काठमाडौं : सेतो मच्छिन्द्रनाथको वार्षिक महास्नान आज काठमाडौं जनबहालमास्थित कनक चैत्य महाविहार परिसरमा सम्पन्न भएको छ। यो अनुष्ठान प्रत्येक वर्ष पौष शुक्ल अष्टमी (पुस शुक्ल अष्टमी)मा मनाइन्छ। यो पर्व पूर्णिमाको दिनसम्म मनाइन्छ।
सेतो मच्छिन्द्रनाथलाई अवलोकितेश्वर पनि भनिन्छ। सप्ताहव्यापी चाडपर्वमा धेरै अन्य गतिविधिहरू पनि समावेश हुन्छन्। जुन जीवनमा पार गर्नुपर्ने प्राथमिक अनुष्ठानसँग मिल्दोजुल्दो छ।
सेतो मच्छिन्द्रनाथको वार्षिक अनुष्ठान जीवित देवी कुमारीले अवलोकन गर्ने गर्छिन्। जीवित देवी मन्दिर परिसरमा पुगेपछि मात्र मन्दिरका मुख्य पुजारीले देवतालाई मन्दिरबाट बाहिर निकालेर अनुष्ठान सुरु गर्ने गर्छन्। अनुष्ठान हेर्न काठमाडौं जनबहालस्थित कनक चैत्य महाविहार परिसरमा सयौं सर्वसाधारणहरूको घुइँचो लाग्छ।
यस अनुष्ठान अवधिभर हरियो तारा र सेतो तारा साना देवताहरू पनि निकालेर सेतो मच्छिन्द्रनाथ देवताको दुवै छेउमा राख्छन्। हरियो र सेतो तारालाई सेतो मच्छिन्द्रनाथको सन्तानका रूपमा मानिन्छ|
चैत्यमा पुगेपछि पञ्चबुद्धको लुगा लगाएका अन्य पुजारीहरूले प्रारम्भिक अनुष्ठान गर्छन्। त्यसपछि मुख्य पुजारीहरूले सेतो मच्छिन्द्रनाथ र दुई साना देवताहरूको लुगा खोलेर स्नान गर्न थाल्छन्। यस अवधिमा भक्तजनले कति लुगा फुकाल्छन् भनेर गन्ती गरेको देख्न सकिन्छ।
मञ्चमा उपस्थित पुजारीहरूले अनुष्ठान गर्छन्। त्यसपछि दुई पुजारीहरूले दूध र घ्यू मिसाएर देवताहरूलाई पानी हाल्छन्। यस अवधिमा संगीतकारहरूको समूहले परम्परागत बाजा, न्या बाजा, धिमे बाजा आदि पनि बजाउँछन्।
जीवनभर हुने परिवर्तनहरूको प्रतीक अन्सार देवतालाई हरेक वर्ष नुहाइन्छ र एक अनुष्ठानका रूपमा पुन: रंगाइन्छ। त्यसैगरी, नुहाउने विधि पूरा भएको तीन महिनापछि सेतो मच्छिन्द्रनाथको रथ तान्ने पर्व मनाइन्छ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
