नेपाल कृषि प्रधान मुलुक भन्दै आएको दशकौं भए पनि खाद्यान्न, दाल, तरकारी, फलफूललगायतका धेरै उपभोग्य वस्तुमा मुलुक आत्मनिर्भर बन्न सकिरहेको छैन । मुलुकको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन वृद्धि गर्ने प्रमुख आधारका रूपमा मानिएको कृषि क्षेत्रमा बढ्दो परनिर्भरताका कारण यहाँको आर्थिक अवस्था सुधार हुन सकिरहेको छैन । आत्मर्निभर कृषिबिना नेपालको समग्र अर्थतन्त्र बलियो बनाउन असम्भव जस्तै छ । तर पनि मुलुकका केही प्रदेश र जिल्लाले पछिल्लो समय तरकारी तथा फलफूल उत्पादनमा निकै फड्को मारेका छन् । यो एउटा सुखद सन्देश हो ।
मुलुकका सातवटा प्रदेशमध्ये मधेस प्रदेश अहिले आँपमय बनेको छ । घर, बारी, फूलबारी, बगैंचा चारैतिर लटरम्म फलेका आँपका रूखहरूले एकातर्फ प्रकृतिको सुन्दरता अझ बढाएको छ भने अर्कोतर्फ रूखमै पाक्न थालेका आँपहरूको सुगन्धले जो कोहीलाई आकर्षित र खान लालायित गरेको छ । अर्थात् मधेस प्रदेश आँप उत्पादनमा मुलुककै अब्बल प्रदेशका रूपमा विकास भएको छ । अहिले मधेसको बजार होस् वा सर्वसाधारणको घर सबै ठाउँमा आँप भरिभराउ देख्न सकिन्छ । घरमा कोही पाहुना आउँदा आँपले नै स्वागत गरिन्छ । बिहान बेलुकाको खाजामा पनि आँप नै खाने चलन छ । मधेसको आँप देशभरिका बजारमा छ्यापछ्यापी छ ।
मधेसका मुख्य कृषि उत्पादनहरूमा बर्खेबाली धान, गहुँ, मकै, ऊखु छन् । अर्को प्रमुख नगदेबाली आँप हो । जसले किसानलाई मनग्य आम्दानी दिएको छ । आँप फलका रूपमा मात्रै खाइँदैन । यसका थरीथरीका परिकार बनाएर मधेसमा वर्षैंभरि प्रयोगमा ल्याउने गरिन्छ । आँपको टिकोला (चिचिला)देखि लिएर पाकेको फलसम्मलाई परिकार बनाउने गरिन्छ । ‘आँप त सदाबहार फल हो । यसको टिकोलाको चटनी, खट्टिमिठी बनाइन्छ । मधेसमा आँपको लोभलाग्दो अवस्थालाई अन्य प्रदेशले पनि सिको गर्न जरुरी छ ।
मधेसजस्तै मुलुकका सातै प्रदेशमा हावापानीअनुसारका फलफूलको व्यावसायिक खेती गर्न सकिन्छ । जुन पाठ बाँकी प्रदेशले सिक्न अब ढिला गर्नु हुँदैन । आयात गरिने फलफूलमा रोक लगाउने र मुलुकको अर्थतन्त्रलाई नै सबल बनाउने कुरामा पनि सबै प्रदेश सक्रिय हुनै पर्छ । यदि सबै प्रदेशले यसरी नै एक, दुई वा तीन भिन्न उत्पादनको हब बनेर पहिचान दिन सके भने एकातिर विषादीरहित उत्पादनले स्थान पाउँछ अनि अर्कोतिर आत्मनिर्भर देश पनि बन्छ । थप, मानवीय स्वास्थ्य पनि जोगिन्छ । नागरिकसँगै देशको स्वास्थ्य र समृद्धिका लागि पनि यी प्रयास सराह्रनीय बन्नेछन् ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
