चुरेबाट गिट्टी-बालुवा अवधै निकासी

जनकपुरधामःचुरे क्षेत्रलाई बन्जर बनाउने गरी धनुषाका नदीहरूबाट गिट्टी बालुवा अवैध रूपमा निकासी हुने क्रम बढ्दै गएको छ । सरकारले लागू गरेको राष्ट्रपति चुरे तराई-मधेस संरक्षण कार्यक्रम प्रभावित हुने गरी अवैध रूपमा नदीहरूको दोहन भइरहेको छ ।

जिल्ला विकास समिति धनुषाले ठेक्का नखोले पनि दैनिक रूपमा राजमार्ग क्षेत्रका नदीहरूबाट गिट्टी बालुवा उत्खनन र निकासी भइरहेको छ । धनुषाका निमित्त स्थानीय विकास अधिकारी राजकिशोर साहले आर्थिक वर्ष समाप्त भइसकेपछि गिट्टी बालुवा निकासी तथा ढुवानीका लागि नयाँ ठेक्का जिविसले हालसम्म खुला नगरेको बताएका छन् ।

वैधानिक रूपमा ठेक्का खोल्न बाँकी रहेको अवस्थामा अवैध रूपमा गिट्टी बालुवा ढुवानीबाट जिविसलाई करोडौं राजश्व क्षति भइरहेको साहले बताए । बिनाठेक्का भइरहेको अवैध उत्खनन नियन्त्रण गर्न सहयोग गरिदिन अनुरोध गर्दै जिविस धनुषाले जिल्ला प्रशासन कार्यालयलाई पत्राचार गरे पनि हालसम्म प्रशासनले नियन्त्रणको कुनै प्रयास गरेको छैन ।

करोडौंको राजस्व चुहावट भइरहे पनि नियन्त्रणका लागि प्रशासनले कुनै सहयोग नगरेको जिविसका एक कर्मचारीले बताए । जिविसले असार २५ गतेदेखि भाद्र महिनासम्म गिट्टी बालुवा ढुवानी निकासीमा रोक लगाएको छ । असोजमा नयाँ ठेक्का खोलिएपछि मात्रै ढुवानी प्रक्रिया अघि बढाउन मिल्ने निमित्त स्थानीय विकास अधिकारी साहले जानकारी गराए ।

धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी दिलीपकुमार चापागाईंले यस प्रकार गिट्टी बालुवाको अवैध ढुवानी गर्नु दण्डनीय रहेको बताए । नयाँ ठेक्का नभएको समयमा निकासी अवैधानिक रहेको र यसलाई रोक्न प्रशासनले शीघ्र पहल गर्ने चापागार्इंले बताए ।

जिल्लाको महोत्तरी सीमामा रहेको लालगढमा नदीको अत्यधिक उत्खनन गरिएकै कारण पूर्वपश्चिम महेन्द्र राजमार्गमा पर्ने रातु नदीको पुल भास्सिएको थियो । सो नदीमा अहिले पनि क्रसर उद्योग चलाएर अवैध उत्खनन हुँदै आएको छ । नदीमा अत्यधिक उत्खनन गरिएका कारण माटो कमजोर भएर पुल भास्सिएको र यही अवस्था रहे भविष्यमा सम्पूर्ण पुलनै भत्किने खतरा रहेको प्राविधिकले देखाए पनि प्रशासनकै मिलोमतोमा हालसम्म क्रसर निर्वाध रूपमा सञ्चालनमा रहेको स्थानीयको भनाइ छ ।