कृषिमा प्रविधिको प्रयोग
अछाम : पछिल्लो समय सुदूरका दुर्गम पहाडी जिल्लामा कृषि कार्यमा प्रविधिको प्रयोग बढ्न थालेको छ । खेती लगाउन र भित्र्याउन परम्परागत सामग्री विस्थापित हुँदै गएपछि आधुनिक मेसिनको प्रयोग बढेको हो ।
सुदूरको अछाम जिल्लामा अहिले धान भित्र्याउने चटारो छ । गाउँमा काम गर्ने जनशक्ति नहुँदा धेरै जसो जग्गा जमिन बाँझो छन् भने आधुनिक प्रविधिको प्रयोगले कृषकहरूलाई काम गर्न सहज भएको छ । जोल्ने, काट्ने र थ्रेसिङ गर्ने सबै काम मेसिनबाटै हुन थालेको छ । कामदारकै भरमा गरिने कृषि कार्यमा हाल प्रविधिको प्रयोग बढ्दै गएको हो ।
अन्नवाली भित्र्याउँदा हुने नोक्सानीमा कमी, समयमै काम गर्न सकिने र खर्च पनि आधा घट्ने भएकाले कृषकहरू यसतर्फ आकर्षित भएका हुन् । विगत झैं कामदार पनि पाइन छाडेको कृषकहरू बताउँछन् । अछाममा पनि ५/६ वर्षयतादेखि कृषि कार्यमा कृषि यन्त्रहरू बढ्दै गएको छ । कृषि क्षेत्रमा सरकारी स्तरबाट बढ्दै गएको अनुदानले कृषियन्त्रहरू भित्र्याउने क्रममा पनि वृद्धि भएको छ ।
साँफेबगर नगरपालिका–४ मा रहेको हातेमालो बहुउद्देश्य सहकारी संस्थाले २१ रोपनी बाँझो जग्गा भाडामा लिएर खेती गरिरहेको अध्यक्ष सुरत भुलले बताए ।
विद्यालयमा दिवा खाजा आपूर्तिका लागी बाहिरबाट खरिद गर्नुभन्दा बाँझो जग्गा भाडामा लिएर धान गहुँ तरकारी खेती गर्दै आएको भुलले बताए । ती सबै कार्यका कृषि यन्त्रहरूको प्रयोग गर्दै आएको उनले बताए । उनले भने, ‘धेरै वर्षदेखि खेती गर्ने छोडेका बाँझो जग्गा भाडाका लिएर हामीले प्रयोग गर्दे आएका छौं । सहकारी आफैंले खरिद गरेर र अनुदानमा धान गहुँ चुट्ने थ्रेसर, धान काट्ने कटर, अब रोपाइँ गर्ने यन्त्र ल्याउने तयारीमा छौं ।
कृषि यन्त्रहरूले अन्य कृषकहरूलाई भाडामा उपलब्ध गराउन गरेको उनले बताए । अहिले धान खेतीको सिजन छ, उनले भने यो थ्रेसरले एक घण्टामा ८ क्विन्टल धान चुट्छ । बसाइँसराइले खाली भइसक्यो गाउँघर, कृषिका लागि जनशक्ति छैन अब गाउँमा । त्यसैले प्रविधिको प्रयोगले निकै सहज भएको छ ।’
अछाममा केही वर्षयता अनुदानमा कृषि यन्त्रहरू धान, गहँु चुट्ने थ्रेसर, पावर ट्रिलरलगायतका यन्त्र तथा मेसिनहरू वितरण हुँदै आएको छ । कृषि कार्यका लागि विभिन्न यन्त्रहरू भित्रिएसँगै खेतीपाती गर्न छोडेकाहरू पनि उत्साहित हँदै कृषिमै फर्किन थालेका वडा सदस्य निता कुँवरले बताइन् । उनले भनिन्, ‘पहिले खेत जोत्न गोरु चाहिन्थ्यो । अन्य कामका लागी ८/१० जना नभएर खेती लाग्दैन थियो । अब प्रविधिले सजिलो बनाएको छ । अब खेती लगाउन र भित्र्याउन २ देखि ३ जना भए पुग्छ । दिनभरि लाग्ने काम केही घण्टामै सकिन्छ ।’
परम्परागत खेती गर्ने शैलीमा परिवर्तन गर्दै आधुनिक प्रविधिको प्रयोगलाई कृषकहरूले अँगाल्न थालेका छन् । कम जनशक्ति चाहिने र छिटो छरितो कामका लागि कृषि यन्त्रको प्रयोग बढ्न थालेको छ ।