अनकन्टार जंगलमा कसले छाड्यो वृद्धलाई ?

विराटनगर ; फुलेको कपाल र चाउरी परिसकेको छाला। खुट्टामा चप्पलधरी छैन। शरीर ढाक्ने थोत्रो एवं मैलो गन्जी र कट्टु मात्रै छ। हिँड्डुल गर्न र राम्ररी बोल्नसमेत सक्दैनन्।

तागत सकिएर बुढ्यौलीले गलिसकेको शरीर थरथर काँपिरहेको अवस्थामा एक वृद्ध मोरङको अनकन्टार जंगलमा भेटिएका छन्। सुन्दरहरैँचा नगरपालिका–१ डाँगी टोलका अन्दाजी ७५ वर्षीय जामुनलाल ऋषिदेव बेलबारी नगरपालिका १ र ४ को सिमानास्थित बेलबारी–चिसाङ साझेदारी वनभित्र भेटिएका हुन्। चारकोसे झाँडीभित्र वृद्ध एक्लै कसरी पुगे भन्ने यकिन भइसकेको छैन। 

काँपिरहेको बेवारिसे अवस्थामा वन हेरालुहरूले उनलाई फेला परेका थिए। उनलाई मंगलबार बिहान ११ः३० बजेतिर बेलबारी नगरपालिकाका स्वास्थ्यकर्मी, नगरप्रहरी र नेपाल प्रहरीको संयुक्त टोलीले उद्धार गरेको थियो। उद्धार गरेर सुरुमा उपचारका लागि बेलबारी नगर अस्पतालमा लगिएको थियो। त्यसपछि सुन्दरहरैँचा नगर अस्पतालमा भर्ना गरियो। थप उपचारका लागि बुधबार विराटनगरको कोशी अस्पताल ल्याइएको छ। 

मोरङ प्रहरी प्रमुख एसपी नवराज कार्की वृद्ध जामुनलाल कसरी एकान्त जंगलमा पुगेका हुन् भनेर अनुसन्धान भइरहेको बताउँछन्। उनका अनुसार थरथर काँपिरहेका र राम्ररी बोल्न नसक्ने वृद्ध सबै कुरा बताउन सक्दैनन्। नेपाली पनि राम्ररी बोल्दैनन्। वास्तविकता पत्ता लगाउन इलाका प्रहरी कार्यालय बेलबारीका इन्सपेक्टर तेजबहादुर दाहाल नेतृत्वको टोलीले थप अनुसन्धान गरिरहेको छ। यद्यपि, कसले, कहाँबाट, कसरी वन क्षेत्रको बीच भागमा ल्याएर वृद्धलाई छाडेको हो भन्ने खुल्न बाँकी छ। 

‘जंगलको बीचमा वृद्ध एक्लै फेला परेको भनेर वनका पदाधिकारीले प्रहरीलाई खबर गरेका थिए। वृद्ध आफ्नो नामसमेत भन्न सक्ने अवस्थामा थिएनन्,’ एसपी कार्की भन्छन्, ‘सबै पक्षसँग समन्वय गरेर जंगलबाट उद्धार गरी उपचारका लागि लगियो। स्वास्थ्य अवस्था ठीक भएर राम्ररी बोल्नसक्ने भएपछि धेरै कुरा खुल्छ भन्ने अपेक्षा छ।’ 

उनका अनुसार वृद्धले भनेको आफ्नो वतनका वडाध्यक्ष र गाउँटोलमा प्रहरी गएर फोटो देखाउँदै सोधीखोजी गरे पनि कसैले चिनेनन्। जनप्रतिनिधिलगायतसँग समन्वय गरेर थप खोजी गर्ने क्रममा सुन्दरहरैँचा–१ डाँगी टोलमा घर रहेको प्रहरीले पत्ता लगायो। 

एसपी कार्की सुरुमा वास्तविक वतन र परिवारको अवस्था पत्ता लगाउनै समस्या भएको बताउँछन्। उनका अनुसार घटनाको प्रकृति हेर्दा कोही न कोहीले जंगलमा लगेर छाडिएको आशंका छ। वृद्धलाई छोरा–बुहारीले मोटरसाइकलमा ल्याएर ४ दिनअघि जंगलमा छाडिदिएको हल्लासमेत चल्यो। तर, यथार्थमा त्यस्तो नपाइएको प्रहरीले जनाएको छ। 

‘कसैले जंगलमा छाडिएको हुनसक्ने अनुमान छ। तर, छोरा–बुहारीले चैं हैन,’ प्रहरी स्रोतले भन्यो, ‘वृद्ध केही समयदेखि घर छाडेर हिँडेका रहेछन्। बाहिरै बस्ने र उतै खाने गरेको खुल्यो।’ प्रहरीका अनुसार वृद्ध जामुनलालकी पत्नीको यसअघि नै मृत्यु भइसकेको छ। उनका दुई छोरा छन्। 

जेठा छोरा जल्वा ऋषिदेव परिवारसहित घरमै र कान्छो छोरा दिनेश ऋषिदेव परिवारसहित भारतको हरियाणास्थित कुखुरा फार्ममा काम गरेर बस्ने गरेको प्रहरीले पत्ता लगाएको छ। सुन्दरहरैँचा नगरपालिकाकी उपमेयर अकली चौधरीका अनुसार जेठा छोरा जल्वासमेत शारीरिक रूपमा अशक्त छन्। ‘राम्ररी हिँड्डुल गर्न नसक्ने उहाँले मोटरसाइकल चलाउन सक्ने कुरै भएन। लामो समयदेखि हाइड्रोसिलको बिरामी हुनुहुँदो रहेछ,’ चौधरी भन्छिन्, ‘तर, वृद्धलाई छोरा–बुहारीले जंगलमा छाडिदिए भनेर हल्ला चलाइयो। त्यो गलत रहेछ।’ 

उनका अनुसार वृद्ध जामुनलालका जेठा छोरा जल्वाको नै उपचार गराउनुपर्ने अवस्था छ। ऋषिदेव परिवार आर्थिक रूपमा अति विपन्न रहेकाले उपचारमा नगरपालिकाले सहयोग गर्ने उपमेयर चौधरीले बताइन्। उपचारका लागि प्रदेश र संघीय सरकारसँग पनि समन्वय गरिने उनको भनाइ छ। ‘वृद्ध कसरी त्यहाँ पुग्नुभयो भन्ने थाहा भएन। घरमा लामो समयदेखि नबस्ने गरेको पाइयो,’ उनले भनिन्, ‘घर छाडेको धेरै भएको रहेछ। छोराले पनि हामीसँग १/१ वर्षमा मात्रै बुवाको भेट हुन्थ्यो भनेर भन्नु भएको छ।’ 

उनका अनुसार वृद्धले शुद्ध नेपाली बोल्न जान्दैनन्। ‘तंग्रिएर राम्ररी होसमा आइसकेपछि सबै कुरा खुल्छ होला। प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको छ,’ चौधरी भन्छिन्। घर छाडेर बाहिर बस्न थालेको १५ वर्षभन्दा धेरै भयो भनेर परिवारका सदस्यले भनेका छन्। बाहुनी, होक्लाबारीलगायतका ठाउँमा विभिन्न व्यक्तिका घरमा काममा सहयोग गर्ने र त्यहीँ खानेबस्ने गरेको प्रहरीको भनाइ छ। प्रहरीका अनुसार छोराले सोधीखोजी गर्दा बाटो भुलेर म त्यहाँ पुगेँ भनेर वृद्धले भनेका छन्। 

साझेदारी वनका अध्यक्ष दिनेश गिरीका अनुसार वन क्षेत्रको निगरानी र गस्तीका लागि गएकाहरूले वृद्धलाई फेला पारेका हुन्। ‘जोकोही मानिस पुग्नै नसक्ने ठाउँमा जंगलको बीचमा लगेर छाडिएको रहेछ,’ उनले भने, ‘वनको गस्ती टोलीले फेला पारेको हो।’ वृद्ध फेला परेका वन क्षेत्रमा जंगली हात्तीको ‘मुभमेन्ट’ धेरै हुने गिरीले बताए। 

‘जंगलमै लगेर छाडिएको चैं पक्का हो। बुढ्यौली अवस्थामा एक्लै हिँडेर जोकोही त्यहाँ पुग्न सक्दैनन्,’ उनले भने, ‘सुरुमा त छोरा–बुहारीले छाडिदिएको भनेजस्तो लागेको थियो। तर, वास्तविक कुरा हामीलाई थाहा भएन।’ 

बोरामा दुईतिर घोचा हालेर बनाइएको अस्थायी स्ट्रेचरमा बोकेर वृद्धलाई गाडी चल्ने ठाउँसम्म लगिएको र त्यहाँबाट अस्पताल पुर्‍याइएको जानकारी उनले दिए। 

वृद्ध फेला परेको वन अनकन्टार र डरमर्दो रहेको गिरी बताउँछन्। ‘एकान्त जंगलमा जोकोही एक्लै पुग्नसक्ने अवस्था छैन। एकदमै डरमर्दो ठाउँ छ। त्यसमाथि हात्तीको चहलपहल धेरै हुन्छ। वृद्ध फेला परेको स्थान सवारीसाधन कुद्ने सडकबाट करिब डेढ किलोमिटरभित्र पर्छ,’ उनले भने।