काठमाडौं : लाखौं रुपैयाँ खर्च गरेर दाङकी एक युवती अवैध बाटो अमेरिका पुगिन् । जब सपनाको देश अमेरिका पसिन्, उनलाई लाग्यो अब सारा दुःख अन्त्य भए । तर, अमेरिकाको धर्ती टेक्दा नटेक्दै बोर्डर सेक्युरिटीमा खटिएका अमेरिकी प्रहरीले उनलाई पक्राउ गर्यो । महिनौं कस्टडीमा राख्यो । चार, पाँच महिनाको अदालती लडाइँपश्चात् उनलाई गत कात्तिक १५ गते अमेरिकी सरकारले नेपाल ‘डिपोर्ट’ गर्यो ।
तेस्रोबाटो हुँदै अमेरिका पुगेकी दाङकी बस्नेत थरकी युवतीलाई अमेरिकाले नेपाल फिर्ता पठाएको हो । अमेरिकामा गैरकानुनी रूपमा बसोबास गरेकाले अदालतको फैसलाबमोजिम उनलाई नेपाल डिपोर्ट गरिएको थियो । नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरोलाई नेपालस्थित अमेरिकी दूतावासले पठाएको पत्रमा उनलाई डिपोर्ट गर्नुपर्ने कारणसहितको यात्रा विवरण पठाइएको थियो ।
ब्युरोका प्रवक्ता भावेश रिमालका अनुसार एजेन्टको प्रलोभनमा परेर अमेरिका पुगेको हुन सक्ने अनुमानका आधारमा ब्युरो टोलीले उनीमाथि अनुसन्धान गरेको थियो । अनुसन्धानका क्रममा ती युवती अध्ययनको सिलसिलामा बेलायत गएकी थिइन् । बेलायतमा नै हुँदा उनको अमेरिका निवासी केसी थरका आफन्तसँग कुरा भयो । केसीले उनलाई अमेरिका आउन सकिने र सजिलै ग्रिनकार्ड बनाउन सक्ने भन्दै प्रलोभनमा पारे ।
बेलायतको विश्वविद्यालयमा पढ्दै गरेकी ती युवतीलाई अमेरिका पुग्ने सपनाले पछ्यायो । उनले तेस्रो बाटो हुँदै अमेरिका जाने प्रक्रिया सुरु गरिन् । लाखौं रुपैयाँ बुझाएर सपनाको देश छिर्न उनले प्रयास गरिन् । दलालहरूले उनलाई बेलायतबाट मेक्सिकोको बाटो हुँदै महिनौं लगाएर अमेरिका पुर्याए । कति दिन रातारात मेक्सिको, पनामा जंगल हिँडेरै उनी अमेरिका पुगिन् । अमेरिकी सेनाले उनीसहितसँगै गएकालाई पक्राउ गर्यो । उनलाई केही महिना कस्टडीमा राख्यो । कस्टडीबाटै उनले मुद्दा लडिन् ।
अदालतले उनलाई गैरकानुनी रूपमा अमेरिका बसेको भन्दै नेपाल डिपोर्ट गर्ने आदेश गर्यो । अमेरिकी प्रहरीको कस्टडीबाट निस्केर सिधै जहाज चढेकी उनी नेपाल फिर्ता भइन् । यो बीचमा उनले लाखौं रूपैयाँ दलाललाई बुझाएकी छन् । उनको मुद्दा हेरिरहेका ब्युरोका प्रहरी सुदन केसीका अनुसार ती युवतीले अमेरिका पुर्याउने एजेन्टको विषयमा केही जानकारी दिन मानिनन् । न त उनले आपूmलाई प्रलोभन दिएर अमेरिका लैजाने दलालीको विरुद्धमा नै उजुरी दिइन् । अमेरिका जान आफूले पार गरेका बाटोहरूको विषयमा जानकारी दिए पनि उनले अन्य धेरै कुरा भने सुनाउन चाहिनन् ।
०००
यही कात्तिक १४ गते नै अमेरिकाबाट डिपोर्ट हुने लाइनमा थिए नेपालका ओली थरका एक युवक । रुकुमका ती युवक पनि तेस्रो बाटो हुँदै अमेरिका पुगेका थिए ।
मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरोका मुद्दा शाखाका डीएसपी ज्ञानबहादुर विष्टका अनुसार नेपालबाट गैरकानुनी बाटो हुँदै अमेरिका पुर्याउने तस्करहरू नेपालमै सक्रिय छन् । यो विषयमा तथ्य र प्रमाणका लागि ब्युरो टोलीले डिपोर्ट भएका ओली थरका युवकसँग पटकपटक कुराकानी गर्ने प्रयास गर्यो । अमेरिका जाने चक्करमा लाखौं रुपैयाँ गुमाएका ओलीले प्रहरीसँग सहकार्य भने गरेनन् । आफन्तको सहयोगमा अमेरिका गएको भन्दै उनले कोहीविरुद्ध उजुरी दर्ता गर्न पनि चाहेनन् ।
०००
यी दुई घटना केही दिनअगाडिको हुन् । बल्लबल्ल अमेरिका पुगेकाहरू नेपाल डिपोर्ट हुने संख्या भने विस्तारै बढ्दै छ । अमेरिकी दूतावासले दिएको सूचनाअनुसार केही दिनमै अन्य ६ जना व्यक्ति अमेरिकाबाट नेपाल डिपोर्ट भएर आउँदै छन् । मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरोका डीएसपी ज्ञानबहादुर विष्टका अनुसार पछिल्लो पाँच वर्षमा गैरकानुनी रूपमा अमेरिका पुगेका र गैरकानुनी रूपमा बसोबास गरिरहेका २ सय १ जना नेपालीलाई अमेरिकाले फिर्ता गरेको छ ।
अमेरिका पुग्ने चक्करमा लाखौं रुपैयाँ गुमाए पनि डिपोर्ट भएर आएकाहरू एक जना पनि प्रहरीकहाँ रिपोर्ट लेखाएको तथ्यांक छैन । उनीहरू तस्करसँगै सहकार्य गरेर फेरि अमेरिका जाने प्रक्रिया थाल्ने वा अन्य देशमा जान खोज्ने अथवा मौखिक रूपमा गाउँघरमै सहमति गर्ने, तमसुक बनाउनेजस्ता कार्य गर्छन् । तर पैसा नउठ्ने र अनावश्यक झन्झट हुने डरले प्रहरीसम्म आउँदैनन् ।
किन जाँदैनन् प्रहरीमा पीडित ?
पैसा नउठ्ने डरले पीडितहरू प्रहरीमा जाँदैनन् । कानुनी झन्झट र लामो मुद्दा फैसला हुन लामो समय लाग्ने हुँदा पीडितहरू प्रहरीकहाँ जान खोज्दैनन् । अहिलेसम्म डिपोर्ट भएर नेपाल फर्काइएका २ सय १ जनामध्ये कसैले पनि प्रहरीकहाँ जाहेरी दर्ता गराएका छैनन ।
ब्युरोका प्रवक्ता रिमालका अनुसार अमेरिकाबाट डिपोर्ट हुने व्यक्तिको संख्या प्रत्येक वर्ष बढ्दो छ । ५० लाखदेखि एक करोड पैसा खर्च गरेर बल्लबल्ल अमेरिका पुगेर फिर्ता हुनेको व्यावहारिक दुःख बेग्लै छ । उनीहरूको आर्थिक पाटो र पारिवारिक समस्याको कहानी सुनिनसक्नु छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
