रसुवागढी जलविद्युत्को बढ्यो लागत
रसुवा : निर्धारित समयमा निर्माण सम्पन्न नहुँदा १११ मेगावाट क्षमताको रसुवागढी जलविद्युत् आयोजनाको लागत करिब पाँच अर्ब रुपैयाँ बढी लागेको छ। भौगोलिक विकटता, वर्षात्को बाढीपहिरो सामान ढुवानीमा ढिलाइ, २०७२ सालको भूकम्प, कोभिड–१९ महामारीजस्ता कारणले करिब पाँच अर्ब रुपैयाँ बढी लागत लाग्ने आयोजनाले जनाएको हो। आयोजनाको निर्माण १३ अर्ब ६० करोड रुपैयाँको लागतबाट सम्पन्न हुने सुरुको प्रक्षेपण थियो।
नेपाल चीन सिमानाको रसुवागढी नाका हुँदै बग्ने भोटेकोसी नदीको पानी उपयोग गरी निर्माण गरिरहेको आयोजनाको काम अन्तिम चरणमा पुगेको छ। आयोजना गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–१ थुमन र २ टिमुरेको भूभागमा पर्दछ। आयोजनाको हालको अवस्थाको लागत ब्याजबाहेक १८ अर्ब ४७ करोड रुपैयाँको हाराहारीमा खर्च हुने भएको छ। १११ मेगावाटको रसुवागढी जलविद्युत् आयोजनाको विद्युत् उत्पादन गर्ने मुख्य उपकरण टर्वाइनको परीक्षण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ। स्वदेशी पुँजी तथा प्राविधिकको सक्रियतामा सन् २०१३ देखि निर्माण सुरु गरिएको उक्त जलविद्युत् आयोजनाका सुरुङलगायत सबै संरचना सफलतापूर्वक परीक्षणपश्चात् विद्युत् उत्पादन गर्ने उपकरण रनर घुमाई परीक्षण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको हो। तीनवटा युनिटमध्ये दुईको सफल परीक्षण सम्पन्न भइसकेको र बाँकी एकको परीक्षण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको बताइएको छ।
जलविद्युत् आयोजनाका प्रमुख सत्यराम ज्याख्वाकाले हाइड्रोपावरबाट वार्षिक रूपमा ६१ करोड ३८ लाख ६० हजार युनिट विद्युत् उत्पादन हुने बताए। उत्पादित विद्युत् नेपाल विद्युत् प्राधिकरणलाई बिक्री गर्दा वर्षायाममा ४ रुपैयाँ ८० पैसा र हिउँदको याममा ८ रुपैयाँ ४० पैसा प्रतियुनिट प्राप्त हुनेछ।
निर्माण गर्नुपर्ने सम्पूर्ण संरचना पूरा भइसकेकाले टावर निर्माण सम्पन्न हुनासाथ रसुवागढीको विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा लैजाने तयारी भइसकेको प्राविधिकले बताएका छन्।
आयोजनाको बाँधस्थलको सफल परीक्षण पछि बालुवा थिग्राउने, पोखरी, सुरुङ, पेनस्टक तथा अन्य उपकरणको प्राविधिक परीक्षण भएको रसुवागढी जलविद्युत् कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत छवि गैरेले जानकारी दिए।
चिलिमे जलविद्युत् आयोजनाको सफल उत्पादनपछि सहायक कम्पनीको रूपमा रसुवागढी आयोजना सुरु भएको हो। २०८० माघ ५ अघि नै पानी भरेर बाँधको सफल परीक्षण गरी सुरुङ, विद्युत्गृह भूमिगत सुरुङहरू, तथा विभिन्न उपकरण परीक्षण भइरहेको छ। कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत गैरे भन्छन्, ‘परीक्षणकै लागि अहिले निरन्तर पानी पठाउने काम भइरहेको छ, वैशाखमा उत्पादन थाल्नेछौं।’
आयोजनाबाट २०८० असारमै विद्युत् उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिए पनि अमेरिकी डलरभन्दा नेपाली रुपैयाँ कमजोर हुँदै जानुलगायत काबु बाहिरको परिस्थितिले गर्दा समयावधि थप भएसँगै संशोधित लागत (निर्माण अवधिको ब्याज रकमबाहेक) १८ अर्ब ४७ करोड रुपैयाँ लाग्ने देखिएको प्रमुख गैरेले बताए। वार्षिक ६१ करोड ३८ लाख ७५ हजार युनिट विद्युत् शक्ति उत्पादन भई यस कम्पनीलाई वार्षिक ३ अर्ब २५ करोड रुपैयाँ आम्दानी हुनेछ।