काठमाडौं : सामाजिक सुरक्षा योजना कार्यान्वयनमा आएको सात वर्ष पुगेको छ। वि.सं २०७५ मंसिर ११ गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजना शुभारम्भ गरेका हुन्।
२०७५ मंसिर ३ गते तत्कालीन ओली नेतृत्वको मन्त्रिपरिषद् बैठकले आजको दिनलाई सामाजिक सुरक्षा दिवसका रूपमा मनाउने निर्णय गरेको हो। आजपनि सरकारले नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, कमलादीमा सातौं सामाजिक सुरक्षा दिवस मनाउँदैछ। कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री सहभागी हुनेछन्।
यसबाट नेपालको संविधानको धारा ३४ को उपधारा (२) अनुसार सामाजिक सुरक्षा पाउने मौलिक हकलाई सुनिश्चित गर्न महत्वपूर्ण आधार तय भएको थियो। सरकारले सामाजिक सुरक्षा कोषमार्फत आम नागकिलाई सामाजिक सुरक्षाको दायरामा ल्याउने प्रक्रिया अघि बढाइरहेको छ।
कोषका कार्यकारी निर्देशक कविराज अधिकारीले अहिलेसम्म औपचारिक, अनौपचारिक, वैदेशिक र स्वरोजगार क्षेत्रमा रहेको करिब १८ लाख श्रमिक सूचीकृत भइसकेका छन्। सोमबारसम्म औपचारिक क्षेत्रका पाँच लाख ४३ हजार चार सय ९१, वैदेशिक रोजगारमा रहेको १२ लाख ५३ हजार छ सय १५, अनौपचारिक क्षेत्रका तीन सय सात र स्वरोजगार क्षेत्रका दुई सय २७ गरी १७ लाख ९७ हजार छ सय ४० श्रमिक कोषमा आबद्ध भएको जानकारी दिए।
कोषले हालसम्म एक लाख ८० हजार नौ सय २२ श्रमिकलाई विभिन्न सुविधा योजनाअन्तर्गत रु ११ अर्ब ६२ करोड दाबी भुक्तानी गरिसकेको छ। कोषमा रु ६८ अर्ब ६८ करोड योगदान रकम जम्मा भएको उनले बताए।
सामाजिक सुरक्षा योजना एउटा कोष हाल प्रचलनमा रहेको सञ्चय कोष जस्तै हो। यसमा रोजगारदाता र मजदुर (श्रमिक) त्यसका सदस्य हुन्छन्। सञ्चय कोष, नागरिक लगानी कोषमा जस्तै सामाजिक सुरक्षा कोषमा पनि निश्चित रकम जम्मा गरिन्छ। रोजगारदाताबाट २० प्रतिशत र श्रमिकबाट १० प्रतिशत रकम कोषमा जम्मा हुने गरेको छ।