एनआरए र एनआरएनको जुवारीले लाप्राकबासी अन्योलमा
गोरखाः भुकम्पपछि बिस्थापित भएर गुप्सीपाखाको टहरोमा बसिरहेका गोरखा लाप्राकका बासिन्दा घर पाउने कि अनुदान रकम पाउने भन्ने बारे अझै अन्यौलमै छन् ।
गैरआबासीय नेपाली संघ(एनआरएन)ले घर बनाइदिने आश्वासन दिइरहेको छ भने पुनर्निर्माण प्राधिकरण(एनआरए)ले घर बनाउने अनुमति नदिएकाले अनुदान रकम नै उपलब्ध गराउने दाबी गर्दै आएको छ । एनआरएन र एनआरएको छुट्टाछुट्टै दाबीले १५ महिनादेखि गुप्सीपाखाको टहरोमा बस्दै आएकाहरु भुकम्प पीडितहरु अन्यौलमा परेका हुन् ।
एनआरएनका अध्यक्ष शेष घलेसमेत विज्ञहरुका साथ पटक पटक गुप्सीपाखा पुगेर नमूना बस्ती विकासका लागि अध्ययन गरेका छन् । गत बैशाख १२ गते राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको रोहोबरमा पनि एनआरएनले लाप्राकीलाई घर बनाइदिने आश्वासन दिएका थिए । तर पुननिर्माण प्राधिकरणले हालै गोरखाका स्थानीय विकास अधिकारीलाई लाप्राकमा अनुदान सम्झौता गर्न कर्मचारी पठाउन निर्देशन दिएपछि अन्यौलता बढेको हो ।
‘यदि रकम नै दिनु थियो भने पहिल्यै भनेको भए हामीले सम्झौता गरिसक्थ्यौं । यतिबेला लाप्राकीले घर बनाउने पैसा पाइसक्थे’ स्थानीय विकास अधिकारी नारायणप्रसाद आचार्यले भने ‘पहिले राष्ट्रपतिलाई समेत रोहोबरमा राखेर लाप्राकमा ६१६ वटा घर बनाई नमूना बस्ती बनाउने भनियो । अहिले सबै गाविसमा अनुदान सम्झौता गरिसकेपछि, पैसा समेत बाँडिसकेपछि लाप्राकमा पनि सम्झौता गराउनू भन्ने निर्देशन आयो । केही दिनमा कर्मचारी खटाएर अनुदान सम्झौता गराउने उनले बताए ।
लाप्राक पुनर्निर्माण सम्बन्धी प्रक्रियामा सक्रिय रहेका एनआरएनका सल्लाहकार गणेशमान गुरुङले भने लाप्राकलाई आफूहरुले नमूना बस्ती बनाउने दाबी गरेका छन् । ‘लाप्राकलाई हामीले नमूना गाउँ बनाउने भन्ने सम्झौता नै भइसकेको छ’ उनले भने ‘अनुदान रकम दिने होइन । पैसा दिने भए हामी पहिल्यै दिइसक्थ्यौं । त्यो पनि किस्तामा होइन, हामी सबै रकम एकैचोटी दिइसक्थ्यौं । तर भ्रममा नपर्नू, हामीले घर नै बनाइदिने हो ।’ आफूहरु घर बनाइदिने भनेर ढुक्कले तयारी गरिरहेको उनले बताए ।
पुननिर्माण प्राधिकरण(एनआरए)का प्रवक्ता रामप्रसाद थपलियाले भने एनआरएनले घर बनाउने नभै अरु भुकम्प पीडितलाई सरह अनुदान रकम नै दिने दाबी गरेका छन् । ‘फरक के मात्र भने एकीकृत नमूना बस्तीको डिजाइन चाहिँ एनआरएनले बनाइदिन्छ’ उनले भने ‘अनि अन्य भौतिक पूर्वाधारहरु जस्तो स्वास्थ्यचौकी, विद्यालय, बाटो, पार्कहरु निर्माण गर्न सहयोग गर्नेछन् । तर भुकम्प पीडितको घर पीडित आफैले बनाउने थपलियाले बताए । घर बनाउने अनुमति अहिलेसम्म धुर्मुस सुन्तली फाउण्डेशनलाई मात्र दिइएको उनले स्पष्ट पारे ।
घर बनाइदिने कि नबनाइदिने भन्ने बारे अहिलेसम्म स्पष्ट नहुँदा लाप्राकीहरु अन्यौलमा परेको स्थानीय मार्सिङ गुरुङले बताए । ‘हामी दुर्गमका बासिन्दा धेरै कुरा जान्दैनौं । अहिलेसम्म त एनआरएनले घर बनाइदिने आशामा बसिरहेका छौं उनले भने ‘तर अहिले बिभिन्न कुरा सुन्दा अन्यौलमा परियो । सदरमुकामबाट टाढा पर्ने भएकाले सामान ढुवानीमै दुई लाख रुपियाँ सिद्धिने भन्दै उनले एनआरएनलाई घर बनाइदिन अनुरोध गरे ।
लाप्राक पुनर्निर्माण सम्बन्धी प्रक्रियामा सक्रिय रहेका एनआरएनका सल्लाहकार गणेशमान गुरुङले भने लाप्राकलाई आफूहरुले नमूना बस्ती बनाउने दाबी गरेका छन् । ‘लाप्राकलाई हामीले नमूना गाउँ बनाउने भन्ने सम्झौता नै भइसकेको छ’ उनले भने ‘अनुदान रकम दिने होइन । पैसा दिने भए हामी पहिल्यै दिइसक्थ्यौं । त्यो पनि किस्तामा होइन, हामी सबै रकम एकैचोटी दिइसक्थ्यौं । तर भ्रममा नपर्नू, हामीले घर नै बनाइदिने हो ।’ आफूहरु घर बनाइदिने भनेर ढुक्कले तयारी गरिरहेको उनले बताए ।
पुननिर्माण प्राधिकरण(एनआरए)का प्रवक्ता रामप्रसाद थपलियाले भने एनआरएनले घर बनाउने नभै अरु भुकम्प पीडितलाई सरह अनुदान रकम नै दिने दाबी गरेका छन् । ‘फरक के मात्र भने एकीकृत नमूना बस्तीको डिजाइन चाहिँ एनआरएनले बनाइदिन्छ’ उनले भने ‘अनि अन्य भौतिक पूर्वाधारहरु जस्तो स्वास्थ्यचौकी, विद्यालय, बाटो, पार्कहरु निर्माण गर्न सहयोग गर्नेछन् । तर भुकम्प पीडितको घर पीडित आफैले बनाउने थपलियाले बताए । घर बनाउने अनुमति अहिलेसम्म धुर्मुस सुन्तली फाउण्डेशनलाई मात्र दिइएको उनले स्पष्ट पारे ।
घर बनाइदिने कि नबनाइदिने भन्ने बारे अहिलेसम्म स्पष्ट नहुँदा लाप्राकीहरु अन्यौलमा परेको स्थानीय मार्सिङ गुरुङले बताए । ‘हामी दुर्गमका बासिन्दा धेरै कुरा जान्दैनौं । अहिलेसम्म त एनआरएनले घर बनाइदिने आशामा बसिरहेका छौं उनले भने ‘तर अहिले बिभिन्न कुरा सुन्दा अन्यौलमा परियो । सदरमुकामबाट टाढा पर्ने भएकाले सामान ढुवानीमै दुई लाख रुपियाँ सिद्धिने भन्दै उनले एनआरएनलाई घर बनाइदिन अनुरोध गरे ।