नसुध्रिएको उडान सुरक्षा
त्रिभुवन विमानस्थलबाट उडेको तीन मिनेटमै सम्पर्कविहीन भएको एयर डाइनेस्टीको हेलिकोप्टर रसुवाको स्याफ्रुबेसीमा दुर्घटना भएपछि दुई सातामा भएका हवाई दुर्घटनामा ज्यान गुमाउनेको संख्या २३ पुग्यो । ९ साउनमा त्रिभुवन विमानस्थलमै सौर्य एयर दुर्घटनामा १८ जनाले ज्यान गुमाए । एकैछिन सरकार जुर्मुराए झैं भएको थियो । सरोकारवाला निकाय ताते झैं गरेको थियो । हवाई सुरक्षाका कुरा फेरि उठेका थिए । तर दुई सातामै अर्काे दुर्घटना भयो । यसले पटकपटक हवाई दुर्घटना हुँदा पनि हाम्रो हवाई सुरक्षा प्रणालीमा पटक्कै सुधार नभएको प्रस्ट भएको छ । एयर डाइनेस्टीको हेलिकोप्टर प्रविधिमा आधारित उडान गर्दै थिएन । भनेको उपकरणहरूको संकेत र सन्देशका आधारमा नभई भिजुअल फ्लाइट रुल्स (भीएफआर) दृश्यमूलक उडान थियो ।
अनि पहाडमा ठोक्किएर दुर्घटित भएको भन्ने प्रारम्भिक अड्कल छ । हेलिकोप्टरमा भीएफआर नै चलेको छ । तर बादलभित्र पस्न भने नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले मनाही गर्छ । बरु उनले जे भनेको छ, त्यसको कार्यान्वयन चाहिँ भएको छैन । र, फेरि अर्काे दुर्घटना भएको छ । एयर डाइनेस्टीको दुर्घटना केवल फेरि अर्काे एउटा दुर्घटना मानिनु हुँदैन । यस्तै एउटा एउटा गरेरै सन् १९५५ यता नेपालमा १०९औं दुर्घटना भएका छन् । हेलिकोप्टरको मात्रै हिसाबमा यो ४०औं दुर्घटना हो । औसतमा वर्षको एउटाभन्दा बढी हवाई दुर्घटना भएका छन् । र, साढे ९ सयभन्दा बढीले हवाई दुर्घटनामा ज्यान गुमाउनु परेको छ । जबकि यातायातका साधनमध्ये सबैभन्दा सुरक्षित भनेकै हवाई यातायातलाई मानिन्छ ।
वर्षको एउटाभन्दा बढी हवाई दुर्घटना हुने हिसाबले नेपालको हवाई क्षेत्र त्यस्तो भरपर्दाे देखिएको छैन । त्यसैले नै युरोपेली संघले त नेपाली हवाई उडानमाथि प्रतिबन्ध लगाएको छ । नेपाली जहाज युरोप जान पाउँदैनन् । त्यसले पर्यटन आगमनमा ठूलो तगारो पैदा गरेको छ । नेपालका हवाईजहाज र हेलिकोप्टरमा कस्तो सुरक्षास्थिति छ, त्यसको अडिट बारम्बार हुनुपर्ने हो । कमजोर सुरक्षा प्रणाली भए उडानै रद्द गर्ने हिम्मत नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले गर्न सक्नुपर्छ । तर दुर्घटना भएपछि छानबिन समिति बनाउने, त्यसको प्रतिवेदन लिएर धमिरालाई खुवाउनेबाहेक प्राधिकरण र सरकारले गर्न सकेका छैनन् । त्यसैले जति दुर्घटना हुन्छन्, त्यसपछि कम हुनु साटो अंक वृद्धिमात्रै भएको छ । वास्तवमा कुनै पनि दुर्घटनालाई खास घटनामात्रै नभई सिंगो हवाई क्षेत्र र उडान सुरक्षाका दृष्टिले हेरेर समग्र सुधार गर्न जरुरी छ ।