ऊर्जा क्षेत्रमा महिलालाई सुदृढ बनाउँदै विश्व बैंक
काठमाडौं : नेपालमा अवस्थित विश्व बैंकको कार्यालयबाट ऊर्जा क्षेत्रमा महिलाको भूमिकालाई सुदृढ बनाउन द साउथ एसिया वुमन इन पावर सेक्टर प्रोफेसनल नेटवर्क (वेपावर) नेपाल नेसनल च्याप्टर (एनएनसी)ले आधिकारिक रूपमा सुरुवात गरेको छ।
यसको सुरुवातले नेपालको ऊर्जा क्षेत्रमा उन्नत रोजगारी र महिलाका लागि नेतृत्व भूमिकाका लागि सीपहरू बढाउन नयाँ राष्ट्रिय र क्षेत्रीय साझेदारीलाई प्रवद्र्धन गर्न महत्त्वपूर्ण कदम चाल्ने विश्व बैंकको दाबी छ। उक्त कार्यक्रमको उद्घाटनका क्रममा माल्दिभ्स, नेपाल र श्रीलंकाका लागि विश्व बैंक क्षेत्रीय निर्देशक डेभिड सिस्लेन भन्छन्, ‘विश्व बैंक वेपावरको अन्तरिम सचिवालयको रूपमा काम गर्न पाउँदा गर्व छ र हामी नेपालमा महिलाका लागि थप रोजगारी सिर्जना गर्न प्रतिबद्ध छौं।
हामी कार्यबलमा धेरै महिलाहरू र नेपालको भविष्यलाई आकार दिने महत्त्वपूर्ण नीति संवादमा थप महिलाहरू संलग्न भएको हेर्न चाहन्छौं।,’ यस्तै, नेपाल नेसनल च्याप्टर (एनएनसी) अध्यक्ष डा. संगीता सिंह वेपावर एउटा सञ्जाल मात्र नभई समग्रमा ऊर्जामा महिलाहरूलाई सशक्तीकरण गर्ने प्रतिबद्धता भएको तर्क गर्छिन्। उनी भन्छिन्, ‘वेपावरमार्फत हामीले समान प्रतिनिधित्वलाई प्रवद्र्धन गर्न र सबैका लागि उज्यालो, थप दिगो र लचिलो भविष्य सिर्जना गर्न मद्दत गरिरहेका छौं।’
यसै क्रममा एसियन डेभलपमेन्ट बैंक नेपालका कन्ट्री डाइरेक्टर अर्नाउड काचोइस यो ऊर्जा क्षेत्रमा महिलाका लागि सञ्जाल निर्माण गर्न कोशेढुंगा सावित भएको बताउँछन्।
उनका अनुसार नेतृत्व कौशल विकास गर्न र आफ्नो करियरलाई अगाडि बढाउन महत्त्वपूर्ण अवसरहरू ल्याउँछ। ‘यससँगै, यसले लैंगिक खाडलहरू बन्द गर्ने र प्रमुख क्षेत्रहरूमा महिला सहभागिता प्रवद्र्धन गर्ने प्रयास गर्नेछ। हामीले यसको समर्थन गर्न पाउँदा गर्व लागेको छ।’ उक्त उद्घाटन कार्यक्रममा प्रमुख ऊर्जा क्षेत्रका उपयोगिताहरू, विकास साझेदारहरू, निजी क्षेत्रका संस्थाहरू र शिक्षाविद्हरूका प्रतिनिधिहरूको उपस्थिति थियो।
वेपावर करिब ५० ऊर्जा क्षेत्र सरोकारवालाहरूको संस्था हो। जसअन्तर्गत बंगलादेश, भुटान, भारत, पाकिस्तान र श्रीलंकालगायतका सम्बद्ध विभिन्न विश्वविद्यालयहरू र व्यावसायिक संघहरू समावेश छन्। नेपालमा वेपावरअन्तर्गत पाँच नेपाली साझेदारहरू छन्। जसमा वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्र, इन्जिनियरिङ संस्थान–त्रिभुवन विश्वविद्यालय, सामुदायिक विद्युत् उपभोक्ता राष्ट्रिय संघ–नेपाल, नेपाल विद्युत प्राधिकरण, र नेपाल इन्जिनियर्स संघ महिला समिति रहेका छन्।
सन् २०१९ मा नेपालमा पहिलो पटक वेपावर क्षेत्रीय सम्मेलन गरेको थियो। त्यतिबेला नेपालमा वेपावर साझेदारहरूले ३ हजार २ सय १५ जना महिलाहरूसँगै अन्य विद्यार्थीहरू लाभान्वित भएका थिए। यसका कारण लंैगिकसम्बन्धी गतिविधिहरूको दायरा सुरु गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो। यसर्थ अब एनएनसीले भविष्यमा कार्य योजनामार्फत नेपालको ऊर्जा क्षेत्रमा थप महिला पेसाकर्मीहरूको सहभागितालाई निरन्तरता दिने बताइएको छ।