आधुनिक विकासशील समाजमा कृषि उत्पादन र त्यसका असरहरूमा विशेष ध्यान दिनु अत्यावश्यक भइसकेको छ । संसारभरि विषादी र रासायनिक मलको अत्यधिक प्रयोगका कारण प्राकृतिक वातावरण र मानव स्वास्थ्यमा गम्भीर असरहरू परेका छन् । यसै कारण अर्गानिक कृषि उत्पादनलाई बढावा दिनु अहिलेको आवश्यकता हो । नेपालमा पनि अर्गानिक कृषि उत्पादनको महत्वलाई बुझ्दै यसलाई प्राथमिकतामा राख्नु अत्यन्तै आवश्यक छ ।
कर्णाली प्रदेश सरकारले माटोलाई बचाउँदै प्रांगारिक मलको प्रयोगलाई जोड दिने नीति लिएको छ । यो सराहनीय कार्य हो । कर्णालीमा उत्पादन हुने कृषि उपजमा विषादी र रसायनको प्रयोग नगर्ने, माटोको उर्वरा शक्ति नबिगार्ने र विषादीयुक्त कृषि उपज प्रदेशमा भित्रिन नदिने सरकारी रणनीति छ । अहिलेलाई प्रांगारिक कृषिको आधार तयार गरी कालान्तरमा प्रदेशलाई जैविक (अर्गानिक) प्रदेश घोषणा गर्ने रणनीति सरकारको छ । यसका साथै मार्सी धान, सिमीजस्ता रैथाने बालीको संरक्षण र प्रबद्र्धनसँगै बालीमा विषादी र रसायन प्रयोगलाई रोक्ने योजना छ ।
यो योजना कार्यान्वयनलाई विशेष जोड दिनुपर्छ ।
अर्गानिक कृषि उत्पादन प्राकृतिक विधिबाट उत्पादन गरिन्छ, जसमा रासायनिक मल र विषादीको प्रयोग नगरी मात्र जैविक मल र अन्य प्राकृतिक स्रोतहरूको प्रयोग गरिन्छ । यसले माटोको उर्वरता बढाउँछ भने उत्पादन भएका खाद्यपदार्थमा रासायनिक हानिकारक तत्वहरूको हुन दिँदैन । यस्तो प्रकारको कृषि उत्पादनले मानिसको स्वास्थ्यलाई प्रत्यक्ष फाइदा पुर्याउँछ किनकि अर्गानिक उत्पादनमा कुनै प्रकारको विषादीको अवशेष हुँदैन । नेपालमा उत्पादन हुने प्रांगारिक मलको प्रयोग बढाउन आवश्यक छ । कृषकहरूमा अर्गानिक मलको प्रयोगका फाइदाको सचेतना बढाउनुपर्छ । जसले माटोको संरचनामा सुधार ल्याउँछ, उर्वरता बढाउँछ र यसका पोषक तत्वलाई सन्तुलित राख्न मद्दत पुर्याउँछ । यसका साथै, अर्गानिक मलको प्रयोगले जलवायु परिवर्तनका असरहरूलाई पनि कम गर्न सहयोग पुर्याउँछ ।
कृषि उत्पादनमा विषादीको प्रयोग प्रकृतिको विनास हो । विषादीले कृषकहरूको स्वास्थ्यमा प्रतिकूल असर पुर्याउँछ । कृषकमा धेरै प्रकारका क्यान्सर र अन्य जटिल रोगहरूको जोखिम देखिएका छन् । यसैले, सरकारले अर्गानिक कृषि उत्पादनमा जोड दिनु अति आवश्यक छ । स्थानीय, प्रदेश र संघीय सरकारले अर्गानिक कृषि उत्पादनलाई प्रोत्साहन दिने नीतिहरू लागू गर्नुपर्नेछ । कृषकहरूलाई प्राविधिक र आर्थिक सहयोग उपलब्ध गराउनु, अर्गानिक मलको उत्पादन र आपूर्तिमा सुधार ल्याउनु र कृषकहरूको सचेतना अभिवृद्धि गर्नुपर्छ । साथै, अर्गानिक उत्पादनको बजारलाई बढावा दिन आवश्यक छ, ता कि कृषकहरूको उत्पन्न पनि बढोस् र नागरिकहरूले स्वास्थ्यमूलक खाद्यपदार्थको प्रयोग गर्न सकून् । अर्गानिक कृषि उत्पादनको प्रबद्र्धनले नेपालको कृषियोग्य भूमि र जनताको स्वास्थ्यलाई लाभ पुर्याउने छ । विषादी र रासायनिक मलको आयातसमेत कम हुँदै जानेछ । सरकारले यस दिशामा ठोस कदम चालेमा एक स्वस्थ र समृद्ध राष्ट्रको निर्माण गर्न सक्षम हुनेछौं ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
