै जिल्लामा सरकारी विदा दिनुपर्ने माग गरिएको छ । प्रदेश सरकारले बझाङ, अछाम र बाजुरा जिल्लामा मात्रै सार्वजनिक विदा दिएको तर कैलाली र कञ्चनपुरमा पनि भुवा पर्व मनाइने भएकाले भुवा पर्वको विदा प्रदेशभर दिन माग गरिएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
