वैदेशिक रोजगारीमा थप संकट

काठमाडौं: वैदेशिक रोजगारीमा फेरि गिरावट आएको छ । चालू आर्थिक वर्षको वैशाखमा विदेसिनेको संख्या बढ्दा केही आशा पलाइरहेका बेला जेठमा विदेसिनेको तथ्यांकले पुनः निराशा उत्पन्न गरेको छ । सरकारी तथ्यांकअनुसार चालू आर्थिक वर्षको ११ महिनामध्ये १० महिनामा कामको खोजीमा विदेसिनेको संख्यामा ह्रास आएको छ ।

वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार जेठ महिनामा गत वर्षको सोही अवधिको तुलनामा काम गर्न विदेश जानेको संख्या दुई सय ७५ जनाले घटेको छ । यो प्रतिशतमा ०.७२ कम हो । घटेको संख्या थोरै भए पनि यसले खतराको संकेत गरिसकेको छ । अन्य नौ महिनामा भारी प्रतिशतले ह्रास आइसकेको छ । जेठमा कुल ३७ हजार ६ सय ८७ जना वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । अघिल्लो वर्ष ३७ हजार ६ सय ८७ जना गएका थिए ।

समग्रमा चालू आर्थिक वर्षको ११ महिनामा वैदेशिक रोजगारीमा जाने २४.६८ प्रतिशतले घटिसकेको छ । अझै केही महिना विदेशको रोजगारीमा जानेको संख्यामा गिरावट आउने अनुमान व्यवसायीले गरेका छन् । अर्को वर्षदेखि रेमिटेन्समा ठूलो गिरावट आउने अनुमान गरिएको छ । रेमिटेन्स घट्दा त्यसले समग्र मुलुकको अर्थतन्त्रमा जोखिम पैदा गर्ने अवस्था आउँछ । पछिल्लो तथ्यांक अनुसार अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सको हिस्सा करिब ३० प्रतिशत छ ।

यो वर्ष भने रेमिटेन्समा ह्रास आउने छैन । विगतमा गएकाले राम्रै पैसा पठाइरहेकाले त्यसको असर केही महिनापछि मात्र देखिने अनुमान छ । पहिला गएका फर्किन थाल्ने अनि नयाँ जानेक्रममा भारी ह्रास आउँदा त्यसको प्रत्यक्ष असर देखिनेछ । तत्कालका लागि अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सको अन्य विकल्प देखिएको छैन ।

 

वैदेशिक रोजगारीमा जाने घट्दा आन्तरिक रोजगारीको बजारमा पनि बेस्सरी चाप पर्ने देखिएको छ । वार्षिक श्रम बजारमा पाँच लाख युवा आउँछन् । तर आन्तरिक बजारमा मुस्किलले ५० हजार जनाले नयाँ कामको अवसर पाउन सक्छन् । बाँकी जनशक्तिलाई काम दिने कुनै पनि योजना सरकारसँग छैन । सरकारले नयाँ रोजगारी गन्तव्य खोजी पनि गर्न सकेको छैन ।

खाडी र मलेसिया जाने कामदारको संख्यामा कमी आउँदा त्यसको सम्रग असर वैदेशिक रोजगारीमा देखिएको हो । गत वर्ष सरकारले खाडी र मलेसिया निःशुल्क कामदार पठाउनुपर्ने प्रावधान ल्याएपछि यो क्षेत्रमा समस्या सुरू भएको व्यवसायीको दाबी छ । तर मलेसियाले आफ्नै आन्तरिक कारणले विदेशी कामदार लिन बन्द गरेको हो । मलेसियामा जाने कामदार घट्दा हामीलाई सबैभन्दा बढी असर पर्छ । कुल मुलुक भित्रिने रेमिटेन्समा मलेसियाको मात्रै ३० देखि ४० प्रतिशत हिस्सा रहने गरेको छ ।

वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार गएको जेठ महिनामा मलेसियामा जम्मा चार हजार दुई सय १७ जना कामदारमात्र पुगेका छन् । जबकी मलेसियामा जानेक्रममा गिरावट नआउँदा मासिक औसतमा २५ हजार नेपाली त्यहाँ काम गर्न पुग्थे ।

चालु आवको ११ महिनामा तीन लाख ८६ हजार तीन सय १५ जना काम गर्न विदेश गएका छन् । जबकी गत आर्थिक वर्षको यसै अवधिमा पाँच लाख १२ हजार आठ सय ८७ जना गएका थिए । ११ महिनामा आएको यो भारी गिरावटले निकट भविष्यमा मुलुकभित्र बेरोजगारी समस्या थप चुलिने संकेत देखाएको छ ।